Ντον Ντελίλο, ένας πολιτικός συγγραφέας

https://www.timesnews.gr

Ο Ντον ΝτεΛίλλο [Donald Richard «Don» DeLillo] γεννήθηκε στο Μπρονξ της Νέας Υόρκης στις 20 Νοεμβρίου 1936. Δημοσίευσε το πρώτο του διήγημα σε ηλικία είκοσι τριών ετών. Έκτοτε εξέδωσε δώδεκα μυθιστορήματα και δύο θεατρικά έργα. Είναι ο πρώτος Αμερικανός που τιμήθηκε με το Jerusalem Prize, το 1999, για το συνολικό του έργο. Άλλες σημαντικές διακρίσεις:
-National Book Award για το μυθιστόρημα «Λευκός θόρυβος».
-Irish Times International Fiction Prize για το «Ζυγός».
-PEN/Faulkner Award for Fiction για το «Μάο ΙΙ».
-Το μνημειώδες μυθιστόρημα του ΝτεΛίλλο «Υπόγειος κόσμος», απέσπασε το Howells Medal της Αμερικανικής Ακαδημίας Γραμμάτων και Τεχνών ως το σημαντικότερο λογοτεχνικό έργο των τελευταίων ετών.

Τίτλοι στη βάση Βιβλιονέτ

• (2014)Άγγελος Εσμεράλντα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
• (2012)Κοσμόπολις, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
• (2012)Σημείο Ωμέγα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
• (2010)Άνθρωπος σε πτώση, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
• (2002)Οι χρόνοι του σώματος, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
• (2000)Υπόγειος κόσμος, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
• (1996)Μάο ΙΙ, Χατζηνικολή
• (1996)Τα ονόματα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
• (1991)Ζυγός, Χατζηνικολή
• (1991)Λευκός θόρυβος, Βιβλιοπωλείον της Εστίας

Συμμετοχή σε συλλογικά έργα

• (2013)Πρόσωπα, Πόλις(2007)Destroy Athens: μια αφήγηση, Futura

****************************************************************

Υπερβατικοί ήρωες του Ντον Ντελίλο

• ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΚΑΛΟΣΠYΡΟΣ
• Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ: 24.01.2015

• 

Ντον Ντελίλο, ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Αμερικανούς συγγραφείς. Χαρακτηρίστηκε ποιητής της ψυχροπολεμικής παράνοιας και πρωτοπόρος στοχαστής της ζωής στις αντιφατικές, νευρωτικές κοινωνίες των τελευταίων πενήντα ετών.

Στην ταινία «Το κορίτσι που εξαφανίστηκε» του Ντέιβιντ Φίντσερ, καθώς η ιστορία της απατημένης συζύγου και του εξαπατημένου ανδρός εκτροχιάζεται από τις παγιδευμένες με εκρηκτικά κλισέ και κραυγαλέα λογικά ατοπήματα ράγες του σεναρίου, ο καλός σκηνοθέτης καταφέρνει, εντούτοις, να περισώσει μια ενδιαφέρουσα ιδέα: τι σημαίνει να υποδύεται κάποιος έναν ρόλο σε έναν κόσμο σαν τον σημερινό, όπου οι εκφάνσεις του δημόσιου βίου έχουν μετατραπεί σε καλοστημένες τελετουργικές περφόρμανς, με αποτέλεσμα οι κοινωνικοί ρόλοι να αναδιαμορφώνονται μέσα από αυτές; Οι πρωταγωνιστές της υπόθεσης, και ειδικά ο χαρακτήρας του Νικ Νταν, που ενσαρκώνει ο Μπεν Αφλεκ, προσαρμόζονται με εξοργιστική ευκολία στα ρευστά, χάρτινα προσωπεία που κατασκευάζουν στα μέτρα τους οι διαρκώς μεταβαλλόμενες προσδοκίες της κοινής γνώμης, συμμετέχοντας σε τηλεοπτικές εκπομπές και συνεντεύξεις Τύπου που προορίζονται μεν για μαζική κατανάλωση, όμως στην ουσία προσφέρονται για κανιβαλισμό.

Το θέατρο που παίζουν δεν είναι μια «παρηκμασμένη τελετουργία», όπως το έβλεπε ο Γέρζι Γκροτόφσκι, αλλά μια φωτογενής περφόρμανς αυτοακύρωσης, που οδηγεί σε μια επίπλαστη αίσθηση υπέρβασης του εαυτού· οι πρωταγωνιστές υποδύονται όλα αυτά που δεν είναι επειδή έχουν πάψει εδώ και καιρό να είναι κάποιοι.

