Αλέξανδρος Αδαμόπουλος: «Τι νόημα έχει ν’ ασχολείσαι μ’ έναν ευαίσθητο υγροβιότοπο κι απ’ την άλλη ν’ αφήνεις τα σκουπίδια σου παντού…»!!!

https://www.timesnews.gr

Ο Αλέξανδρος Αδαμόπουλος μας είχε ξαφνιάσει κάποτε με τον «Σιμιγδαλένιο» του που έχει κάνει ένα σωρό εκδόσεις και έχει μεταφραστεί σε ξένες γλώσσες κι έχει παρουσιαστεί στο θέατρο – το είχε σκηνοθετήσει η Λυδία Κονιόρδου στο Εθνικό Θέατρο και η Στέλλα Μιχαηλίδου στο ΚΘΒΕ. Μια βασιλοπούλα αποφασίζει να πλάσει μόνη της τον άνδρα που θα παντρευτεί για να μπορεί να τον κάνει ό,τι θέλει. Με αμύγδαλα, ζάχαρη και σιμιγδάλι φτιάχνει τον Σιμιγδαλένιο. Ο γάμος τους προκαλεί τη ζήλια μιας άλλης βασιλοπούλας που στέλνει στρατιώτες και απαγάγουν τον Σιμιγδαλένιο. Η πρώτη βασιλοπούλα τον αναζητά παντού με τη βοήθεια του ήλιου, του φεγγαριού και των αστεριών. Στην περιπλάνησή της θα συνειδητοποιήσει την αξία και τη δύναμη της αληθινής αγάπης. Αλλά φυσικά ο Αλέξανδρος δεν έμεινε στον ‘Σιμιγδαλένιο». Προχώρησε, κάνοντας αισθητή την παρουσία του σε πολλές περιοχές της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Να τον γνωρίσουμε καλύτερα…

• Τι νοσταλγείτε περισσότερο; 

Συνήθως κάποιες παλιές αστοχίες, όπου θα μπορούσε να συμβεί κάτι άλλο· καλύτερο. Δε νοσταλγώ τον πόνο της αποτυχίας, μα την πολύ συγκεκριμένη εκείνη στιγμή που βλέπω ότι θα μπορούσα να μην κάνω ένα λάθος.

• Σας αρέσουν τα ταξίδια;

Παλιότερα ναι· τώρα όχι πια.

• Ποιο είναι το αγαπημένο σας ταξίδι; 

Μέσα μου· στον πάτο της ύπαρξης.

• Πoιo μέρος αγαπάτε ιδιαίτερα;

Το σπίτι μου· που το ’χω φτιάξει -κυριολεκτώ- με τα ίδια μου τα χέρια.

• Ποια θεωρείτε ως την πιο υπερτιμημένη αρετή;

Την ταπεινοφροσύνη· γιατί σχεδόν πάντα, είναι μασκαρεμένη υποκρισία.

• Πoια, κατά τη γνώμη σας, είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας;

Το ότι δεν έχει καταλάβει -ακόμα- τι της συμβαίνει κι εξακολουθεί να βαυκαλίζεται μέσα στην παρακμή της.

• Σας ενδιαφέρει η πολιτική;

Κατάγομαι από πολιτική οικογένεια. Από ένα σπάνιο είδος πολιτικών όμως, που δεν έλεγαν ψέματα, δεν έκλεψαν ούτε πλούτισαν, μα πέθαναν στην ψάθα προσφέροντας μόνο· κι είμαι πολύ περήφανος γι’ αυτό.

• Τι γνώμη έχετε για τους πολιτικούς;

Τη χειρότερη, για τους περισσότερους. Αν και δε συμφωνώ καθόλου με την άποψη πως ‘όλοι ίδιοι είναι’, ούτε μ’ αρέσουν οι συμψηφισμοί.

• Αγαπάτε το θέατρο;

Όταν γράφω θέατρο, σίγουρα! Όταν όμως βλέπω τα καμώματα ενός σκηνοθέτη που διαστρεβλώνει κάποιο έργο, μου ’ρχεται να σκούξω και προτιμώ να φύγω.

