Ελλάδα, έχεις ποιητικό ταλέντο

Να που η ποίηση δεν είναι μόνο για λίγους μυημένους. Να που το χαρτί δεν είναι ο μόνος προορισμός της. Κάτι διαφορετικό συνέβαινε προχθές το βράδυ στα Εξάρχεια, λίγο παρακάτω από τη... φλεγόμενη πλατεία, στη συμβολή των οδών Μεταξά και Μπενάκη. Πρωταγωνιστής δεν ήταν τα νόστιμα πιάτα του Barbara's Food Company. Μόνο κρασί έρρεε άφθονο μεταξύ των παρευρισκομένων. Αλλά κι αυτό μικρή σημασία είχε. Ολα τα βλέμματα ήταν στραμμένα στο παταράκι -διακοσμητικό τις υπόλοιπες μέρες- στο πίσω μέρος του καλοφωτισμένου ισόγειου χώρου. Εκεί όπου θα γινόταν πραγματικότητα το πρώτο εν Αθήναις Poetry Slam.

Ο ηθοποιός Συμεών Τσακίρης, αν και το ποίημά του είχε μακάβριο και μακρύ τίτλο («Η κηδεία είναι ερωτευμένη με την ποίηση. Η ποίηση είναι ερωτευμένη και με άλλες»), προκρίθηκε για τα τελικά «Ανία, οι μέρες σου είναι μετρημένες!», διεμήνυαν «απειλητικά» φέιγ βολάν παντού στον χώρο, δίνοντας τον τόνο για μια διαφορετική ποιητική συνάντηση. Το Poetry Slam, άλλωστε, είναι πολύ διαφορετικό από οτιδήποτε έχουμε στο μυαλό μας ως μια -βαρύγδουπης σοβαρότητας και μακρόσυρτων χασμουρητών- βραδιά ποίησης.

Slam σημαίνει κρότος, χτύπημα, αλλά και συγκέντρωση. Δεν ξέρουμε ποια ανάγκη γέννησε το πρώτο, σε ένα μπάρ του Σικάγου, 25 χρόνια πριν. Η συνταγή αποδείχτηκε πολλαπλώς επιτυχημένη και από τότε μέχρι σήμερα δεν έχουν σταματήσει να ξεφυτρώνουν σε όλο τον κόσμο και να γίνονται θεσμός. Τι είναι; Ενας διαγωνισμός στον οποίο οι ποιητές καλούνται να γίνουν οι ίδιοι ερμηνευτές του έργου τους με στόχο να αγγίξουν κοινό και κριτική επιτροπή, αυστηρά σε διάρκεια τριών λεπτών.

«Ωδή στο πλυντήριό μου»: η Μαίρη Αλεξοπούλου με το χειρόγραφο στο χέρι, αν και απαγορευόταν Ανυπόμονα περιμέναμε οι παρευρισκόμενοι να δούμε πώς θα κυλήσει, τι χαρακτήρα θα έχει και τι είδους προτάσεις θα προκύψουν από το πρώτο αθηναϊκό Poetry Slam. Δέκα λεπτά μετά την ώρα έναρξης, αρχίζει να γίνεται ο έλεγχος στον ήχο με χαλαρή διάθεση. Το Slam δεν θα μπορούσε να μην προσαρμοστεί στα ελληνικά δεδομένα, σκεφτήκαμε. Πρώτη στη σκηνή η Ελισάβετ Αρσενίου από την κριτική επιτροπή, μας παροτρύνει να είμαστε όσο εκφραστικότεροι θέλουμε. Μας συστήνει με δυο λόγια τον κάθε συμμετέχοντα και αρχίζει το χρονομετρημένο σόου.