Οι ήρωες του κορυφαίου Αμερικανού πεζογράφου Ντον Ντελίλο, του ποιητή της ψυχροπολεμικής παράνοιας και πρωτοπόρου στοχαστή της ζωής στις αντιφατικές, νευρωτικές κοινωνίες των τελευταίων πενήντα ετών, μοιάζουν με τους προαναφερθέντες, δείχνουν κι αυτοί «υπερβατικοί, απελευθερωμένοι από όρια» («ΜΑΟ ΙΙ»).

Πέρα από τα όρια

Σε αντίθεση, για παράδειγμα, με την τετραλογία του «Λαγού» του Τζον Απντάικ ή τα βιβλία του Ρίτσαρντ Φορντ με ήρωα τον Φρανκ Μπάσκομπ, όπου το δράμα εκλύεται όταν οι πρωταγωνιστές αποτυγχάνουν να υποδυθούν τον αναγκαίο κοινωνικό ρόλο του καλού συζύγου ή του υπεύθυνου πατέρα, στα έργα του Ντελίλο οι χαρακτήρες επιθυμούν να μεταλλαχθούν σε κάτι πέρα από τα όρια μιας αναγνωρίσιμης κοινωνικής ταυτότητας, να γίνουν κάτι άλλο, άυλο, φαντασιακό. Βιώνουν οράματα απελευθέρωσης, βλέπουν όνειρα μεταμόρφωσης, προφητεύουν την αυτοκαταστροφή τους. Οπως η Λόρεν Χάρντκι, η σκελετωμένη και εργασιομανής «body artist» των «Χρόνων του σώματος», που κάνει περφόρμανς για να απαλλαγεί από το σώμα της εξερευνώντας αρχετυπικές ταυτότητες· «τα πάντα αναφέρονται στο ποιοι είμαστε όταν δεν παίζουμε τον ρόλο του ποιοι είμαστε». Ή σαν τον Ερικ Πάκερ, τον κυνικό πολυεκατομμυριούχο του «Κοσμόπολις», στον οποίο «η αίσθηση του εαυτού του στοίχειωνε όλες του τις πράξεις, που είχαν χάσει τον αυθορμητισμό τους» και γι’ αυτό «ήθελε να γίνει κβάντα, υπερβαίνοντας τη σωματική του μάζα, τους λεπτούς ιστούς γύρω από τα οστά, τους μυς και το λίπος».

Ακόμη και ο μυθιστορηματικός χαρακτήρας του Λι Χάρβεϊ Οσβαλντ στον «Ζυγό» ξεπροβάλλει από τις σελίδες ως ένας φανατισμένος μύστης των αόρατων δυνάμεων που κινούν τον κόσμο: για να λυτρωθεί από την ανωνυμία του πλήθους, πρέπει  να  γίνει  μέρος  της  Ιστορίας, να μεταστοιχειωθεί σε αφηρημένη έννοια.

Οταν εκδόθηκε στην Αμερική πριν από τέσσερα χρόνια η συλλογή διηγημάτων «Αγγελος Εσμεράλντα» (Εστία), ξάφνιασε ευχάριστα με την πρωτοτυπία και τον πλουραλισμό της ακόμα και τους πιο απαιτητικούς οπαδούς του Ντελίλο. Γραμμένα από το 1979 έως το 2011, τα διηγήματα αυτά γιγαντώνουν τον μύθο ενός συγγραφέα που μπορεί να χειριστεί τη γλώσσα όπως ελάχιστοι σύγχρονοί του και, παρά τη συνεπή θητεία του στο μυθιστόρημα, καταφέρνει να συγκινήσει και να ενθουσιάσει τον αναγνώστη μέσα από σύντομες ιστορίες που είναι εξίσου φιλόδοξες με τις επιμέρους ιστορίες που συνθέτουν τα μεγάλα μυθιστορήματά του. Αστροναύτες που φιλοσοφούν καθώς περιστρέφονται σε τροχιά γύρω από τη Γη κατά τη διάρκεια ενός υποθετικού τρίτου παγκοσμίου πολέμου. Η απαγωγή ενός μικρού παιδιού και η διαχείριση της αλήθειας από έναν δρομέα αυτόπτη μάρτυρα του συμβάντος. Η μυστικιστική επαφή μιας Αμερικανίδας καθηγήτριας με το μινωικό αγαλματίδιο μιας φιλντισένιας ακροβάτισσας κατά τη διάρκεια των σεισμών στην Αθήνα το 1981.