• Ποια είναι η θέση της τέχνης (θέατρο, μουσική, ζωγραφική, κ.λπ.) στην εποχή μας;

Ελάχιστη δυστυχώς, για ελάχιστους· πάντα. Αυτό το ελάχιστο όμως είναι που μετράει.

• Μήπως η τέχνη κινδυνεύει να απομονωθεί εξαιτίας της τηλεόρασης και συνεπώς μήπως πρέπει να αναζητήσει καινούργιες μορφές και να επανεξετάσει την κοινωνική λειτουργία της;

Ναι, η τέχνη κινδυνεύει να μην είναι τέχνη πια· όπως δίνουν και παίρνουν συνεχώς  διάφορα αφελή ‘δρώμενα’ με ολίγον ‘πολιτισμό’, με ‘πολιτιστικά’, ή ‘πολιτισμικά’ αν προτιμάτε, ίσως και μια δόση ‘πολυπολιτισμικά’ και στο φινάλε όλ’ αυτά δεν είναι τίποτ’ άλλο, πέρ’ από ένα κακόγουστο, χυδαίο πάρτι.

• Πιστεύετε ότι το βιβλίο χάνει σε σχέση με την εικόνα;

Για έναν πραγματικό βιβλιόφιλο, για κάποιον που διαβάζει συστηματικά· όχι δεν χάνει.

• Σε μια εποχή αποξένωσης, πολεμικών συγκρούσεων, κοινωνικών αναταραχών, φτώχειας, ανισοτήτων, φόβου για την επόμενη ημέρα κ.λπ., τι μπορεί να κάνει η τέχνη;

Όπως πάντα· να περιγράφει, να μιμείται, να φωνάζει, να προσπαθεί να δείξει και προ πάντων να μη συναινεί…

• Είναι ο κόσμος μας παράλογος;

Είναι τόσο λογικός και τόσο παράλογος, όσο είναι και ο μέσος άνθρωπος· δηλαδή εντελώς παράλογος!

• Τι είναι εκείνο που δίνει νόημα στον άνθρωπο;

Συνήθως το εγώ του μονάχα κι ο προσωπικός του μικρόκοσμος. Δυστυχώς.

• Έχει πνευματικότητα η κεντρική εξουσία (η κυβέρνηση, τα κόμματα);

Τεράστια· μα δε βλέπετε τον Τραμπ και τη Χίλαρυ! Για να μην αρχίσω να λέω για τους δικούς μας τώρα εδώ· σκέτο περιβόλι, με τόσους πολλούς επαΐων μαζί…

• Η νεοελληνική κοινωνία, γενικότερα, έχει πνευματικότητα;

Μα πού να τη βρει· μέσα σε τέτοιαν απόλυτη διάλυση; Βλέποντας και ξαναβλέποντας πάλι τις ίδιες πάντα ταινίες του 50-60; Νισάφι πια!

• Τι σημαίνει για σας η λέξη «ήθος»;

Κάτι που αν λείπει απ’ τον άλλον, δεν μπορώ να τον ανεχτώ με τίποτα· όποιος κι αν είναι.

• Πoια είναι η ωραιότερη λέξη της ελληνικής γλώσσας;

Όλες! Δε θέλω, δε μπορώ να κάνω καμιά διάκριση.

• Ποιος φταίει για το περιορισμένο λεξιλόγιο των νεοελλήνων: οι γονείς, το σχολείο, τα μέσα ενημέρωσης, η παγκοσμιοποίηση;

Όλα αυτά μαζί· αλλ’ ακόμα -μην το ξεχνάμε-  και ο κάθε νεοέλληνας προσωπικά.

• Υπάρχει περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση στους πολίτες ή όλοι γράφουν στα παλιά τους τα παπούτσια την προστασία του περιβάλλοντος;

Έχει γίνει λιγάκι μόδα το ‘περιβάλλον’. Εγώ όμως δεν μπορώ να καταλάβω τι νόημα έχει ν’ ασχολείσαι  μ’ έναν ευαίσθητο υγροβιότοπο και με τα ψυχολογικά προβλήματα μιας ορφανής monachus monachus κι απ’ την άλλη ν’ αφήνεις τα σκουπίδια σου παντού.

