Monday, June 1, 2009

Ο ΝΤΑΝΙΕΛ ΚΕΛΜΑΝ ΣΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ: «Ελευθερία είναι να κάνεις αυτό που φοβάσαι»

«Για να γράψεις κάτι κωμικό, πρέπει να ξεπεράσεις τον εαυτό σου. Υπάρχουν συγγραφείς που,  ενώ είναι αστείοι τύποι, γράφουν βιβλία σοβαροφανή. Το αληθινά κωμικό είναι μια αποκάλυψη  όταν προκύπτει» λέει ο Ντάνιελ Κέλμαν, το «τρομερό παιδί» της νέας γερμανικής λογοτεχνίας, η  οποία τιμήθηκε στην 6η Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης
  • Το χιούμορ που λείπει από τη γερμανική λογοτεχνία φέρνει ο Ντάνιελ Κέλμαν, από τους σημαντικούς προσκεκλημένους της μεγάλης- με εκατό εκδηλώσεις- Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης
  • «Είναι ερεθιστικό να δουλεύεις με το κωμικό στοιχείο στο μυθιστόρημα. Είναι όμως και τόλμημα», λέει στα «ΝΕΑ» ο Ντάνιελ Κέλμαν, το «τρομερό παιδί» - μόλις 34 ετών- της νέας γερμανικής λογοτεχνίας, η οποία τιμήθηκε στην 6η Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης.
«Το να γράφεις κάτι θλιβερό είναι σχετικά εύκολο». «Γιατί αυτό που βρίσκεις εσύ θλιβερό, όλοι το βρίσκουν θλιβερό. Αντίθετα, αυτό που σου φαίνεται εσένα κωμικό μπορεί κανένας άλλος να μην το βρίσκει κωμικό. Για να γράψεις όμως κάτι κωμικό, πρέπει να ξεπεράσεις τον εαυτό σου. Υπάρχουν συγγραφείς που, ενώ είναι αστείοι τύποι, γράφουν βιβλία σοβαροφανή. Το αληθινά κωμικό, δηλαδή το μη γκροτέσκο, είναι μια αποκάλυψη όταν προκύπτει. Και προκύπτει, συνήθως, από την αλλαγή της προοπτικής. Ειδικά ο Γερμανός έχει μεγάλο φόβο απέναντι στο κωμικό στοιχείο γιατί οι δύο στυλοβάτες του γερμανικού κλασικισμού, ο Γκαίτε και ο Σίλερ, δεν είχαν καθόλου χιούμορ στο γράψιμο. Η γερμανική κλασική λογοτεχνία δεν είχε έναν Βολταίρο» λέει ο Ντ. Κέλμαν. Στο τελευταίο του βιβλίο, «Φήμη», ο Ντάνιελ Κέλμαν βάζει μια Γερμανίδα συγγραφέα να περνάει απίστευτες περιπέτειες σε ασιατική χώρα, όπου χάνεται από το γκρουπ των συγγραφέων και καταλήγει, από ασυνεννοησία και έλλειψη δυνατότητας επικοινωνίας, εγκλωβισμένη σε ένα χωριό να σφουγγαρίζει πατώματα.

«Βρίσκω πολύ γοητευτική τη φράση του Ντίρενματ: "Μια ιστορία δεν ολοκληρώνεται αν δεν βρει τη χειρότερή της εκδοχή"» σχολιάζει ο Κέλμαν. «Όταν, την ώρα που γράφεις, φοβάσαι για την επιτυχία αυτού που κάνεις, αυτό σημαίνει ότι πρέπει οπωσδήποτε να το κάνεις. Η μεγαλύτερη απελευθέρωση είναι να κάνεις αυτό που φοβάσαι» λέει. Και συμπληρώνει ότι στη «Μέτρηση του κόσμου», το βιβλίο του που πούλησε 1 εκατομμύριο αντίτυπα στη Γερμανία και μεταφράστηκε σε δεκάδες γλώσσες, ο Βολταίρος τον βοήθησε να βρει το σωστό ύφος.

Κάποιοι του λένε ότι αυτού του τύπου τα σχόλια, λ.χ. για την Κεντρική Ασία, είναι κλισέ. Εκείνος το αρνείται. «Όσοι το λένε δεν έχουν πάει ποτέ εκεί. Πέρασα αρκετό καιρό στην Κεντρική Ασία και, ενώ υποτίθεται ότι υπήρξα οξύς στο βιβλίο, θεωρώ ότι υπήρξα επιεικής με την πραγματικότητα αυτών των χωρών. Όσοι ταξιδεύουν λίγο, ισχυρίζονται ότι ο κόσμος είναι παντού ο ίδιος. Αν ταξιδέψεις περισσότερο καταλαβαίνεις πόσο μεγάλες είναι οι διαφορές. Ζούμε σε έναν κόσμο του οποίου η βιτρίνα μοιάζει ομογενοποιημένη. Ίδια αεροδρόμια, πεζόδρομοι, κτίρια. Πρόκειται όμως για ομογενοποίηση της επιφάνειας. Είναι πολλές οι ψυχικές διαφορές» λέει. Και καταλήγει: «Και στην Ευρώπη, οι διαφορές, λ.χ., ανάμεσα σε μια σουηδική και μια ισπανική οικογένεια είναι τερατώδεις. Και στην Ευρώπη, δηλαδή, πρόκειται για ομογενοποίηση της επιφάνειας, έχει όμως συνεισφέρει στην ειρήνη και σε μια βεβαιότητα ότι ο πόλεμος εδώ δεν είναι πλέον νοητός. Άρα η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ό,τι καλύτερο μας έχει συμβεί. Γιατί κάθε λύση που αντιπαρατίθεται στον εθνικισμό είναι η καλύτερη».
  • «Υπάρχουν και βλάκες διανοούμενοι»
«Οι διανοούμενοι μπορεί να είναι το ίδιο βλάκες όσο και οι άλλοι άνθρωποι», είπε ο Μάρτιν Βάλζερ, ένας από τους πιο σημαντικούς εν ζωή Γερμανούς συγγραφείς, με αφορμή συζήτηση συγγραφέων για τα 20 χρόνια από την επανένωση των δύο Γερμανιών. «Στις διαδηλώσεις της εποχής αρκετοί διανοούμενοι ζητούσαν συνομοσπονδία αντί για ένωση και άλλοι υποστήριζαν ότι έπρεπε να διατηρηθεί το ανατολικογερμανικό μάρκο.

