Ανέκδοτες σελίδες της Διδώς Σωτηρίου

• Ενα διαφορετικό βιβλίο της Διδώς Σωτηρίου παρουσιάστηκε χθες το μεσημέρι, σ’ έναν επίσης διαφορετικό (από τις συνήθεις παρουσιάσεις βιβλίων) χώρο. Στο καφενείο του Εθνικού Κήπου συγκεντρώθηκαν ο ανιψιός της Διδώς Σωτηρίου, Νίκος Μπελογιάννης, ο ιστορικός Βασίλης Παναγιωτόπουλος, η συγγραφέας (και ανιψιά επίσης της Δ. Σωτηρίου) Αλκη Ζέη και ο ηθοποιός Γιώργος Καραμίχος που διάβασε αποσπάσματα κάποιων πρώιμων κειμένων της συγγραφέως των «Ματωμένων χωμάτων».

• Στις σελίδες του βιβλίου «Τα πρώτα βήματα του Ψυχρού Πολέμου (1945-1947) - Ενα ανέκδοτο χειρόγραφο για τη διεθνή πολιτική» (εκδ. Κέδρος, επιμέλεια Ν. Μπελογιάννης - Κων. Ζαγάρας) συγκεντρώθηκαν κείμενα που έγραφε η Διδώ Σωτηρίου την εποχή που αρθρογραφούσε στον «Ριζοσπάστη». Χειρόγραφα που έχουν μια μυθιστορηματική διαδρομή, αφού για να τα διασώσει την εποχή που έπρεπε να κρύβεται, τα είχε φυλάξει στο σοβαντεπί του σπιτιού της οδού Κοδριγκτώνος, που αργότερα δώρησε στην Εταιρεία Συγγραφέων. Στις εργασίες ανακατασκευής του διαμερίσματος ανακαλύφθηκαν τα χειρόγραφα. Αυτή ήταν η πρώτη γραφή αυτών των κειμένων. Τη δεύτερη γραφή, επίσης κρυμμένη σ’ ένα πατάρι σ’ ένα άλλο από τα σπίτια της Διδώς, απλώς την... έφαγαν τα ποντίκια. Από τότε ξεκίνησε ένας αγώνας δρόμου για να εκδοθεί μέσα στο 2009, χρονιά που συμπίπτει με τα 100 χρόνια από τη γέννηση της Δ. Σωτηρίου και με τα 50 χρόνια από τότε που κυκλοφόρησε ο «Κέδρος» το πρώτο της βιβλίο, «Οι νεκροί περιμένουν».

• «Είχαμε δύο μέτωπα», είπε ο ιστορικός Βασ. Παναγιωτόπουλος. «Το ένα ήταν το περιεχόμενο των κειμένων και οι συγκριτικές τους αποτιμήσεις. Η εντύπωσή μου είναι ότι σωστά έβλεπε τη διεθνή πολιτική σκηνή. Ηταν ενημερωμένη και είχε μια συνθετική ικανότητα πάνω από τον μέσο όρο. Είναι μια σπουδαία μαρτυρία. Το άλλο μέτωπο ήταν το ίδιο το εγχείρημα αυτής της έκδοσης. Δηλαδή, τι κάνει κανείς με τα γραπτά ενός ανθρώπου που έχει σταδιοδρομήσει σε άλλο πεδίο γραφής; Οταν το διάβασα κατάλαβα ότι ήταν δημοσιεύσιμο, παρ’ όλο ότι ήταν η πρώτη γραφή», συμπλήρωσε ο Β. Παναγιωτόπουλος.

• Η Αλκη Ζέη είναι εξίσου γοητευτική στις αφηγήσεις της, όπως και στα γραπτά της. Και ήταν ο άνθρωπος που επιχείρησε στη χθεσινή συνάντηση να ξαναζωντανέψει την εποχή της Διδώς, την εποχή της γραφής των κειμένων, της εποχής της Αριστεράς στον Εμφύλιο. «Τη θυμάμαι από τα 8 μου χρόνια και μου έχει μείνει κάθε σχέση και κάθε περιστατικό μαζί της. Από τη Διδώ πρωτοείδα το δημοσιογραφικό χαρτί. Εκείνη μου εξήγησε ότι μπορεί κανείς να γράψει ό,τι σκέπτεται. Η Διδώ μου έδειξε τον κόσμο της γραφής. Μαζί της ένιωθες ότι είχες κάπου ν’ ακουμπήσεις, και καθετί που σου έλεγε ήταν ζυγισμένο και σοφό».

Στην έκδοση περιλαμβάνονται και κάποια από τα άρθρα της στον «Ριζοσπάστη» και τα επίμαχα που στοίχισαν τότε, το 1947, τη διαγραφή της από το ΚΚΕ για... ηττοπάθεια και αστική συμπεριφορά.

• Ολγα Σελλα, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Tετάρτη, 29 Aπριλίου 2009