Ανάμεσα στα εννέα έξοχα γραμμένα διηγήματα της παρούσας συλλογής, ξεχωρίζει το αφήγημα που έδωσε τον τίτλο στο βιβλίο και το οποίο συναντάμε σε άλλη εκδοχή και στον «Υπόγειο κόσμο», ως μια από τις δεκάδες ιστορίες που συγκροτούν το opus magnum του συγγραφέα. Και σ’ αυτό το διήγημα παρακολουθούμε άλλη μια χαρακτηριστική ηρωίδα του Ντελίλο που παλεύει να μεταρσιωθεί σε κάτι άλλο έξω από τον εαυτό της: ένα βράδυ η αδελφή Εντγκαρ στριμώχνεται μαζί με την αδελφή Τζαν και πλήθος κόσμου σε μια νησίδα, στον δρόμο δίπλα από την όχθη του ποταμού Χάρλεμ, για να αντικρίσει ένα θαύμα. Καθώς το τρένο περνάει, οι προβολείς του πέφτουν πάνω σε μια διαφημιστική πινακίδα φωτίζοντας ένα σχήμα που στα μάτια του συγκεντρωμένου πλήθους φαντάζει σαν το πρόσωπο της Εσμεράλντα, της νεαρής κοπέλας που δολοφονήθηκε άγρια πριν από λίγες μέρες. Η αδελφή Εντγκαρ δεν προσδοκά τον ψυχικό εξαγνισμό κοινωνώντας μια αποκάλυψη του Θείου· αυτό που επιθυμεί είναι να βιώσει τη μέθεξη ενός οράματος συλλογικής παραίσθησης. Ακολουθώντας πορεία αντίστροφη από εκείνη του Λι Χάρβεϊ Οσβαλντ, επιδιώκει να χαθεί στην ανωνυμία του πλήθους, να γίνει ένα με αυτό.

Αποδείχθηκε προφητικός

Σ’ έναν κόσμο που προσφέρει απεριόριστες ευκαιρίες μεταμόρφωσης, σε μια εποχή όπου η τεχνολογία και οι πάσης φύσεως δημόσιες περφόρμανς ενσωματώνουν όσους δεν κατάφερε να αποτρελάνει η Ιστορία, υπάρχει παρ’ όλα αυτά μια κατηγορία ανθρώπων που, σε αντίθεση με το ζευγάρι στο «Κορίτσι που εξαφανίστηκε» και τους υπερβατικούς ήρωες του Ντελίλο, καμία κοινωνία δεν έχει καταφέρει να αφομοιώσει.

Είκοσι τέσσερα χρόνια πριν από τη σφαγή στο Charlie Hebdo και δέκα χρόνια πριν από την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους, ο Ντελίλο αποδεικνυόταν για ακόμη μια φορά προφητικός όταν έγραφε στο «ΜΑΟ ΙΙ»: «Ο καλλιτέχνης αφομοιώνεται, ο  τρελός  στον  δρόμο  αφομοιώνεται, γίνεται αντικείμενο επεξεργασίας κι ενσωματώνεται. Δώσ’ του ένα δολάριο, βάλε τον σε μια διαφήμιση στην τηλεόραση. Μόνο ο τρομοκράτης μένει απέξω. Ο πολιτισμός δεν έχει βρει τον τρόπο να τον αφομοιώσει».

Βιβλία του στα ελληνικά

• Λευκός Θόρυβος. Μετάφραση: Πέτρος Αμπατζόγλου. (Εστία, 1991)Ζυγός. Μετάφραση: Τόνια Κοβαλένκο. (Χατζηνικολή, 1991)
• Τα ονόματα. Μετάφραση: Νινίλα Παπαγιάννη. (Εστία, 1996)
• ΜΑΟ ΙΙ. Μετάφραση: Μαρία Σκάρα. (Χατζηνικολή, 1996)
• Υπόγειος κόσμος. Μετάφραση: Εφη Φρυδά. (Εστία, 2000)
• Οι χρόνοι του σώματος. Μετάφραση: Θωμάς Σκάσσης. (Εστία, 2002)
• Κοσμόπολις. Μετάφραση: Θωμάς Σκάσσης (Εστία, 2004)
• Ανθρωπος σε πτώση. Μετάφραση: Εφη Φρυδά. (Εστία, 2010)
• Σημείο Ωμέγα. Μετάφραση: Ελένη Γιαννακάκη. (Εστία, 2012)
• Αγγελος Εσμεράλντα. Μετάφραση: Ελένη Γιαννακάκη. (Εστία, 2014)

*****************************************************************

ΝΤΟΝ ΝΤΕΛΙΛΟ

Ανήκει στη γενιά που ανέδειξε τον Τζον Κένεντι. Είναι πολιτικός συγγραφέας, με όλη τη σημασία που έχει το επίθετο «πολιτικός» για τη σύγχρονη Αμερική. Η Ελλάδα δεν λείπει από τις αναζητήσεις του.

