Eίναι η τέταρτη φορά από το 2003, που η Εκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης ανοίγει τις πύλες της σε μια μεγάλη χώρα και ταυτόχρονα υποδέχεται ένα Νομπέλ Λογοτεχνίας. Οι διαφημιστικές καταχωρίσεις της Εκθεσης στον γερμανικό Τύπο, που συνέπεσαν με την ημέρα της ανακοίνωσης, πρόβαλαν την Κίνα, και ταυτόχρονα, σαν «κρυφό χαρτί», περιελάμβαναν το όνομα της Χέρτα Μίλερ, της οποίας το τελευταίο έργο, «Atemschaukel» (κατά προσέγγιση, «Το λίκνισμα της ανάσας») είναι υποψήφιο για το «Βραβείο του γερμανικού βιβλίου», γεγονός που ενδεχομένως να επηρεάσει, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, την τελική κρίση.
Παρά τη γαλλική πρωτοκαθεδρία στα Νομπέλ Λογοτεχνίας, η γλώσσα του Γκαίτε και του Κάφκα φαίνεται να είναι, μαζί με την ισπανική, εκείνη που μπορεί να αντιπαρατεθεί με την παγκοσμιοποιημένη αγγλική σε γλωσσικό-λογοτεχνικό επίπεδο (άρα να διεμβολίσει και τη διεθνή αγορά βιβλίου), όχι τόσο (ή μόνο) με τις επιδόσεις της, αλλά κυρίως διότι μετατρέπεται σε lingua franca της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Παράλληλα, η Κίνα μεταφέρει παράδοση και δυναμική ανάπτυξη στη Φρανκφούρτη, θα πρέπει όμως να πείσει, εκδότες και κοινό, ότι «η Κίνα και ο κόσμος», αντίθετα με το πρόσφατο, αρκούντως επεισοδιακό, ομότιτλο συμπόσιο, τον περασμένο Σεπτέμβριο, μπορούν να συνυπάρξουν, χωρίς λογοκρισία και κρατικό παρεμβατισμό. Η αφίσα της έκθεσης, με τη νεαρή Κινέζα να κρατάει στα χέρια της ένα βιβλίο που μοιάζει με βεντάλια είναι αρκούντως σαγηνευτική, αλλά και, με κινέζικη μαεστρία, «κρυπτική».
Ισως, η σύγκριση της Μίλερ με τον Κάφκα να αποτελεί υπερβολή ευφορίας, όμως αποτυπώνει τις σύγχρονες τάσεις της λογοτεχνίας, ανάμεσα στη δυστοπία και τον κοσμοπολιτισμό. Στο «μεγάλο σαλόνι του βιβλίου», η νομπελίστρια θα εμφανιστεί, μαζί με την Κίνα, ως «επίσημη προσκεκλημένη» και ταυτόχρονα θα αποδειχτεί μια εξαιρετική οικοδέσποινα. Το «λίκνισμα της ανάσας» θα μπορούσε να ήταν τίτλος ταινίας του σύγχρονου κινεζικού κινηματογράφου, αλλά και τεχνική επιβίωσης σε δύσκολες συνθήκες.
- Tου Κωστα Θ. Καλφοπουλου, Η Καθημερινή, 13/10/2009
No comments:
Post a Comment