• Κινδυνεύουμε στ’ αλήθεια από τη μόλυνση του περιβάλλοντος ή απλώς πρόκειται για υπερβολές των οικολόγων;

Μπορεί· δεν ξέρω. Αν όμως είν’ έτσι, γιατί κανείς δε λέει το πολύ απλό: Πως πρέπει όλοι να ζούμε λιγότερο σπάταλα· πιο λιτά, πιο φυσικά και πρέπει όλοι να καταναλώνουμε πολύ λιγότερο;

• Είναι υποφερτή η πόλη μας;

Η Αθήνα είναι εντελώς ανυπόφορη, αλλά είναι και πανέμορφη!

• Μήπως κινδυνεύουμε από τους πρόσφυγες/μετανάστες;

Φυσικά κινδυνεύουμε. Και βέβαια, να το ξεκαθαρίσω: Άλλο οι δυστυχείς αυτοί άνθρωποι που χρειάζονται βοήθεια κι άλλο τα διάφορα παιχνίδια που παίζονται μ’ αυτούς.

• Υπάρχει φόβος να χάσουμε την εθνική μας ταυτότητα;

-Αν βάλεις στον καφέ σου μια κουταλιά ζάχαρη τον πίνεις μέτριο, αν βάλεις δυο τον πίνεις γλυκό, αν βάλεις τρεις· σερμπέτι. Αν όμως βάλεις δέκα· απλά δεν πίνεις καφέ…

• Δικαιούμαστε να υποστηρίζουμε ότι είμαστε απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων;

Προφανώς! Και δε μ’ ενδιαφέρει το ποσοστό φυλετικής καθαρότητας· αλλά πρέπει να είναι πολύ κακοπροαίρετος κανείς ή εντελώς αγράμματος, ώστε να μην ξέρει και να μην αναγνωρίζει τη συνέχεια του ελληνικού έθνους μέσα στην ιστορία.

• Έχουν σημασία oι απολογισμοί στη ζωή μας;

Και βέβαια έχουν· κάθε μέρα, κάθε βράδυ που έλεγαν οι Πυθαγόρειοι.

• Πόσες ώρες εργάζεστε;

Γενικά πολλές. Κι όταν δεν εργάζομαι -όταν δεν γράφω- πάλι κάτι άλλο κάνω που έχει κάποια σχέση με τη δουλειά μου· διαβάζω, κλαδεύω, σκάβω, χτίζω. Γι’ αυτό σας είπα στην αρχή πως αγαπώ το σπίτι μου· το χώρο της δουλειάς μου.

• Από πού αντλείτε την έμπνευσή σας για τα βιβλία σας;

Απ’ τη ζωή την ίδια.

• Τι είναι για σας η μοναξιά;

Μια απολύτως φυσική κατάσταση, αν κι έχω ζήσει με πολλούς ανθρώπους. Μόνοι γεννιόμαστε άλλωστε, μόνοι πεθαίνουμε· παρέα με τον εαυτό μας θα ’πρεπε να ξέρουμε να ζούμε.

• Είστε ρομαντικός;

Όχι, καθόλου.

• Tι αγαπάτε περισσότερο στoν κόσμο;

Κάποιες λαμπρές εξαιρέσεις του. Κάποια φωτεινά, μοναχικά πνεύματα που μας έδειξαν πώς να ζούμε λίγο καλύτερα.

• Τι θεωρείτε ως τον έσχατο βαθμό δυστυχίας;

Το να έχεις χάσει τη χαρά της ζωής.

• Σας απασχολεί ο χρόνος;

Όχι ιδιαίτερα· περνάει τόσο γρήγορα άλλωστε…

• Πιστεύετε στην φιλανθρωπία ή στην αλληλεγγύη;

Φυσικά! Υπό την προϋπόθεση όμως πως υπάρχει κάποιας μορφής οργανωμένη κοινωνία, για να καλλιεργηθούν και να εφαρμοστούν αυτές οι αρετές.