• Βιστωνίτης Αναστάσης 
• ΤΟ ΒΗΜΑ:  06/04/1997

• Ο υπονομευτής

Με την έκδοση του μυθιστορήματος Τα ονόματα το ελληνικό αναγνωστικό κοινό μπορεί να σχηματίσει μια σχεδόν πλήρη εικόνα για το έργο του Ντον Ντελίλο, ενός από τους σημαντικότερους πεζογράφους της μεταπολεμικής Αμερικής, αφού την τελευταία πενταετία κυκλοφόρησαν στα ελληνικά κι άλλα τρία μυθιστορήματά του: ο Λευκός Θόρυβος(Βιβλιοπωλείο της Εστίας), ο Ζυγός και το Μάο ΙΙ (εκδόσεις Χατζηνικολή). Η έκδοση των Ονομάτων, ωστόσο, που συμπληρώνει την τετράδα των κυριότερων έργων του, παρουσιάζει κι ένα επιπλέον ενδιαφέρον, δεδομένου ότι η υπόθεση του βιβλίου εκτυλίσσεται κατά το μεγαλύτερο μέρος της στη σύγχρονη Ελλάδα (την Αθήνα και τη Νότια Πελοπόννησο).

Τα ονόματα είναι το παλαιότερο από τα τέσσερα μυθιστορήματα του Ντελίλο που προαναφέρθηκαν. Επρεπε να περάσουν δεκαπέντε χρόνια από την πρώτη αμερικανική έκδοση (1982) για να μεταφραστεί στη γλώσσα μας το κατ’ εξοχήν «ελληνικό» μυθιστόρημα του συγγραφέα, γεγονός που δεν θα το θεωρούσε κανείς άσχετο με το κύμα του σαρωτικού αντιαμερικανισμού στις δεκαετίες του ’70 και του ’80. Δυστυχώς, το όψιμο ενδιαφέρον για τη σύγχρονη αμερικανική πεζογραφία οφείλεται στη θεομηνία της μαζικής κουλτούρας. Επρεπε η υπερατλαντική αυτοκρατορία να κερδίσει τον Ψυχρό Πόλεμο, ο αμερικανικός κινηματογράφος να διαλύσει τον ευρωπαϊκό και τα ταχυφαγεία (φαστ φουντ) να καταλάβουν τα αστικά κέντρα για να υπάρξει ενδιαφέρον και για τα ουσιαστικά επιτεύγματα της τέχνης και των γραμμάτων στη σύγχρονη Αμερική.

Ο Ντελίλο αλλά και ο Ρέιμοντ Κάρβερ (ένας άλλος σημαντικός συγγραφέας της μεταπολεμικής Αμερικής) πέρασαν στα τέλη της δεκαετίας του ’70 από την Ελλάδα χωρίς να τους γνωρίζει κανείς. Ο Κάρβερ έγινε γνωστός εδώ μόνο μετά την προβολή της ταινίας του Ρόμπερτ Ολτμαν Επεισόδια, που στηρίχθηκε στα διηγήματά του. Οσο για τον Ντελίλο, αυτός ο κατ’ εξοχήν πολιτικός συγγραφέας μεταφράστηκε στα ελληνικά μόνον όταν η φήμη του στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη ήταν τέτοια που δεν θα μπορούσε να μην προκαλέσει το εκδοτικό ενδιαφέρον και στον τόπο μας.

