Saturday, March 15, 2008

Ειλικρινής υπερασπιστής της ανάγνωσης

Ο αιρετικός κριτικός Χάρολντ Μπλουμ θεωρεί ότι τόσο η λογοτεχνία όσο και η λογοτεχνική κριτική ακολουθούν φθίνουσα πορεία
http://media.collegepublisher.com/media/paper932/stills/3e8cc4e5afce4-67-1.jpg

Harold Bloom Ο «Δυτικός Κανόνας». Τα βιβλία και τα σχολεία των εποχών, μετ. Κατ. Ταβαρτζόγλου, εισαγωγή-επιμέλεια: Δ. Αρμάος, εκδ. Gutenberg

«Δεν πιστεύω ότι οι λογοτεχνικές σπουδές καθαυτές έχουν κάποιο μέλλον, αλλά δε σημαίνει πως η λογοτεχνική κριτική θα πάψει να υπάρχει. Η κριτική θα συνεχίσει τον δρόμο της ως κλάδος της λογοτεχνίας, ίσως όμως όχι στον χώρο των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Η μελέτη της δυτικής λογοτεχνίας θα συνεχιστεί και αυτή, αλλά σε μικρότερη κλίμακα, ανάλογη μ’ εκείνη των σημερινών τμημάτων κλασικών σπουδών. Αυτά έγραφε ο Χάρολντ Μπλουμ στον «ελεγειακό επίλογο» του «Δυτικού κανόνα» του, το 1994 – τον οποίο διαβάζουμε σήμερα και στα ελληνικά, χάρη στην εξαιρετική έκδοσή του από τις εκδόσεις Gutenberg.

H λογοτεχνική κριτική, την οποία χαρακτηρίζει στο πρώτο κεφάλαιο «τέχνη», σε αντίθεση με την πολιτισμική κριτική που είναι, κατά τη γνώμη του, άλλη μια «θλιβερή κοινωνική επιστήμη», ακολουθεί λοιπόν κατά τον Μπλουμ φθίνουσα πορεία, μαζί με το αντικείμενό της, τη λογοτεχνία καθαυτή. Αιτία της κακοδαιμονίας τους, οι πολιτισμικές σπουδές, στο πλαίσιο των οποίων οι γίγαντες του παρελθόντος παραγκωνίζονται από την κακή λογοτεχνία, την τόσο ειλικρινή ωστόσο όπως επισημαίνει ο Οσκαρ Ουάιλντ, ή αδικούνται από κώδικες ανάγνωσης που δεν αναφέρονται στην ιδιοτυπία τους και δεν αναδεικνύουν το ανοίκειο εκείνο στοιχείο που συνιστά τη μεγαλοσύνη τους. Ετσι, ο Μπλουμ, ο επιφανής κριτικός που ξεκίνησε μαζί με τους αποδομιστές της Σχολής του Γέιλ για να τραβήξει τελικά ένα δικό του, πολύ προσωπικό δρόμο, ξεκινά πόλεμο, ή μάλλον αντάρτικο: στην ιερή αγελάδα των πολιτισμικών σπουδών αντιπαραθέτει ένα «παράνομο αισθητικό κίνημα (...) που θα περισώσει κάτι από το ρομάντζο της ανάγνωσης». Και προτείνει είκοσι έξι μεγάλους συγγραφείς που πρέπει κάποιος οπωσδήποτε να διαβάσει στη ζωή του, συν ένα παράρτημα με οδηγίες χρήσεως για την ανάγνωση των κατ’ αυτόν κλασικών του κόσμου... [συνέχεια ΕΔΩ].

[Tης Τιτικας Δημητρουλια, Η Καθημερινή, 16/3/2008].

No comments: