Ο «Τελευταίος Βαρλάμης» του Θανάση Βαλτινού

• Μια ανάγνωση από τον Γιώργο Αριστηνό στο βιβλιοπωλείο «Επί λέξει», την Τετάρτη 22 Απριλίου

«Τρία πλατάνια τα τρία αράδ' αράδα/ κι ένας πλάτανος παχύν ίσκιον απ' όχει./ Στα κλωνάρια του σπαθιά 'ναι κρεμασμένα/ και στη ρίζα του τουφέκια ακουμπισμένα/ κι από κάτω του Βαρλάμης ξαπλωμένος». Από τους στίχους του δημοτικού τραγουδιού εκκινεί το αφήγημα «Ο τελευταίος Βαρλάμης» (Εστία, 2010) του Θανάση Βαλτινού, ένα λογοτεχνικό κείμενο υψηλής ιστορικής πυκνότητας και ιστορικής σημασίας. Πρωτοπαρουσιάστηκε δημόσια σε μορφή προφορική. Ήταν το κείμενο της ομιλίας του βραβευμένου πεζογράφου και ακαδημαϊκού κατά την τελετή της υποδοχής του στην Ακαδημία Αθηνών τον Απρίλιο του 2010.

Εκδομένο λίγους μήνες αργότερα, γραμμένο με την οικεία πολυπεπίπεδη και στιβαρή γραφή του Θανάση Βαλτινού, το κείμενο αφηγείται την ιστορία της οικογένειας του οπλαρχηγού Βαρλάμη και μέσα από αυτήν την περιπέτεια του νεοελληνικού έθνους-κράτους. Από την Ελλάδα της Επανάστασης, μεταφερόμαστε στη μεταπολεμική Γαλλία και από εκεί στην Αθήνα των Δεκεμβριανών, πλησιάζοντας στην εποχή μας. Δύο αιώνες ελληνικής ιστορίας συμπυκνώνονται σε πενήντα σελίδες όπου υφαίνεται ένα σφιχτό διακειμενικό δίχτυ, γνώριμο της παιγνιώδους και ευφυούς μεταμοντέρνας ποιητικής του Βαλτινού.

Διήγημα, νουβέλα, ιστορικό δοκίμιο; Το κείμενο του Θανάση Βαλτινού, που αρνείται να περιχαρακωθεί σε ειδολογικά πλαίσια θα αποκωδικοποιήσει, σε μια συγκριτολογική ανάγνωση, ο συγγραφέας και κριτικός Γιώργος Αριστηνός, παρουσία του Θανάση Βαλτινού, στο βιβλιοπωλείο «Επί λέξει» (Ακαδημίας 32), την Τετάρτη 22 Απριλίου, στις 7.30 μ.μ.