Γεννημένος το 1936, ο Ντελίλο ανήκει στη γενιά που έφερε στην εξουσία τον Τζον Κένεντι, με άλλα λόγια σε όσους έβγαλαν, ουσιαστικά, την Αμερική από τον μακαρθισμό. Ως συγγραφέας αξιοποίησε τη φόρμα της επιστημονικής φαντασίας και τη μετέτρεψε σε πολιτική φαντασία, γιατί αντελήφθη πολύ νωρίς το πολιτικό περιεχόμενο της τεχνολογικής επανάστασης. Εύκολα συμπεραίνει ο προσεκτικός αναγνώστης πως το πολιτικό μήνυμα των βιβλίων του Ντελίλο ορίζεται από τη διαπίστωση πως οι σημερινές πηγές της καταπίεσης και της περιθωριοποίησης δεν είναι πρωτίστως ο διεφθαρμένος πολιτικός, ο εξωνημένος αστυνομικός ή τα αδίστακτα στελέχη των πολυεθνικών εταιρειών (όλοι αυτοί είναι τμήματα ενός γιγαντιαίου και παγκόσμιου ιστού), αλλά το άμορφο περιβάλλον των διαστροφικά ερμηνευμένων λέξεων, των εικόνων – σφραγίδων και των πληροφοριών μέσω των οποίων ελέγχονται οι άνθρωποι, τα πράγματα και οι κοινωνίες. Η καθολική διάχυση σε τούτο το άμορφο περιβάλλον δημιουργεί έναν ζοφερό κόσμο στον οποίον κανείς δεν είναι ασφαλής, κανείς δεν μπορεί να τον αποφύγει και κανείς δεν μπορεί να τον δει, παρά μόνον όταν ο κόσμος αυτός έρθει καταπάνω του.

Στον Λευκό θόρυβο, που είναι μια κωμωδία για τον θάνατο κι όπου η ειρωνεία εκφράζει την ανάποδη πλευρά της οργής, ο ήρωας Τζακ Γκλάντνεϊ, ο οποίος διδάσκει ιστορία του ναζισμού σ’ ένα μικρό κολέγιο των ΗΠΑ, ανήκει σε μια μικρή ομάδα πανεπιστημιακών που έχουν εγκαταλείψει τη Νέα Υόρκη προκειμένου, όπως ισχυρίζονται, να ζήσουν «το μεγαλείο και τη βρωμιά της Αμερικής». Ο Γκλάντνεϊ τρέφεται με την αφελή ιδέα πως επιλέγοντας να ζήσει μιαν αδιάφορη και επίπεδη ζωή θα καταφέρει να γλιτώσει από τις παγίδες και τον φόβο του θανάτου. Ωσπου ένα βιομηχανικό ατύχημα (διαρροή τοξικού αερίου) σε κάποιο εργοστάσιο της μικρής πόλης στην οποία ζει τον παγιδεύει σε όσα ακριβώς ήθελε να αποφύγει και ο αντιήρωας αυτός εισέρχεται στην περιοχή της δράσης.

Ο Ζυγός είναι ένα πολιτικό θρίλερ αλλά και μια ψυχογραφία της δεκαετίας του ’60 ή καλύτερα: η σκοτεινή προβολή της εξουσίας και των αυτοκρατορικών συνωμοσιών του Ψυχρού Πολέμου. Γύρω από τον κεντρικό ήρωα, τον Λι Χάρβεϊ Οσβαλντ, του οποίου ο ζυγός αποτελεί ταυτοτικό έμβλημα και ο οποίος σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή δολοφόνησε τον πρόεδρο Κένεντι, κινείται η πολιτική υποκουλτούρα της αυτοκρατορίας: πράκτορες της CIA, φανατικοί πιστοί του μηχανισμού και του συστήματος αλλά και αυτόνομα μπαρόβια «πνεύματα» (που πιστεύουν πως μια αποτυχημένηπροσπάθεια δολοφονίας του Κένεντι θα έφερνε ξανά στο προσκήνιο το ζήτημα της Κούβας), μαφιόζοι με πολιτικές διασυνδέσεις, παρακοιμώμενοι της εξουσίας, φανατικοί ακροδεξιοί.

Το σκάψιμο στο υπέδαφος της εξουσίας συνεχίζεται και στο επόμενο μυθιστόρημα του Ντελίλο, το Μάο ΙΙ. Εδώ η σύγκρουση της ατομικής συνείδησης με την ψυχολογία του πλήθους οδηγεί στον τολμηρό συσχετισμό της τέχνης με τον τρόμο μέσω της πολιτικής. Οπως στον γνωστό πίνακα του Γουόρχολ το πορτρέτο του Μάο δίνεται σε αλλοιωμένα πολλαπλά, έτσι και τα κοινωνικά πολλαπλά αλλοιώνουν τα ατομικά διλήμματα, τις αντιφάσεις και τα ερωτήματα που θέτει η προσωπικότητα στην αναμέτρησή της με τον πραγματικό κόσμο, δηλαδή την κοινωνία των άλλων.

