Saturday, April 17, 2010

Ερωτας διχασμένος ανάμεσα σε «σκυλιά» και «λύκους»


Η Ιρέν Νεμιρόφσκι συμπονά την «τόσο πεινασμένη ράτσα»
  • Της Κατερινας Σχινα, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Kυριακή, 18 Aπριλίου 2010
  • Ιρεν Νεμιροφσκι,Σκυλιά και λύκοι,μτφρ. Εφη Κορομηλά,εκδ. Κέλευθος, σελ. 259

Κάθε βιβλίο της Ιρέν Νεμιρόφσκι διαβάζεται υπό το φως της συναρπαστικής της «Γαλλικής σουίτας» (μετ. Εφη Κορομηλά, εκδ. Πατάκη), αυτής της ακτινογραφίας της γερμανικής Κατοχής μέσα από την μικροκαθημερινότητα της γαλλικής επαρχίας, με την οποία η συγγραφέας έγινε γνωστή στο ελληνικό κοινό· κάθε βιβλίο της είναι σφραγισμένο από την αμφίθυμη εβραϊκότητά της, αφού παρούσα σε κάθε σελίδα της είναι η άρνηση κάθε φυλετικής αναγωγής, η διατράνωση της αυτονομίας. Γόνος Εβραίων τραπεζιτών του Κιέβου, νέα, όμορφη, εξαιρετικά μορφωμένη, η Νεμιρόφσκι θα καταλήξει μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση στο Παρίσι, θα συγχρωτιστεί με τους εκπατρισμένους Ρώσους (η οξυδερκής παρατήρηση αυτής της μικροκοινωνίας θα αποτυπωθεί στο βιβλίο της «Οι μύγες του φθινοπώρου») και θα σταθεί κριτικά απέναντι στους ίδιους της τους ομοθρήσκους - μια στάση που θα της κολλήσει την ετικέτα «εβραία αντισημίτισσα».

Σπουδαία πεζογράφος

Αγαπημένο παιδί των γαλλικών γραμμάτων, φίλη του Μπραζιγιάκ και του Κοκτώ, θα ταράξει τα νερά της γαλλικής πεζογραφίας με το πρώτο της μυθιστόρημα «Νταβίντ Γκολντέρ» (1929), το οποίο θα μεταφερθεί αμέσως στον κινηματογράφο από τον Ζυλιέν Ντυβιβιέ, ενώ το 1931 το σύντομο αφήγημά της «Ο χορός» θα γίνει επίσης κινηματογραφική ταινία και θα σηματοδοτήσει το ντεμπούτο της Ντανιέλ Νταριέ στο σινεμά. Ηταν σπουδαία πεζογράφος η Νεμιρόφσκι, λαμπρή φυσιογνωμία της γαλλικής λογοτεχνικής σκηνής στη διάρκεια της δεκαετίας του ’30. Ομως, μολονότι αναγνωρίστηκε τόσο νωρίς και τόσο απλόχερα, μολονότι πολιτογραφήθηκε Γαλλίδα και ασπάστηκε τον καθολικισμό, θα θυσιαστεί από την κυβέρνηση του Βισύ· θα μεταφερθεί στο Αουσβιτς και θα σβήσει εκεί το καλοκαίρι του 1942, πριν καν κλείσει τα σαράντα της χρόνια.

Το μυθιστόρημά της «Σκυλιά και λύκοι», μεταφρασμένο και αυτό από την Εφη Κορομηλά που έχει σκύψει στο έργο της συγγραφέως με πραγματική στοργή και έχει αφουγκραστεί τον παλμό του, αφηγείται την ιστορία της Αντας Σίννερ, μιας νεαρής Εβραίας που μεγαλώνει στην Ουκρανία αλλά μετοικεί στο Παρίσι και προσπαθεί να ζήσει από τη ζωγραφική της. Διχασμένη ανάμεσα σε δύο άντρες, τον Χάρι -γόνο μιας πλούσιας Ρωσοεβραϊκής οικογένειας παντρεμένο με μια Γαλλίδα «εθνική» αλλά μυστικά γοητευμένο από την Αντα- και τον Μπεν, παιδί του στετλ όπως κι εκείνη, ταλαντεύεται. Προς ποια πλευρά γέρνει η καρδιά της; Προς την πλευρά των δαμασμένων, αφομοιωμένων «σκυλιών», όπως ο Χάρι ή προς τους άγριους «λύκους», τους τυχοδιώκτες, περιπλανώμενους Ιουδαίους όπως ο Μπεν;

Επίκεντρο του βιβλίου είναι το πρόβλημα της αφομοίωσης και η βαθιά, διχαστική, αγεφύρωτη διαφορά ανάμεσα στους εύπορους, εκκοσμικευμένους Εβραίους των ευρωπαϊκών πρωτευουσών και το ασκέρι των φτωχών εξαδέλφων τους από τα ανατολικά που, παραδοσιοκράτες και θρησκευόμενοι, παράφοροι και παράτολμοι δεν τους εξέθεταν απλώς, αλλά έθεταν σε κίνδυνο την, ούτως ή άλλως, επισφαλή τους κοινωνική και οικονομική θέση. Και είναι πραγματικά εντυπωσιακό το ότι η Νεμιρόφσκι, παρά την ενσωμάτωσή της στη γαλλική κοινωνία, τάσσεται από καρδιάς με τους «λύκους», όπως και η ηρωίδα της. Οχι πως δεν τους περιγράφει λαδόχρωμους, με κυρτές μύτες, άπληστους για χρήμα, ηττοπαθείς· ταυτόχρονα όμως αναγνωρίζει πως τόσοι αιώνες βασάνων, διώξεων και καταπίεσης δεν θα μπορούσαν παρά να παραγάγουν αυτή την «τόσο πεινασμένη ράτσα». [...] ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

No comments: