«Πιστεύω στην αθανασία...»

• Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή του, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης παρουσιάζει μία επιλογή αυθεντικών χειρογράφων

• «Χρονολογία της γέννησής μου πιθανόν το 903 π.Χ. - εξίσου πιθανόν το 903 μ.Χ. Εσπούδασα ιστορία του παρελθόντος και του μέλλοντος στη σύγχρονη σχολή του Αγώνα...»

• Με το χειρόγραφο «Στοιχεία ταυτότητος» του Γιάννη Ρίτσου αρχίζει η έκθεση, αφιερωμένη στον ποιητή, του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, με αφορμή τα εκατό χρόνια από τη γέννησή του, από το Σάββατο έως τις 30 Οκτωβρίου.

«Γιάννης Ρίτσος. Ο διαχρονικός Ελληνας. "Να λες: ουρανός και ας μην είναι"». Με αυτόν τον τίτλο η έκθεση παρουσιάζει μια επιλογή αυθεντικών χειρογράφων, κάποιων σε μεγέθυνση, με ρήσεις ή αποσπάσματα πολύστιχων ποιημάτων με θέματα από το παρελθόν της Ελλάδας, μυθολογικό ή ιστορικό. Είκοσι περίπου ποιήματα, με τίτλους «Ο Ηρακλής κ εμείς», «Αρχαίο Θέατρο» κ.ά., ενταγμένα σε συλλογές (Μαρτυρίες, Επαναλήψεις, Μονοβασιά, 18 Λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας, Οι πέτρες, Ημερολόγια της Εξορίας κ.ά.), μαρτυρούν τον στοχασμό του ποιητή για τη σχέση παρελθόντος και μέλλοντος, για τη διαχρονικότητα του Ελληνισμού.

Η έκθεση αναπτύσσεται με χειρόγραφα ποιήματα που έχουν καθαρή σχέση με το παρελθόν ή το υποδηλώνουν - «Τα σπίτια μας είναι χτισμένα πάνω σ' άλλα σπίτια» (Προοπτική - Μαρτυρίες). Αλλοτε μιλά για αγάλματα - «Οι ωραίοι, οι μόνοι, οι ανυπεράσπιστοι, / οι σιωπηλοί, οι περήφανοι / αυτοί που ερωτεύονται τα αγάλματα» (Ιταλικό Τρίπτυχο) - κι άλλοτε αναφέρεται σε αρχαία θέατρα - «Σε τούτα εδώ τα μάρμαρα κακιά σκουριά δεν πιάνει μηδέ αλυσίδα του Ρωμιού και στ αγεριού το πόδι» (18 Λιανοτράγουδα). Καταλήγει με την «Υποθήκη» του: «Είπε: Πιστεύω στην ποίηση, στον έρωτα, στο θάνατο γι αυτό ακριβώς πιστεύω στην αθανασία...», ενώ ο στίχος «Ζωή - ένα τραύμα στην ανυπαρξία» ολοκληρώνει την έκθεση που επιμελήθηκαν η βιογράφος του Ρίτσου, δημοσιογράφος Αγγελική Κώττη, και η επιμελήτρια του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης Μαρία Τόλη.

Η έκθεση συμπληρώνεται με μέρος της εικαστικής δημιουργίας του Γιάννη Ρίτσου, ζωγραφική πάνω σε ρίζες, κόκαλα, κυρίως πέτρες και βότσαλα, άφθονα στα ξερονήσια. Θα παρουσιαστούν περίπου 50 πέτρες, καθώς και φωτογραφίες του ποιητή. Τα εκθέματα προέρχονται από το αρχείο του, το οποίο ανήκει στο Μουσείο Μπενάκη.

• Δήμητρα Ρουμπούλα, ΕΘΝΟΣ, 24/09/2009