Είχε απ' όλα. Από εντελώς συμβατικές μέχρι καθαρά μποέμ παρουσίες. Επαγγελματίες, αλλά και ερασιτέχνες ποιητές. Εικοσάχρονους φοιτητές, αλλά και... εμπειρότερους. Κουμπωμένες αναγνώσεις, λίγο πιο άνετες, αλλά και άρτιες θεατρικά. Μέχρι και παρουσίαση σε άλλη γλώσσα, την αγγλική, από την Αμερικανίδα Αλίσια Στόλινγκς. Και λέω «αναγνώσεις» και όχι απαγγελίες, γιατί αυτός ήταν ο πρώτος από τους όρους που καταπατήθηκαν στην πρώτη ελληνική απόπειρα. Μόνο δύο είχαν φροντίσει να αποστηθίσουν τους στίχους τους.

Αλλες φορές το ποίημα γινόταν κατανοητό, άλλες πιο ακατάληπτο. Ορισμένοι αρκέστηκαν στην απλή ανάγνωση, ενώ άλλοι άφησαν τη φαντασία τους ελεύθερη, ξεφεύγοντας από τους κανόνες, όπως η Πατρίτσια Κολαΐτη που είχε μαγνητοφωνήσει την απαγγελία της, ενώ η ίδια υποστήριζε σκηνικά τους στίχους της σε μια αυτοσχέδια περφόρμανς, χρησιμοποιώντας ένα γυάλινο χέρι (κάθε υποστηρικτικό υλικό απαγορεύεται από τους κανονισμούς).

Ποιητικό αντικείμενο γινόταν άλλοτε ένα πλυντήριο («Ωδή στο πλυντήριό μου» της Μαίρης Αλεξοπούλου), άλλοτε μια «Ορνιθα της Ερήμου» (Νίκος Τερζής). Ενώ, μερικές φορές ο τίτλος γινόταν λιγότερο σύντομος και περισσότερο ανεκδοτολογικός: «Η κηδεία είναι ερωτευμένη με την ποίηση. Η ποίηση είναι ερωτευμένη και με άλλες». Ετσι τιτλοφορούνταν το ποίημα του Συμεών Τσακίρη (απόφοιτος ΜΜΕ Αριστοτελείου και ΚΘΒΕ, ηθοποιός στο «2» και στη «Μήδεια» του Παπαϊωάννου).

Οι δύο τελευταίοι είναι και αυτοί που προκρίθηκαν, ύστερα από σύσκεψη της κριτικής επιτροπής (Γιώργος Ανδρεάδης, Ελισάβετ Αρσενίου, Ντίνος Σιώτης και η Δήμητρα Μηλιώνη από το κοινό), αφήνοντας πίσω με μία ψήφο διαφορά τον Βασίλη Καλαμαρά. Μαζί με τους νικητές των άλλων δύο συναντήσεων (χθες και σήμερα) θα διαγωνιστούν στον τελικό, που θα γίνει σε μεγαλύτερο δημόσιο χώρο μέσα στο 2010.

«Σημερινός νικητής ήταν το χιούμορ», μας είπε, όταν άρχισε να αδειάζει ο χώρος, ο Ντίνος Σιώτης, ο άνθρωπος που έφερε το Poetry Slam στην Ελλάδα, εκδότης του περιοδικού «(δέ)κατά». «Η ποιότητα των στίχων ήταν πολύ καλή, υστερούσαν, όμως, σε θεατρικότητα. Πολλοί δεν άκουσαν ούτε τις οδηγίες. Ελπίζουμε να γίνεται όλο και καλύτερο και μελλοντικά να διοργανώνεται σε διάφορες γειτονιές της Αθήνας ή και σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας. Οι ποιητές έχουν πράγματα να πουν, βλέπουν πιο λοξά την πραγματικότητα και την καθημερινότητα και ο κόσμος μπορεί να μάθει δυο-τρία πράγματα από την ποίηση».

* Απόψε στις 7.30 στο βιβλιοπωλείο Floral (Θεμιστοκλέους 80) η τελευταία μέρα της πρώτης φάσης του Poetry Slam. *

• Της ΕΛΕΝΑΣ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 4 Νοεμβρίου 2009