Θλιμμένος ύμνος του άστεως

 

Η Ανίτα Μπρούκνερ έγραφε αστικές «μπαλάντες» για μοναχικούς ανθρώπους. 

 Τα βιβλία της Ανίτα Μπρούκνερ είχαν αυτή την απροσδιόριστη αίσθηση ότι τα κατοικούσαν μοναχικοί άνθρωποι. Τα μυθιστορήματά της ήταν περισσότερο σοφά διεσταλμένα διηγήματα, σαν μουσικές δωματίου που ταίριαζαν σε αίθουσες για συμφωνική ορχήστρα. Ο θάνατός της, στα 88 της χρόνια, θυμίζει και πάλι αυτή την αθόρυβη γυναίκα που από τότε που πήρε τον εαυτό της στα σοβαρά (μετά τα 50 της) εργαζόταν μεθοδικά, εμμονικά, εκδίδοντας σχεδόν ένα βιβλίο τον χρόνο. Δημιούργησε μια πινακοθήκη ηρώων που δεν είχαν κανένα δείγμα ηρωικών πράξεων στη ζωή τους, παρά μόνο την επιτυχία του εσωτερικού μονολόγου, των μισοφωτισμένων σχέσεων, της στοχαστικής ενδοσκόπησης και της συχνά, ένεκα όλων αυτών, αδηφάγου προβολής σε ένα μέλλον που απομακρυνόταν.

Η Ανίτα Μπρούκνερ δεν ήταν τυχαία γυναίκα. Είχε σπουδάσει Ιστορία της Τέχνης στο Courtauld Institute. Τιμήθηκε με βραβείο Μπούκερ για ένα από τα πιο γνωστά μυθιστορήματά της, το Hotel du Lac, στα πρώτα χρόνια της συγγραφικής διαδρομής της (1984), βραβεύτηκε με το Τάγμα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας (1990) και είχε δημιουργήσει ένα μεγάλο κοινό διεθνώς. Στην Ελλάδα, μας την σύστησε η «Ωκεανίδα» στη δεκαετία του ’80.

Η Ανίτα Μπρούκνερ είχε μια θαυμαστή ισορροπία, πυκνότητα, καλαισθησία και φλέγμα. Η καταγωγή των γονέων της ήταν εβραϊκή και πολωνική και, καθώς ουδέποτε παντρεύτηκε, τους φρόντισε ώς το τέλος. Σχέσεις μάνας και κόρης επανέρχονται στα βιβλία της, όπως και ώριμες γυναίκες ή ακόμη και άνδρες (όπως στην «Ιδιωτική Υπόθεση») που δημιουργούσαν σταδιακά έναν γαλαξία με αστέρες που αναβόσβηναν στο σκοτάδι. Θα έλεγε κανείς ότι η Μπρούκνερ τραγούδησε στα βιβλία της τον θλιμμένο ύμνο ενός άστεως, μέσα στο οποίο οι εφήμεροι κάτοικοί του ονειρεύονταν μόνοι ανάμεσα σε αόρατα πλήθη.