- Κώστας Μουρσελάς
- Κλειστόν λόγω μελαγχολίας
- εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα
Το φαινόμενο Μουρσελάς στην Τέχνη ήτανε, και είναι, μια συνεχής αποκάλυψη. Θεατρικά, σενάρια, οι περίφημοι διάλογοι - μονόλογοι τού «Εκείνος και εκείνος». Που τότε, χωρίς υπερβολή, σταματούσε η ζωή στη χώρα για να δούμε τους ήρωες με δύο υπέροχους ηθοποιούς: τον Βασίλη Διαμαντόπουλο και τον Γιώργο Μιχαλακόπουλο. Και άλλα έργα κινηματογραφικά, μεταφράσεις και τραγούδια έχει γράψει. Ποτέ δεν άφησε το θέατρο, αλλά όλες οι μυρωδιές του, τα χρώματα και οι άνθρωποι επικεντρώθηκαν σε ένα βιβλίο που ουσιαστικά «έσπασε τη θάλασσα μ' ένα τσεκούρι», όπως λέει κάπου ο Κάφκα. Και μιλάω φυσικά για τα «Βαμμένα κόκκινα μαλλιά». Τι περιπέτεια γλώσσας, ηρώων, τι έρωτες, τι ηλιοβασιλέματα. Τι ένας Πειραιάς και μια Αθήνα καθόλου εξωραϊσμένα αλλά τόσο όμορφα. Και φυσικά έσπασε ρεκόρ πωλήσεων, συζητήσεων, αντιθέσεων και υποθήκη στο χρόνο. Ξέχασα να σας πω ότι ο Κώστας Μουρσελάς ξεκίνησε νέος με ποίηση σε διάφορα πειραϊκά περιοδικά. Με όλα αυτά θέλω να πω για το πολυσχιδές ταλέντο του. Είναι ένας καλλιτέχνης μέχρι το λαιμό πνιγμένος στις ιδέες και στις λέξεις. Το ανά χείρας βιβλίο, το «Κλειστόν λόγω μελαγχολίας», είναι συλλογή διηγημάτων, αλλά ενέχει τη μορφή μυθιστορήματος. Γιατί τα πρόσωπα εναλλάσσονται με την ίδια περίπου ψυχοσύνθεση. Η Αθηνά η χοντρούλα, η αδελφή του Ανανία. Αλεξάνδρα Αργυρίου, η γυναίκα του Νικήτα. Αμαλία, η όμορφη γυναίκα του Πονυρίδη. Ανανίας, ένας εκβιαστής αδίστακτος, τραμπούκος. Αντρίκος Αργυρίου, ο κουρέας της μικρής πόλης. Νανόπουλος, ο ωραίος γιατρός της πόλης. Περικλής Περικλέους, άνδρας της Αθηνάς Πονυρίδη, ένας ψευτοσυγγραφέας. Φωτεινή, η ερωμένη του Νικήτα. Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει ένας χάρτης σχέσεων των ηρώων του βιβλίου. Οπως το σχεδίασε ο καθηγητής Ξενοφών Κοκόλης. Οπως αντιλαμβάνεστε, μιλάμε για μια μεγάλη σύνθεση ανθρώπων, καταστάσεων και εκπλήξεων μέσα στη ραθυμία του χρόνου. Ο Μουρσελάς αρδεύει τα πρόσωπα από την καθημερινότητα που ουσιαστικά είναι μια αιωνιότητα. Ολα τα ονόματα αυτά είναι φευγάτα, απρόοπτα και κάθονται στο βάθος της κάθε ιστορίας και ξαφνικά διασπώνται, πετάνε. Διαγράφουν τροχιές ανόμοιες και τα κυνηγάς και είναι άπιαστα. Θα έλεγα ότι το «Κλειστόν λόγω μελαγχολίας» είναι συνέχεια της «Μικρής μας πόλης» του Δημήτρη Χατζή. Μερικές δεκαετίες μετά τον Εμφύλιο, έτσι όπως διαμορφώθηκαν με τις κοινωνικές ανακατατάξεις στην πατρίδα μας τα φαινόμενα. Ο Μουρσελάς σκάβει βαθιά τα πρόσωπα και φέρνει στην επιφάνεια: μικροσυμφέροντα, την μπαγαποντιά, τον ετσιθελισμό και το ωχ αδελφέ! Με κυρίαρχο στοιχείο το ερωτικό και κυρίως τις περσόνες που αλλάζουν οι ήρωές του για να επιβιώσουν. Δεν θέλω να ξεχωρίσω διηγήματα γιατί το καθένα δρα ξεχωριστά και το ένα στο βάθος συμπληρώνει το άλλο. Και διερωτάσαι: Μα είναι έτσι η ζωή; Ετσι και χειρότερα, αλλά αυτή είναι και η ομορφιά της. Ηρωες όπως π.χ. η Μαρία, ο Μήτσος Αγλαΐδης, ο Μπάμπης, ο Πανάρετος, ο Περικλής Περικλέους, ο Τρύφων, η Φωτεινή και άλλα πρόσωπα, θέλουν ζωγράφο, ψυχαναλυτή και κοινωνιολογικό αναλυτή. Ομως ο συγγραφέας μας τα καταφέρνει, τα ισορροπεί. Εδώ φαίνεται το μεγάλο ταλέντο του Μουρσελά. Το τυχαίο, το απρόοπτο, το μυστηριώδες, το κάνει απλό. Σε πρώτο επίπεδο, γιατί από κάτω υπάρχουν εκατοντάδες στρώματα: ψυχής, μνήμης, ένα πλήθος συγγραφέων και φυσικά σ' αυτά τα κείμενα καραδοκεί ο θεατρικός διάλογος, η μουσική του θεάτρου. Θα ήθελα να συμπληρώσω ότι στα πεζά του Μουρσελά υπάρχει γλώσσα λαϊκή, αλλά προσέχτε, βγαίνει από το λόγιο οπλοστάσιο του συγγραφέα μας. Χωρίς περιστροφές, το «Κλειστόν λόγω μελαγχολίας» είναι στην πολλοστή έκδοση και είναι αποσπασματικά η συνέχεια του «Βαμμένα κόκκινα μαλλιά». Μια πινακοθήκη προσώπων πλαϊνών μας, καθημερινών, που φωτίζουν δρόμους και κλειστά δωμάτια με ψυχές που ταλανίζονται από τα πάθη τους. Διαβάζεται με το ίδιο πάθος. Διαδώστε το.
No comments:
Post a Comment