Tuesday, March 22, 2011

Η ποίηση που ενώνει

  • ΛΕΣΧΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ
  • Της ΓΙΟΥΛΗΣ ΒΟΛΑΝΑΚΗ, Ελευθεροτυπία, Δευτέρα 21 Μαρτίου 2011
Οι Λέσχες Ανάγνωσης έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας -υπάρχουν περίπου 150 λέσχες ενηλίκων και 80 παιδιών, καλύπτοντας όλη την ελληνική επικράτεια και πλήθος αντικειμένων.
Τυπική εικόνα από μια Λέσχη Ανάγνωσης: 150 για ενήλικες υπάρχουν στην Ελλάδα
Πρόκειται για ομάδες ανθρώπων που έχουν συμφωνήσει να συναντιούνται σε τακτά διαστήματα (συνήθως μία φορά τον μήνα) και να συζητούν για βιβλία που αποφάσισαν από κοινού. Ο θεσμός βασίζεται στην ελευθερία, την ευελιξία και την προσαρμογή στα ενδιαφέροντα αυτών που τις απαρτίζουν.
Οι λέσχες μπορεί να ασχολούνται με διάφορα λογοτεχνικά είδη (μυθιστόρημα, διήγημα, ποίηση, δοκίμιο) ή να επιλέγουν μια συγκεκριμένη θεματολογία. Είναι άλλοτε συνδεδεμένες με βιβλιοπωλεία ή βιβλιοθήκες, άλλοτε την πρωτοβουλία αναλαμβάνουν απλοί φιλαναγνώστες. Ενδεικτικά αναφέρουμε λέσχες που ασχολούνται με τη μαθηματική λογοτεχνία, τη φιλοσοφία ή τη γαστρονομία. Ολα εξαρτώνται από τα ενδιαφέροντα των μελών τους και στόχος είναι η καλλιέργεια της σχέσης με το διάβασμα.
Ελάχιστες, μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού, είναι, όμως, οι Λέσχες Ανάγνωσης Ποίησης. Ισως επειδή υπάρχουν και εγγενείς δυσκολίες, από την ίδια τη φύση της ποίησης, και «χρειάζεται από τους συμμετέχοντες καλύτερη προπαίδεια», όπως μας λέει ο Ευριπίδης Γαραντούδης. Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας και ποιητής, έχει γράψει και επιμεληθεί μελέτες για τη λογοτεχνία («Ο Σεφέρης για νέους αναγνώστες», «Η ελληνική ποίηση του 20ού αιώνα, μια συγχρονική ανθολογία» κ.ά.). Είναι υπεύθυνος της Λέσχης Ανάγνωσης Ποίησης που λειτουργεί στον Πολυχώρο των εκδόσεων «Μεταίχμιο».

Τι σας ώθησε να αναλάβετε την καθοδήγηση μιας Λέσχης Ανάγνωσης Ποίησης;

«Βασικό κίνητρο στάθηκε η συμμετοχή μου σε μια διαδικασία ανάγνωσης της ποίησης και σχολιασμού της, όπου οι ρόλοι του "καθοδηγητή" και των συμμετεχόντων δεν είναι ουσιαστικά διαβαθμισμένοι, αλλά ισότιμοι. Ολοι αναγνωρίζουν πως αυτό που τους παρακινεί να συμμετέχουν στη λέσχη είναι η αγάπη τους για την ποίηση, μια αγάπη που θέλουν να την κοινωνήσουν και ίσως να τη μοιραστούν με τους άλλους».

Υπάρχει κάποια ιδιαιτερότητα στον τρόπο που λειτουργεί μια λέσχη ανάγνωσης για την ποίηση εν σχέσει με άλλες μορφές λογοτεχνίας;

«Αν υπάρχει ιδιαιτερότητα, πηγάζει από το γεγονός ότι η ποίηση είναι ο σκληρός πυρήνας της λογοτεχνίας. Υπό την έννοια αυτή μια λέσχη ποίησης προσφέρεται λιγότερο, επειδή προϋποθέτει καλύτερη προπαίδεια και μεγαλύτερη εντρύφηση στην ποίηση, αλλά και περισσότερο, επειδή μπορεί να προσφέρει αισθητική συγκίνηση και στοχαστική επικοινωνία».

Από την εμπειρία σας συντελείται πράγματι ώσμωση, μια ουσιαστική κοινωνία μεταξύ των συμμετεχόντων, αφ' ενός, και με τον κάθε φορά υπό επισκόπηση ποιητή, αφ' ετέρου;

«Οσο περνά ο καιρός και τα μέλη της λέσχης γνωρίζονται καλύτερα μεταξύ τους, αναπτύσσεται ουσιαστική επαφή με το έργο των ποιητών που γίνεται αντικείμενο ανάγνωσης και συζήτησης. Κυρίως προσφέρονται από τις συναντήσεις τα ερεθίσματα ώστε οι προσωπικές αναγνώσεις των ποιητών, ύστερα από τις συναντήσεις, να προχωρήσουν σε μεγαλύτερο βάθος».

Κυκλοφορεί ο μύθος πως συμμετέχουν κυρίως γυναίκες στις λέσχες ανάγνωσης. Ισχύει αυτό στη δική σας; Σημαίνει κάτι;

«Πράγματι, η μεγάλη πλειονότητα των μελών της συγκεκριμένης λέσχης ανάγνωσης είναι γυναίκες. Αν αυτό σημαίνει κάτι, είναι ότι επαληθεύει τη γενικότερη διαπίστωση πως λογοτεχνία διαβάζουν κυρίως οι γυναίκες, οι οποίες εν γένει φαίνεται να είναι καλύτεροι δέκτες ευαισθησίας απ' ό,τι οι άνδρες».

Ελληνική ποίηση, μόνο, ή και παγκόσμια;

«Αυτονόητα η οικείωση όλων μας με την ελληνική ποίηση είναι πολύ μεγαλύτερη, γι' αυτό μέχρι τώρα επελέγησαν Ελληνες ποιητές και ποιήτριες, αλλά δεν πρέπει να αποκλειστεί η ιδέα της μελλοντικής ανάγνωσης και του σχολιασμού και ξένων ποιητών».*
info: Λέσχη Ανάγνωσης Ποίησης-Πολυχώρος Μεταίχμιο (polychoros@metaixmio.gr)
Αλλες Λέσχες Ανάγνωσης Ποίησης: στο Νευροκόπι (magika_k @yahoo.gr), Ηρακλείου Κρήτης «Λυχνοστάτης» (info@lychno statis.gr), alexarab@gmail.com, poiisis@ yahoo.gr, e-περιοδικό (.poema..) Κορώνη, vasman@e-poema.eu
Στον ιστότοπο του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, www.ekebi.gr, μπορούμε να βρούμε τις λέσχες ανάγνωσης λογοτεχνίας της κάθε περιοχής και στοιχεία για τη θεματική τους.

No comments: