Κλασικά κείμενα επανέρχονται ανανεωμένα. Επανέκδοση των βιβλίων της Π. Δέλτα

• ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΕΙΣ. Γερνούν τα κλασικά έργα; Μήπως χρειάζονται κι αυτά το δικό τους «λίφτινγκ»; Και με ποιον τρόπο ακριβώς;

Οι εκδόσεις «Εστία», που έτσι κι αλλιώς στη βιβλιοθήκη τους έχουν μερικά από τα σημαντικότερα έργα της νεότερης ελληνικής πεζογραφίας, αποφάσισαν να τα επανεκδώσουν, επιδιώκοντας ένα λογοτεχνικό «λίφτινγκ» σε μερικά από τα πλέον κλασικά κείμενα της νεότερης πεζογραφίας. Ετσι, όλα τα βιβλία της Πηνελόπης Δέλτα θα επανεκδοθούν σταδιακά και θα περιλαμβάνουν χρονολόγιο του Αλέκου Π. Ζάννα (επιμελητή του έργου της Δέλτα), στο οποίο θα αναφέρονται τα σημαντικά γεγονότα της ζωής της, καθώς και παράλληλα γεγονότα της πολιτικής, κοινωνικής και πνευματικής ζωής στην Ελλάδα και τον κόσμο. Ταυτόχρονα κάθε νέα έκδοση των έργων της Δέλτα θα συνοδεύεται από ένα επίμετρο, που θα εντάσσει το συγκεκριμένο βιβλίο στη σημερινή εποχή, χωρίς να παραβλέπει τη διαχρονία του.

Τρία βιβλία θα μας δώσουν την πρώτη γεύση των «ανανεωμένων» εκδόσεων της Πηνελόπης Δέλτα: το πρώτο της μυθιστόρημα «Για την πατρίδα», σε επίμετρο της καθηγήτριας Τόνιας Κιουσοπούλου, «Η ζωή του Χριστού» σε επίμετρο Τερέζας Πεσμαζόγλου και ο κλασικός «Τρελαντώνης» (γράφτηκε το 1931-32) σε επίμετρο της Αλκης Ζέη: «Ισως δεν μπόρεσε κανένας συγγραφέας να γράψει ένα βιβλίο με ήρωες πραγματικά παιδιά, που να μιλούν και να συμπεριφέρονται σαν αληθινά παιδιά. Η Δέλτα όμως το κατάφερε, και ήτανε η μοναδική. Ο Τρελαντώνης και τ’ αδέλφια του, ο Μάγκας και τα παιδιά που τον τριγυρίζουν είναι ζωντανά παιδιά της εποχής τους, με τις χαρές και τις λύπες τους, τα παιχνίδια και τις σκανταλιές τους και κυρίως η σχέση τους με τους μεγάλους δείχνει πόσο διαφορετικός είναι ο κόσμος των παιδιών και πόσο λίγο οι μεγάλοι τον καταλαβαίνουν. [...] Αληθινά παιδιά, αυτή είναι η μεγάλη κληρονομιά που άφησε η Δέλτα στα παιδιά με τα μυθιστορήματά της, και σε μας τους συγγραφείς να γράφουμε παιδικά βιβλία με παιδιά τόσο αληθινά, σαν να έχουνε υπάρξει στ’ αλήθεια», λέει το επίμετρο της Αλκης Ζέη. Ο «Τρελαντώνης» είναι ένα μυθιστόρημα για παιδιά με διαρκείς και φανατικούς φίλους. Το γιατί ίσως το απαντάει ο Παλαμάς, στην επιστολή που έστειλε στην Πην. Δέλτα (24/11/1932): «...Κ’ εδώ πρέπει να σας τονίσω, ίσως σχολαστικά ή περιττά για κάποιους, τη μεγάλη αρετή του βιβλίου σας που μπορεί ν’ αξίζει περισσότερο κι από τη χάρη του αέρα μέσα στον οποίο ζούνε οι μικροί σας ήρωες. Ούτε τα σύνολα, ούτε τα άτομα μπορεί να ζήσουν χωρίς ιδανικά. Ούτε η τέχνη και τα έργα της. (...) Ποια είναι στον ”Τρελαντώνη”; είναι που μισεί και που δεν λέει ποτέ το ψέμα. Με αυτό το φρόνημα αρχίζει και τελειώνει το βιβλίο...».

Το «Για την πατρίδα» ήταν το πρώτο της βιβλίο (εκδόθηκε το 1909 στο Λονδίνο). Η υπόθεση του έργου είναι εμπνευσμένη από ένα πραγματικό περιστατικό το οποίο αφηγείται ο Βυζαντινός χρονογράφος Γεώργιος Κεδρηνός και σχολιάστηκε από τον Γουσταύο Σλουμπερζέ στο έργο του «Βυζαντινή Εποποιία». «Το ενδιαφέρον της για τη συγγραφή ήταν στενά συνυφασμένο με αυτό που η ίδια αντιλαμβανόταν ως ανάγκη για τη διαπαιδαγώγηση των Ελληνοπαίδων. Διακηρυγμένος στόχος της παρέμεινε ώς το τέλος της ζωής της να ξυπνήσει ”στα Ελληνόπαιδα [...] όμορφα και μεγάλα ιδανικά”. Είναι, από αυτή την άποψη, χαρακτηριστικοί οι δύο άξονες γύρω από τους οποίους στρέφεται το μυθιστόρημά της. Ο ένας είναι η φιλοπατρία και ο άλλος τα ευγενή αισθήματα που συνδέουν τους κεντρικούς ήρωες: η άδολη φιλία των δύο αγοριών και ο μέχρι αυτοθυσίας έρωτας των νεαρών ζευγαριών», σημειώνει η καθηγήτρια Τόνια Κιουσοπούλου στο επίμετρο της νέας έκδοσης.

• Επετειακές επανεκδόσεις

Εκτός από τα έργα της Πηνελόπης Δέλτα, οι εκδόσεις «Εστία» προχωρούν και σε επανεκδόσεις δύο ακόμη κλασικών νεοελληνικών μυθιστορημάτων, με την ευκαιρία δύο επετείων όμως.

Η πρώτη είναι η πάντα αγαπημένη «Λωξάντρα» της Μαρίας Ιορδανίδου, με αφορμή τα 20 χρόνια από τον θάνατο της συγγραφέως. Η έκδοση θα αναστοιχειοθετηθεί, θα είναι μονοτονική και στο επίμετρο θα υπάρχουν κείμενα της Μαρίας Καραβία, της Λευκής Μολφέση και του Πέτρου Μάρκαρη. Η έκδοση θα συμπληρώνεται από χρονολόγιο που επιμελήθηκε ο Γιώργος Τσακνιάς.

Η επόμενη επετειακή έκδοση της «Εστίας» θα είναι το κλασικό έργο του Αγγελου Τερζάκη «Πριγκιπέσσα Ιζαμπώ» αναστοιχειοθετημένη και μονοτική επίσης. Το επίμετρο αυτού του βιβλίου θα είναι η απομαγνητοφωνημένη συνέντευξη του συνθέτη Δημήτρη Τερζάκη, γιου του συγγραφέα.

Κλασικά κείμενα, νέες εκδόσεις, ενταγμένες στο πλαίσιο της ιστορικής τους διαδρομής και της σύγχρονης αποτίμησης.

• Της Ολγας Σελλα, Η Καθημερινή, 24/09/2009