Οσον αφορά τον αναγνώστη που δεν έχει έλθει σε επαφή με το έργο του Ντελίλο, Ταονόματα είναι ίσως το πρώτο μυθιστόρημα από το οποίο θα πρέπει να ξεκινήσει. Ο έλληνας αναγνώστης όμως έχει κι επιπλέον λόγους: ο βασικός χαρακτήρας του βιβλίου, ο Τζέιμς Αξτον, είναι «αναλυτής κινδύνου» σε μιαν εταιρεία που συμβουλεύει διεθνείς επενδυτές για τα ποσοστά ρίσκου που αναλαμβάνουν όταν επενδύουν σε χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Ο Αξτον ζει στην Αθήνα μαζί με άλλους εκπατρισμένους Αμερικανούς και Ευρωπαίους, στο μεταίχμιο δηλαδή Ανατολής – Δύσης, και προσπαθεί με τους υπολοίπους της συντροφιάς να διατηρήσει τις συνήθειες και τον τρόπο της ζωής του σε ένα ιδιόμορφο περιβάλλον. Ο Ντελίλο προσδιορίζει χρονικά τη δράση του μυθιστορήματός του στη διετία 1979-80, περίοδο κρίσιμων πολιτικών γεγονότων. (Είναι αξιοσημείωτο το ότι χαρακτηρίζει το Κουβέιτ ως χώρα όπου επικρέμαται η απειλή του πολέμου).

Το μυθιστόρημα ξεκινά αργά και επιταχύνεται σταθερά ως το κρεσέντο του τέλους. Ο Αξτον σε μιαν επίσκεψή του στο νησί όπου μένουν η γυναίκα του κι ο γιος του μαθαίνει για μια σειρά τελετουργικών ανθρωποθυσιών που έχουν γίνει στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και καταλαμβάνεται από την έμμονη ιδέα να ερευνήσει τα αίτιά τους και να ανακαλύψει την ομάδα που τα διαπράττει. Ακολουθεί λοιπόν τα ίχνη της στη Μάνη, στην Ιερουσαλήμ και στη Λαχώρη. Η δαιδαλώδης αναζήτησή του, όμως, η οποία, μεταφορικά, είναι μια κατάδυση στα σκοτεινά και ανερμήνευτα βάθη της ανθρώπινης ψυχής, του μύθου και της Ιστορίας, απειλεί τη ζωή του, τον γάμο του και τη συναισθηματική και ψυχική του ασφάλεια ­ και τελικά τον συντρίβει.

Από τις πρώτες σελίδες διαπιστώνει κανείς την ακρίβεια, την αντικειμενικότητα και τη διεισδυτικότητα με τις οποίες ο Ντελίλο περιγράφει τη σύγχρονη Ελλάδα. Δεν είναι ανάγκη να είναι κάποιος φιλέλληνας για να εκτιμήσει τις ποιότητες που εξακολουθούν να υπάρχουν σε τούτο τον τόπο ή να μη θεωρήσει ταυτοτικά στοιχεία τις νεοελληνικές υπερβολές. Αρκούν το ταλέντο και η συγγραφική συνείδηση. Οι περιγραφές της Ακρόπολης στο βιβλίο του Ντελίλο, ο οποίος αντιμετωπίζει το κτίσμα όχι ως ιστορικό απολίθωμα αλλά ως λειτουργικό τμήμα μιας ζωντανής κοινωνίας ανάγοντάς το σε ένα κατ’ εξοχήν ελληνικό γνώρισμα, τον διφυή λόγο, είναι από τις ωραιότερες που απαντώνται σε ξένους συγγραφείς. Στο μυθιστόρημά του ζει η πραγματική Ελλάδα. Η αίσθησή του της αττικής νύχτας είναι απαράμιλλη και μιλά ευθέως στην ψυχή του αυτόχθονα. Αν σε αυτά προσθέσει κανείς το ελλειπτικό ύφος, που ωστόσο δεν αφήνει ούτε ένα αφηγηματικό κενό, τους διαλόγους που σπάζουν κόκαλα και το παιχνίδι ανάμεσα στην αφήγηση, στην εσωτερική και στην εξωτερική συνομιλία και στη σιωπή, εύκολα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι εδώ έχουμε να κάνουμε όχι μόνο με έναν φιλόδοξο συγγραφέα αλλά και με έναν σπουδαίο τεχνίτη.