Την «ερωτική» σχέση του Σαλβαντόρ Νταλί με τα βιβλία παρουσιάζει η έκθεση «Dalibros», που φιλοξενείται από χθες στη Θεσσαλονίκη
«Πώς ήταν ο Νταλί (1904-1989) όταν καμία απολύτως φωτογραφική μηχανή δεν στόχευε προς το μέρος του; Οταν ήταν μόνος στο σπίτι; Η εκκεντρική προσωπικότητα ή, αν θέλετε, ο εκκεντρικός ρόλος που τόσο περίτεχνα είχε δημιουργήσει, πίσω από κλειστές πόρτες έδινε τη θέση του σε έναν πιο “ανθρώπινο” χαρακτήρα, σε έναν καθημερινό άνθρωπο, στον επίγειο Σαλβαντόρ, που συμπλήρωνε την ιδιοφυΐα του Νταλί» λέει η Μόντσε Αγκέρ. Σίγουρα είναι η πλέον αρμόδια για να πει με βεβαιότητα κάτι τέτοιο, καθώς κατέχει τη θέση της διευθύντριας του Κέντρου Μελετών για τον Σαλβαντόρ Νταλί, του Ιδρύματος GalaSalvador Dali.
Εχοντας εντρυφήσει σε 4.337 βιβλία που είχε στην κατοχή του ο κορυφαίος καλλιτέχνης, η Μόντσε Αγκέρ είναι σε θέση να γνωρίζει μερικές από τις πιο μύχιες σκέψεις του. Η έκθεση «Dalibros» (Ο Νταλί και τα βιβλία) φιλοξενείται από χθες στην Casa Βianca της Θεσσαλονίκης, όπου θα παραμείνει ως τις 18 Οκτωβρίου, για να κατηφορίσει στη συνέχεια στο Ινστιτούτο Θερβάντες της Αθήνας και να συνομιλήσει με τους νέους χώρους του, επί της οδού Μητροπόλεως. Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να γνωρίσει τον καταλανό ζωγράφο μέσα από τρεις όχι και τόσο ευρέως γνωστές ιδιότητές του: του αναγνώστη, του συγγραφέα και του εικονογράφου. Η κυρία Αγκέρ μίλησε στο «Βήμα» για το συναρπαστικό ταξίδι στο δαιδαλώδες μυαλό του Νταλί που μας προσφέρει αυτή η έκθεση, για τις εμμονές του, αλλά και για όλα εκείνα που ξεχωρίζουν έναν απλώς ταλαντούχο καλλιτέχνη από μια πραγματική ιδιοφυΐα.
«Ο Νταλί ήταν φανατικός αναγνώστης. Η προσωπική βιβλιοθήκη του, που φυλάσσεται στο Κέντρο Μελετών, περιλαμβάνει βιβλία πάνω σε διάφορα θέματα:τέχνη, αρχιτεκτονική, λογοτεχνία, φιλοσοφία, πολιτική, ιστορία, αλχημεία, ιατρική, φυσική, μαθηματικά, βιολογία, βιοχημεία. Και πολλές φορές οι πραγματικοί θησαυροί δεν βρίσκονται σε όσα γράφουν αυτά τα βιβλία, αλλά σε όσα σημείωνε ή σχεδίαζε ο Νταλί πάνω στο λευκό περιθώριο των σελίδων. Τα βιβλία τα διάβαζε, τα σημάδευε, έσκιζε ακόμη και σελίδες ώστε να ολοκληρώσει το καλλιτεχνικό του όραμα. Ηταν για εκείνον μια αστείρευτη πηγή γνώσης, ανάγνωσης, έμπνευσης» σημειώνει η Μόντσε Αγκέρ, η οποία δεν παραλείπει να αναφέρει τη σχέση που καθόρισε τον Νταλί όσο καμία άλλη, εκείνη με τη σύζυγό του Γκαλά. «Οντας και οι δύο φανατικοί και καλοί γνώστες του κόσμου του βιβλίου, της εκτύπωσης και της εικονογράφησης, καταλήγουν να το θεωρούν ιερό».