• Για σας, τι σημαίνει παγκοσμιοποίηση;

Ένα υπέροχο γεύμα με λογής-λογής φαγητά, που έχει κάτσει στο στομάχι μας. Ένας έτοιμος εμετός δηλαδή.

• Πόσο Ευρωπαίοι είμαστε οι Έλληνες;

Όσο Έλληνες είναι οι διάφοροι Ευρωπαίοι.

• Ο  Έλληνας είναι εχθρός της πειθαρχίας και του κανόνα;

Όχι κατ’ ανάγκη. Και φυσικά, μην βγάζουμε συμπεράσματα μόνο απ’ την απέραντη αθλιότητα που ζούμε τώρα.

• Τι λείπει από τον Έλληνα σήμερα;

Η Γνώση, η παιδεία, το όραμα, η πολιτική ηγεσία.

• Η «ενωμένη» Ευρώπη θα επιβιώσει;

Ε, κάτι θ’ απομείνει· όσο κι αν έχουν ήδη χαθεί πάρα πολλά…

• Η γυναίκα σήμερα στην Ελλάδα είναι ίση με τον άνδρα;

Θαρρώ πως ναι. Αν μάλιστα σκεφτούμε πως δεν πάει στρατό· ίσως και να ’ναι πιο ίση απ’ αυτόν.

• Ποιο είναι το πολυτιμότερο περιουσιακό σας στοιχείο; 

Το στικάκι με τα αρχεία του υπολογιστή μου.

• Η οικονομική κρίση πιστεύετε ότι θ’ αλλάξει την  κοινωνία μας και προς ποια κατεύθυνση;

Θα το ’θελα πολύ. Κυρίως για να μιλήσουμ’ επιτέλους με απόλυτη ειλικρίνεια και να πούμε κάποια στιγμή τα πράματα με τ’ όνομά τους.

• Πιστεύετε ότι θα έρθει κάποια στιγμή που η χώρα μας θα ζει χωρίς τις ξένες εξαρτήσεις;

Δεν είμαι καθόλου σίγουρος πως -αν συνεχίσουμε έτσι- η χώρα μας θα εξακολουθεί να ζει για πολύ ακόμη.

• Στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης πάντως θα παρουσιαστεί η γερμανική έκδοση του βιβλίου σας ‘Ψέματα πάλι’ (‘Noch mehr Lügen’). Τι είναι και ποια σχέση μπορεί να έχει το βιβλίο σας με τα ψέματα των πολιτικών που έχουν κατακλύσει την ελληνική κοινωνία;

Τα ‘Ψέματα πάλι’, εκδόσεις Άγρα, είναι κατά κάποιο τρόπο συνέχεια του ‘Δώδεκα και ένα ψέματα’ που έχουν εκδοθεί κι αυτά στη Γερμανία και όχι μόνο. Δεν μπορώ να πω με δυο λόγια τι είναι τα σύντομα αυτά -φιλοσοφικά μάλλον- διηγήματα· ας τα διαβάσει μόνος του όποιος ενδιαφέρεται. Σίγουρα όμως δεν έχουν άμεση σχέση με την τωρινή, θλιβερή, κατάσταση της χώρας, γιατί γράφτηκαν πιο παλιά. Ένα μάλιστα, το ‘Week – end’, γράφτηκε πολύ πιο παλιά· τότε που ήμουν φοιτητής. Και με συγκινεί που, ειδικά αυτό, το παίρνουν τώρα και το αναδημοσιεύουν και το αναρτούν από ’δω κι από ’κει ως ‘ανατριχιαστικά επίκαιρο’ σαράντα χρόνια μετά…

• Και η τουρκική έκδοση του βιβλίου σας ‘οχιναιλέγοντας’ (‘hayirevet diyerek’); Πώς εξηγείται η γραφή αυτή του τίτλου; Τι είναι το ‘οχιναιλέγοντας’;