Έναν μήνα πριν από την πτώση του Τείχους, με το κλίμα ήδη πλήρως επαναστατικό, ο εκδότης Μάξουελ ευχήθηκε στον πρόεδρο της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας (που γιόρταζε στη Δρέσδη τα 40 της χρόνια) Έρικ Χόνεκερ, να μείνει η Ανατολική Γερμανία το αντιφασιστικό τείχος προστασίας των λαϊκών συμφερόντων», κατέληξε.

«Πολλοί ήταν οι αριστεροί στη Δύση που υποστήριζαν τα κομμουνιστικά καθεστώτα και δεν είδα να ζητάει κανένας συγγνώμη γι΄ αυτό», είπε από τη μεριά του ο Ντάνιελ Κέλμαν.

Στον αντίποδα, η γεννημένη στην Ανατολική Γερμανία Γιούλια Φρανκ επισήμανε ότι στην πρώην Ανατολική Γερμανία υπάρχουν περιοχές που ερήμωσαν και η ανεργία συχνά κινείται στο 25%. Και ο Ίνγκο Σούλτσε, επίσης γεννημένος στην Ανατολική Γερμανία και κατ΄ εξοχήν συγγραφέας της πτώσης του Τείχους, συμπλήρωσε ότι «η σημερινή οικονομία καζίνου είναι χειρότερη από το πρότυπό της, γιατί στο καζίνο υπάρχει όριο πονταρίσματος για να μην τιναχτεί η μπάνκα στο αέρα».

Εντύπωση προκάλεσε εξάλλου, σε άλλη εκδήλωση με παρόμοιο περιεχόμενο, αποστροφή του Σλοβάκου συγγραφέα Γκουστάβ Μουρίν που, ούτε λίγο ούτε πολύ, είπε ότι ήδη πολλά χρόνια πριν από την πτώση του κομμουνισμού, η CΙΑ μέσω του Pen Club προετοίμαζε το προφίλ του Βάτσλαβ Χάβελ, «θεατρικού συγγραφέα του οποίου τα έργα σήμερα δεν παίζονται πια», για να διεκδικήσει την Προεδρία της Τσεχοσλοβακίας στη μετακομμουνιστική εποχή.
  • Τα e-books στο προσκήνιο
«Η Ελλάδα πραγματικά χρειάζεται μια τέτοια έκθεση βιβλίου. Το ενδιαφέρον για νέες μεταφράσεις δεν μπορεί να προκύψει μέσω Ίντερνετ, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και φαξ, γιατί ανακύπτει ζήτημα εμπιστοσύνης» είπε ο διευθυντής της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου της Φρανκφούρτης Πέτερ Βαϊτχάας.

Πάνω από εκατό εκδηλώσεις, σημαντικό μέρος των οποίων αφιερώθηκε σε ιστορικά θέματα, έφεραν κόσμο στη Ηelexpo και έκαναν τις ειδικά διαμορφωμένες αίθουσες συζητήσεων να ξεχειλίζουν. Τόσο στους Γερμανούς συγγραφείς όσο και σε αρκετούς Έλληνες υπήρξε μεγάλη προσέλευση.

Κοσμοσυρροή υπήρξε και στην ομιλία του Χάουαρντ Ζιν, του αιρετικού Αμερικανού ιστορικού και συγγραφέα που μίλησε για τα προβλήματα της δημοκρατίας στις μέρες μας. «Σήμερα παριστάνουμε πως υπάρχει δημοκρατία στον κόσμο, αλλά δεν υπάρχει. Γιατί η δημοκρατία απαιτεί ανυπακοή από τους πολίτες» είπε.

Ακόμα και σε ειδικότερου ενδιαφέροντος συναντήσεις, όπως η Ημερίδα των Βιβλιοθηκονόμων ή η συνάντηση των Λεσχών Ανάγνωσης, η παρουσία πολλών δεκάδων εκπροσώπων τους συμπλήρωσε την εικόνα ενός μεγάλου ετήσιου ραντεβού για το βιβλίο.

Ενδιαφέρον έδειξε το κοινό και για την παρουσίαση των νέων ηλεκτρονικών συσκευών ανάγνωσης (e-book) που για πρώτη φορά επιδείχθηκαν σε μεγάλο αριθμό στην Ελλάδα. Εκτός από το ΒeΒook που έχει ήδη κυκλοφορήσει στην ελληνική αγορά, είδαμε συσκευές που θα κυκλοφορήσουν σύντομα, όπως το eSlick και το Βookeen Cybook G3 (με τιμές από 309 μέχρι 340 ευρώ), αλλά και το ακριβότερο μοντέλο Ιrex DR1000 S (τιμή 699 ευρώ) που διαθέτει μεγαλύτερη οθόνη (10,2 ιντσών έναντι 6 των άλλων συσκευών) και δυνατότητα χειρόγραφων σημειώσεων.
  • Του Μανώλη Πιμπλή. ΤΑ ΝΕΑ: Δευτέρα 1 Ιουνίου 2009


No comments: