ΙΣΜΑΗΛ ΣΕΡΑΓΚΕΛΝΤΙΝ: «Δίνουμε μάχες για τα απαγορευμένα βιβλία»

ΙΣΜΑΗΛ ΣΕΡΑΓΚΕΛΝΤΙΝ, Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΗΣ ΒΙΒLΙΟΤΗΕCΑ ΑLΕΧΑΝDRΙΝΑ

Της Μαίρης Αδαμοπούλου, ΤΑ ΝΕΑ: Τρίτη 20 Ιανουαρίου 2009

«Υπερασπιζόμαστε όλα τα απαγορευμένα βιβλία παγκοσμίως πέρα από τα όποια φαινόμενα ξενοφοβίας», λέει στα «ΝΕΑ» ο διευθυντής της Νέας Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας.

«Αποφάσεις που "βαφτίζουν" βιβλία ως απαγορευμένα είναι λάθος. Ποιος αποφασίζει τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται; Κανόνες που φτιάχτηκαν από ανθρώπους. Η απάντηση λοιπόν σε όσους θεωρούν κάποια βιβλία απαγορευμένα είναι πως εσείς μπορεί να έχετε τις απόψεις σας κι εμείς τις δικές μας. Έτσι προχωράνε ο πολιτισμός και οι κοινωνίες» λέει στα «ΝΕΑ» ο διευθυντής της Βibliotheca Αlexandrina, Ισμαήλ Σεραγκελντίν, μιας από τις μεγαλύτερες βιβλιοθήκες του κόσμου που έχει στόχο να αναβιώσει το θρυλικό ίδρυμα της αρχαιότητας.

«Όχι μόνο λοιπόν δεν λογοκρίνουμε τα βιβλία που μπαίνουν στη Βιβλιοθήκη, αλλά σε συνεργασία με την Εθνική Βιβλιοθήκη της Νορβηγίας έχουμε υιοθετήσει το πρόγραμμα Βeacon for Freedom (Φάρος για την Ελευθερία) που καταγράφει 55.000 βιβλία, τα οποία μέχρι σήμερα έχουν απαγορευθεί σε διαφορετικές φάσεις της Ιστορίας και από διαφορετικούς λαούς και πολιτισμούς», συνεχίζει ο διευθυντής της βιβλιοθήκης.

Στα ράφια μιας από τις μεγαλύτερες και πλέον φιλόδοξες βιβλιοθήκες του κόσμου έχουν θέση μέχρι και οι «Σατανικοί στίχοι» του Σαλμάν Ρούσντι κι ας θεωρούνται κόκκινο πανί για τον ισλαμικό κόσμο. «Μην ξεχνάτε όμως ότι υπάρχουν και πολλά βιβλία που στο παρελθόν έχουν απαγορευθεί από την Εκκλησία» επισημαίνει ο κ. Σεραγκελντίν. Μόνο που εκείνα δεν ξέρουμε αν φυλάσσονται σε ειδικό χώρο και αν πρέπει να δώσεις την ταυτότητά σου για να τα διαβάσεις.

«Αυτό δεν είναι μέτρο λογοκρισίας, αλλά προστασίας των βιβλίων. Ζητάμε ταυτότητα όχι για να ξέρουμε αν εκείνος που διάβασε τους "Σατανικούς στίχους" είναι μουσουλμάνος, αλλά αν παραδίδει το βιβλίο χωρίς φθορές. Υπάρχουν φανατικοί, ξέρετε, που καταστρέφουν τα βιβλία με τα οποία διαφωνούν. Και όχι μόνο τα βιβλία του Ρούσντι που αναφέρατε, αλλά και βιβλία Ιστορίας της Τέχνης που δείχνουν γυμνές γυναικείες μορφές. Χρειάζεται αγώνας για να αλλάξει η νοοτροπία, αλλά προσπαθούμε».

«Έχω καταφέρει να επιβάλλω την παρουσία μιας γυναικείας φιγούρας- ενός γλυπτού- δίπλα στην είσοδο της Βιβλιοθήκης. «Πολλοί προσβάλλονται και μου ζητούν να το απομακρύνω, τους απαντώ όμως πως είναι έργο τέχνης»

• Στην καρδιά της Κορνίς- της παραλίας της Αλεξάνδρειας- η εντυπωσιακή βιβλιοθήκη δέχεται χιλιάδες επισκέπτες καθημερινά. Πολλοί υποστηρίζουν πως είναι περισσότερο τουριστικό αξιοθέατο, παρά κλασική βιβλιοθήκη. Τι απαντάτε;

Οι επισκέπτες που φτάνουν το 1,1 εκατ. ετησίως βλέπουν μόνο ένα μικρό κομμάτι της βιβλιοθήκης, το οποίο διαθέτει 2.000 θέσεις ανάγνωσης διεσπαρμένες σε επτά επίπεδα. Οι αναγνώστες μας φτάνουν τους 280.000 ετησίως. Είναι πολλοί.

• Έχει λόγο ύπαρξης μια κλασική βιβλιοθήκη στην ψηφιακή εποχή μας;

Όλες οι βιβλιοθήκες πλέον μεταμορφώνονται, χωρίς να λείπουν τα βιβλία από τα ράφια. Συνδυάζουμε και τα δύο και πιστεύω πως αυτός θα είναι ο κανόνας για πολύ καιρό.

• Κάνοντας έναν απολογισμό στα έξι χρόνια που κρατάτε το τιμόνι της Βibliotheca Αlexandrina...

Αναπτύσσεται πολύ γρήγορα, ακολουθώντας τις αρχές και τις αξίες της αρχαίας βιβλιοθήκης ως χώρος ελευθερίας του λόγου και του πλουραλισμού, διαλόγου, κατανόησης λαών και πολιτισμών. Έχει γίνει το παράθυρο του κόσμου στην Αίγυπτο και το παράθυρο της Αιγύπτου προς τον κόσμο. Καθώς και ένα ίδρυμα που διεκδικεί ηγετικό ρόλο στην ψηφιακή εποχή. Πραγματοποιούμε 600 εκδηλώσεις τον χρόνο ενώ δουλεύουμε με ανθρώπους και από τις δύο πλευρές της Μεσογείου που θέλουν να προωθήσουν πολιτιστικές σχέσεις και να ενεργήσουν κατά της ξενοφοβίας, του φανατισμού και του φονταμενταλισμού.

Γεύση από Ελλάδα

• Είναι αισθητή η ελληνική παρουσία στα ράφια της Βibliotheca Αlexandrina;

Δεν έχουμε πολλά βιβλία στα ελληνικά, είναι όμως φυσιολογικό διότι δεν ενδιαφέρεται πολύς κόσμος, αφού δεν ξέρει τη γλώσσα. Έχουμε πολλά έργα για την ελληνιστική περίοδο που μπορεί να διαβάσει κάποιος στα αραβικά, τα αγγλικά, τα γαλλικά και βεβαίως στα ελληνικά. Η αλήθεια είναι πως δεν έχουν γίνει πολλές δωρεές βιβλίων από την Ελλάδα. Οι ελληνικές δωρεές ήταν κυρίως σε γλυπτά. Σήμερα το 45%47% των έργων που διαθέτουμε είναι στα αραβικά, το 40% στα αγγλικά, το 8%-10% στα γαλλικά. Υπάρχουν και άλλες γλώσσες.

• Το Κέντρο Ελληνιστικών Σπουδών θα ενισχύσει την ελληνική παρουσία;

Το Κέντρο Ελληνιστικών Σπουδών είναι προϊόν συνεργασίας Ελλάδας και Αιγύπτου (πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία των Ιδρυμάτων Αλέξανδρος Ωνάσης και Βαρδινογιάννη και του Πανεπιστημίου Αλεξανδρείας), όπως και ο ελληνιστικός πολιτισμός. Η επαφή των δύο λαών είναι πολύ παλαιότερη, παρά τις διαφορές. Ο Πυθαγόρας και ο Πλάτων ήρθαν στην Αίγυπτο κι έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στην ακμή του κλασικού πολιτισμού. Ο Αριστοτέλης έδωσε τα εφόδια στον Αλέξανδρο να κατανοήσει τους διαφορετικούς πολιτισμούς και να χτίσει πόλεις όπως η Αλεξάνδρεια, που οδήγησαν στην έκρηξη της γνώσης.