Όχι…ναι…λέγοντας… Ένας δικός μου νεολογισμός που πολύ μ’ αρέσει. Είναι το τελευταίο μου θεατρικό έργο, που άρεσε και ως αυτοτελές λογοτεχνικό κείμενο και μεταφράστηκε αγγλικά. Φέτος μεταφράστηκε και κυκλοφορεί και στην Τουρκία. Αυτό που με απασχολεί όμως είναι πως, μετά το πετυχημένο ανέβασμα του ‘Σιμιγδαλένιου’ μου στο Κρατικό τους θέατρο (το μόνο ελληνικό έργο που ανέβηκε ποτέ εκεί· στο Şehir Tiyatro) μπορεί και το ‘οχιναιλέγοντας’ κάποια στιγμή, ν’ ανέβει κι αυτό στην Κρατική Σκηνή τους· χωρίς όμως να έχει παιχτεί ποτέ εδώ… Αυτό, ομολογώ, δεν θα μου άρεζε.

• Τι είναι εκείνο που μπορεί να ενσαρκώσει την ελπίδα του αύριο;

-Μια ολοκληρωμένη πράξη του Έρωτα.

• Τελικά, τι είναι η ζωή;

«Τ’ είναι η ζωή;

Ένα φιλί, μια λύση·

μια ζωντανή ανατολή

μια μολυβένια δύση»…

• ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο Αλέξανδρος Αδαμόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα όπου σπούδασε νομικά, σκηνοθεσία, κλασική κιθάρα. Συνέχισε με Sociologie Politique στο Παρίσι.

Υπήρξε ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος (1984-1995) της ‘Εταιρείας Φίλων Μουσικής Γιάννη Χρήστου’ (‘The JaniChristou Society’) με σκοπό τη διάσωση και διάδοση του έργου του συνθέτη. (Μέλη: Κ. Κούν, Μ. Χατζιδάκις, Γ. Τσαρούχης, Δ. Χόρν, K. Friar, Ι. Καμπανέλλης, Γ. Λεωτσάκος, Θ. Μικρούτσικος, Μ. Κακογιάννης, Γ. Μαυροΐδης, Α. Ξύδης, Π. Ζάννας, Μ. Κακριδή, Ντ. Τσάτσου, Δ. Πιερίδης, Τ. Παπαστράτος, Απ. Δοξιάδης, Θ. Αντωνίου,  Chloé Obolensky κ.α.).

Εργάστηκε στο Μουσείο Ελληνικών Μουσικών Λαϊκών Οργάνων από το 1991 μέχρι το 2009, ως Γεν. Γραμματέας και ως Πρόεδρος του σωματείου των ‘Φίλων του Μουσείου’.

Διετέλεσε Γενικός Γραμματέας του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Θεάτρου (1992-’94)

Συνεργάστηκε με την Ε.Ρ.Τ, το Γ΄ πρόγραμμα του ραδιοφώνου, το Θέατρο Τέχνης, το Κ.Θ.Β.Ε, τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Βόλου και Β. Αιγαίου, το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα, το χοροθέατρο ‘Ροές’, το Φεστιβάλ Αθηνών, το Υπουργείο Πολιτισμού, το Μέγαρο Μουσικής, καθώς και Künstlerhaus Bethanien Berlin, Warsaw International Festival’91, Norddeutscher Rundfunk Hamburg ’93, National Academy of Letters N.Delhi, και το Boğaziçi University Istanbul, όπου  δίδαξε ως visiting Professor.

Έχει μεταφράσει: ‘Οι Δαιμονισμένοι’ του Αλμπέρ Καμύ (Κ.Θ.Β.Ε 1991), ‘Η πόλη που πρίγκιπάς της ήταν ένα παιδί’ του Ανρί ντε Μοντερλάν (Εθνικό Θέατρο 1993),‘Δεν παίζουνε με την αγάπη’ του Αλφρέ ντε Μυσσέ (εκδ. Εστίας 2003), ‘Η Δύναμις του σκότους’ του Λέβ Τολστόι (εκδ. Ροές 2007), ‘Μονομαχία γυναικών’ του Ευγένιου Σκρίμπ (Θέατρο ‘Διάχρονο’ 2011), ‘Ο θείος Όσβαλντ’ του Ρόαλντ Νταλ (εκδ. Άγρα 2004) και την ‘Πνευματική Διαθήκη’ του Αυγούστου Ροντέν (εκδ. Άγρα 2005).

Άλλα έργα:

• ‘Δώδεκα και ένα ψέματα’, διηγήματα  (εκδόσεις Ίκαρος 1991, 2^η έκδοση· Άγρα 2009). Αγγλική μετάφραση· (‘Twelve and one lies’ National Academy of Letters N. Delhi 1998 και Samkaleen Prakashan editors N. Delhi 1999). Τουρκική· (‘On Iki arti Bir Yalan’, Imge kitabevi yayinlari, Anakara 2000), Γερμανική· (‘Zwölf und eine Lüge’, Elfenbein-Heidelberg, 2001). Γαλλική·  (‘Douze et un mensonges’, Alteredit-Paris, 2005). Ήδη ετοιμάζεται και η ιταλική μετάφραση.
• ‘Ψέματα πάλι’, διηγήματα (εκδόσεις Άγρα 1999). Μεταφράστηκε στα Αγγλικά. Γερμανική έκδοση (‘Noch mehrLügen’ Elfenbein Verlag, 2016). Το διήγημα ‘Άννα’ μεταφράστηκε στα Γαλλικά, από την Μαργαρίτα Καραπάνου. Το διήγημα ‘Οι καινούριοι Άγιοι’ μεταφράστηκε στα Τουρκικά ( ‘Yeni Azizler’, Imge Őyukuler, Istanbul 2005)
• ‘Ο Σιμιγδαλένιος’, θέατρο – ποίηση  (Εστία 1994, 12^η έκδοση). Εθνικό Θέατρο, 2015-2016. Αγγλική μετάφραση· (‘The Spiceman’, Ithaka ed. Melbourne, 2004) Τουρκική· (‘Irmikoğlan’ Albatros kitabevi Yayinlari, Istanbul 2005). Πρεμιέρα στο Κρατικό Θέατρο Τουρκίας, Şehir Tiyatro, Istanbul, 4/2012.  Ετοιμάζεται η γερμανική έκδοση (‘Der Lebkuchenmann’)
• ‘Αυτό’, διήγημα (στη συλλογή Χάριν παιδιάς, εκδόσεις Ίκαρος 2001)× αγγλική μετάφραση ‘That’
• ‘Οι Δαιμονισμένοι’, λιμπρέτο για όπερα, βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Ντοστογιέφσκι. Συμπαραγωγή του British Council και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Παγκόσμια πρεμιέρα από την Ε.Λ.Σ. στην Αθήνα, Απρίλιος του 2001.
• ‘The mask in the Classical Hellenic Theatre, (Συλλογική έκδοση, Aryan books international-N. Delhi 2000.
• ‘Το τσιγάρο και η γιόγκα’ Ηθιστόρημα (εκδόσεις Άγρα 2008)
• ‘Ίναχος, ο γιος του Ωκεανού’, χοροθέατρο για παιδιά (Σητεία 2010)
• ‘Οχιναιλέγοντας’, θέατρο – ποίηση  (εκδόσεις Ίκαρος 2011) Αγγλική μετάφραση· ‘Noyessaying’ ISBN 978-93-5016-7, 2013. Τουρκική·  ‘Hayirevet Diyerek’ (Bencekitap, Ankara 2015)
• ‘Ο κύκλος που δεν κλείνει’, πολιτικό αφήγημα (στη συλλογή ‘Για μια επέτειο’ εκδόσεις Ίκαρος 2013)
• ‘Ο Μ. Χατζιδάκις για τον Γ. Χρήστου’, βιογραφική συμβολή (Metrogreece 1/7/2104, Bookpress 7/2014)
• ‘Το σεντούκι του παππού μου’, μικρό πολιτικό δοκίμιο (Metrogreece 2/10/2014, Stahtes 17/11/2014)
• ‘Ο επιτάφιος και ο επί πόλεως θρήνος’, μικρή πασχαλινή πολιτική ανάλυση (Metrogreece 8/4/2015)
• ‘Πολυβίου ιστορία ετών 2150’, ερανισμός απόδοση, Αρχαίων επικαίρων (Dimoi news 7/8/2015)