«Νέος» Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ το 2009

Τριάντα ένα χρόνια από τον θάνατο του μεγάλου Ρώσου συγγραφέα (Χλωμή φωτιά, Η αληθινή ζωή του Σεμπάστιαν Νάιτ, Λολίτα, Αντα, Μίλησε μνήμη κ.ά.), ένα έργο από τα κατάλοιπά του θα πάρει τον δρόμο για το τυπογραφείο. Το ενδιαφέρον, στο προκείμενο, δεν αφορά μόνο το υπό έκδοση μυθιστόρημα, ως προς τα συστατικά, την πλοκή και τους ήρωές του, αλλά προκύπτει από το γεγονός ότι ο Βλάντιμιρ Ναμπόκοφ είχε ζητήσει από τη σύζυγο και τον γιο του να καταστραφεί μετά τον θάνατό του. Οι εκδόσεις Rowohlt, που διαχειρίζονται από κοινού με το «Ιδρυμα Βλ. Ναμπόκοφ» τα αρχεία του μεγάλου στυλίστα και αφηγητή, προανήγγειλαν την έκδοση του «Πρωτότυπου της Λάρας. Ο θάνατος είναι αστείο» για τον Σεπτέμβριο του 2009.

Παιχνίδι με κάρτες

Δεν ήταν λίγες οι φορές που ο συγγραφέας της «Λολίτας» απασχόλησε ακαδημαϊκούς, κριτικούς και κοινό, ο οποίος δεν παρέλειπε, όπως αναφέρει και στον πρόλογο του «επίμαχου έργου», να εμφανίζεται «σαν μία προσποίηση του συγγραφέα, που μιλάει για το δικό του το βιβλίο». Οι 138 πυκνογραμμένες καρτέλες που απειλήθηκαν με ένα «αυτόβουλο autodaf�», συνθέτουν ένα μικρό «λογοτεχνικό θρίλερ», που κινείται μεταξύ της παράδοσης βιβλίων στην πυρά (από τον Μεσαίωνα μέχρι τον Εθνικοσοσιαλισμό, αλλά και από τον Κάφκα μέχρι το «Φάρεναϊτ 453») και ενός ενδεχόμενου «επικοινωνιακού παιγνίου», όπως αναφέρει η μάλλον επιφυλακτική Neue Z­rcher Zeitung.

Οι κοινές αναφορές με τη «Λολίτα» και την «Αντα», αλλά και με την έκκεντρη «Χλωμή φωτιά» είναι πρόδηλες, όπως εκτιμούν οι κριτικοί και τα δημοσιεύματα του Τύπου, από τους ΝΥΤ και τον Guardian, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει η Zeit, που προδημοσίευσε πρώτη τέσσερις από τις 138 καρτέλες, ενώ ο γιος του, Ντμίτρι, αθετώντας την αρχική υπόσχεση, χαρακτήρισε το έργο το «πιο συμπυκνωμένο απόσταγμα της δημιουργικότητας» του πατέρα του.

Στο έργο συνυπάρχουν τα μοτίβα του «νυμφίδιου», η λογοτεχνική «μεταγραφή» της ερωτικής πράξης, στη λιτή, υπαινικτική εκδοχή του Ναμπόκοφ, ο θάνατος (διόλου τυχαία, στην τελευταία καρτέλα καταγράφονται σχεδόν όλα τα συνώνυμα του ρήματος «έσβησε»), που συμβαδίζει με την ιδέα της αυτοκτονίας, αλλά και η, συχνά προσφιλής στον συγγραφέα, μεταφορά, στη φόρμα του αποσπασματικού, για τη σχέση του συγγραφέα με το έργο, αλλά και τη ζωή.

Στην προγραμματισμένη έκδοση πρόκειται να συμπεριληφθούν οι εν λόγω καρτέλες, σε φωτομηχανική αναπαραγωγή (Faksimiles). «Hταν το τελευταίο του παιγνίδι. Ετσι, θα μπορέσει κάθε αναγνώστης να παίξει με αυτές» δήλωσε ο Ντμίτρι Ναμπόκοφ.

Του Κωστα Θ. Καλφοπουλου, Η Καθημερινή, Πέμπτη, 28 Aυγούστου 2008