Σταμάτη Βαλσάμου «Ιστορίες του Mr. Milton»

• Διαβάζοντας...

• Διαβάσαμε το έργο του Σταμάτη Βαλσάμου «Ιστορίες του Mr. Milton», των εκδόσεων «Σύγχρονη Εποχή». Πρόκειται για ένα βιβλίο που από την πρώτη σελίδα κερδίζει το έντονο ενδιαφέρον του αναγνώστη! Ενώ η Ελλάδα μόλις έχει βγει από την περιπέτεια των Βαλκανικών Πολέμων, στη Σάμο ένας νεαρός άντρας ετοιμάζεται να μεταναστεύσει στη μακρινή Αμερική. Οικονομικά προβλήματα και οικογενειακές υποχρεώσεις τον αναγκάζουν να αναζητήσει λύση κάνοντας αυτό το μετέωρο και αβέβαιο βήμα! Έτσι αρχίζει μια καταπληκτική περιπέτεια, που ο άπειρος νησιώτης δεν ήταν σε θέση ούτε να ονειρευτεί! Πέρα από τον Ατλαντικό τον περιμένει πράγματι ένας νέος κόσμος, ακατανόητος, περίπλοκος, αδυσώπητος! Μπροστά στα μάτια μας ζωντανεύει η ατμόσφαιρα της δύσκολης και ενδιαφέρουσας εποχής, η αγωνία των ανθρώπων για την επιβίωση μέσα στα πλαίσια μιας σκληρής κοινωνίας, όπου πολλοί μετανάστες ευρωπαϊκής, και όχι μόνο, καταγωγής αγωνίζονται με όποιον τρόπο μπορούν. Ο νεαρός Μιλτής περνάει από σαράντα κύματα! Γνωρίζει από κοντά τις βάρβαρες συνθήκες εργασίας στα ορυχεία και αλλού, όμως βρίσκει θαλπωρή στα πλαίσια της Ελληνικής Κοινότητας στο Σικάγο. Στην πόλη αυτή κάνει κουμάντο η Μαφία, ενώ η «αύρα» της Κου Κλουξ Κλαν και ο προτεσταντικός θρησκευτικός φανατισμός δεν είναι μακριά! Έτσι, ενώ ο ήρωάς μας απολαμβάνει τη φιλία των συμπατριωτών και την εκτίμηση, ενώ συνδέεται με ανθρώπους που του χαρίζουν καινούργιες γνώσεις και ωραίες στιγμές, ενώ προσφέρει σημαντικό για την Ελληνική Κοινότητα έργο, δεν αργεί να πέσει στα νύχια των παλικαριών του Αλ Καπόνε! Η πλοκή και γενικά ο τρόπος της αφήγησης μας κρατούν δέσμιους, ενώ χαρακτηριστικά επεισόδια και αναφορές μας αποκαλύπτουν το πραγματικό πρόσωπο της χώρας και της εποχής!

• Απολαυστικότατη είναι η σκιαγράφηση της περίφημης «Δίκης του Πιθήκου», η οποία θεωρήθηκε ως αναμέτρηση της θρησκευτικής παράδοσης με το ελεύθερο πνεύμα. Κατηγορούμενος ήταν ένας δάσκαλος, ο οποίος τόλμησε να διδάξει τη θεωρία της Εξέλιξης των Ειδών. Ιδίως ο κατήγορος στη δίκη αυτή «έδωσε ρέστα», όπως θα λέγαμε σήμερα, όταν επέπληξε τον Δαρβίνο, γιατί δεν έβαλε τον άνθρωπο να κατάγεται τουλάχιστον από... Αμερικάνους πιθήκους και όχι από πιθήκους του Παλαιού Κόσμου! Είναι αδύνατο μέσα στα στενά πλαίσια ενός σημειώματος να αποδώσουμε την ατμόσφαιρα του κειμένου, τις περιπέτειες των ηρώων και την απρόοπτη κατάληξη της ιστορίας του μετανάστη Μιλτή. Όμως δε θα παραλείψουμε να σημειώσουμε ότι το βιβλίο αυτό μας μαθαίνει πολλά για τη ζωή των Ομογενών στην Αμερική κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα, σε καιρούς που θεός και νόμος ήταν το πιστόλι! Ετούτο το ανάγνωσμα θα κερδίσει οπωσδήποτε το ενδιαφέρον και των νεαρών αναγνωστών, χάρη στη δροσιά της αφήγησης και τη ζωντανή και περιπετειώδη πλοκή!

• Λίζα ΚΟΝΤΟΜΙΧΑΛΟΥ, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Κυριακή 10 Μάη 2009