Εκτός από βιβλία που ο Νταλί έγραψε, εικονογράφησε ή απλώς είχε στην προνομιακή κατοχή του, η έκθεση περιλαμβάνει και μια σειρά φωτογραφιών που έχουν σχέση με τον ίδιο ή (και) την Γκαλά, με κοινό παρονομαστή τα βιβλία.
«O ι φωτογραφίες ως βάση και αφετηρία αυτής της έκθεσης μας βοηθούν να εμβαθύνουμε σε έναν ιδιωτικό κόσμο. Αποκαλύπτουν όμως και το “δημόσιο πρόσωπο” του Νταλί, όταν τον βλέπουμε να αναζητεί πάντα την κατάλληλη γωνία λήψης και να ποζάρει στον φακό με μοναδικό στόχο να τραβήξει όλα τα βλέμματα: ένας Νταλί που παίζει θέατρο και θέλει να μας προκαλέσει. Χαρακτηριστικό παράδειγματα στιγμιότυπα στο ατελιέ της Κοκό Σανέλ, στο εξοχικό της “La Ρausa” στο Ροκμπρύν της Γαλλίας. Σε όλο αυτό το σύμπαν, ιδιαίτερη βαρύτητα έχουν οι φωτογραφίες στις οποίες φαίνεται το ατελιέ του καλλιτέχνη. Επίσης, ιδιαιτέρως εύγλωττες είναι οι εικόνες του με βιβλία, δικά του ή άλλων, όπως η πόζα του ως τρομαγμένου αναγνώστη του Δον Κιχώτη. Αλλά και η φιγούρα του να ξεπροβάλλει πίσω από τη βιβλιοθήκη του σπιτιού του στο Πορτλιγκάτ, μια ξύλινη βιβλιοθήκη τοποθετημένη ψηλά, πάνω από το τζάκι, που επενδύει τον τοίχο απ΄ άκρη σ΄ άκρη».
OΝταλί αυτοχαρακτηριζόταν «μηχανή σκέψης». Τι τελικά τον έκανε να ξεχωρίσει από τους... κοινούς θνητούς καλλιτέχνες; «Η ιδιοφυΐα πηγαίνει πολύ μακριά, πέρα από κοινωνικές συμβάσεις της περιόδου κατά την οποία έζησε. Εχει την ενόραση να καταλάβει πού θα καταφύγει ο κόσμος και ο στοχασμός, έχει το ταλέντο να αφήσει στην άκρη την τρέχουσα εποχή και να μας εισαγάγει σε ένα νέο σύμπαν, γεμάτο από ολοκαίνουργιες προτάσεις και νεογέννητα νοήματα» καταλήγει η Μόντσε Αγκέρ.
Casa Βianca, Βασ. Ολγας και Σοφούλη, Θεσσαλονίκη, τηλ. 2310 427.555.
Ινστιτούτο Θερβάντες, Μητροπόλεως 23, Σύνταγμα, τηλ. 210 3634.117.
Συνδιοργάνωση: Ινστιτούτο Θερβάντες, Ιδρυμα Νταλί, Τελλόγλειο Ιδρυμα Τεχνών ΑΠΘ, Ελληνοϊσπανικό Κέντρο Πολιτισμού Θεσσαλονίκης FG Lorca, Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης.
Η Μόντσε Αγκέρ αποκαλύπτει
- Οι τρεις πιο αγαπημένες λέξεις του Νταλί: Ιδιοφυΐα. Αθανασία. Γκαλά.
- Τα τρία πιο αιρετικά πράγματα που έγραψε: Πολλές παράγραφοι στη «Μυστική ζωή του Σαλβαντόρ Νταλί». Η νουβέλα του «Κρυμμένα πρόσωπα». Το βιβλίο «Το μουστάκι του Νταλί» που εξέδωσε μαζί με τον φωτογράφο Φίλιπ Χάλσμαν .
- Τα δύο πιο αποκαλυπτικά στοιχεία της αυτοβιογραφίας του: Ο θάνατος του αδελφού του εννέα μήνες πριν από τη γέννηση του ίδιου. Η γνωριμία του με την Γκαλά.
No comments:
Post a Comment