Λύνουν οι κάβοι για το ταξίδι της γνώσης

Με καμβά τη σχέση παππού και εγγονού

• Του Μανου Kοντολεων, Η Καθημερινή, Kυριακή, 30 Iανoυαρίου 2011

• ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΡΕΜΜΥΔΑΣ
  Ωρα καλή στην πρύμνη σου κι αέρας στα πανιά σου...
  εκδ. Τυπωθήτω, 2010

Ο Βασίλης Κρεμμυδάς είναι γνωστός ως ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους ιστορικούς, με ενδιαφέροντα προσανατολισμένα στις οικονομικές και κοινωνικές πραγματικότητες του τέλους της Τουρκοκρατίας και του ελληνικού 19ου αιώνα και σε ζητήματα της Επανάστασης του 1821 και των πρώτων δεκαετιών του βίου του ελληνικού κράτους. Τα επιστημονικά έργα που έχει γράψει είναι και πολλά και ιδιαιτέρως τεκμηριωμένα.

Τα τελευταία δε χρόνια, μέρος αυτής της πλούσιας γνώσης του, θέλησε να τη μοιραστεί και με αναγνώστες μικρών ηλικιών. Ετσι το 2006 από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο κυκλοφόρησε το βιβλίο του «Καθημερινές ιστορίες για τα καράβια» και μάλιστα απέσπασε και το Κρατικό Βραβείο για παιδικά βιβλία γνώσεων. Μέσα στο 2010 ο Βασίλης Κρεμμυδάς προσφέρει στα παιδιά ένα ακόμα ανάγνωσμα που αναφέρεται στα καράβια. Αυτή τη φορά από τις Εκδόσεις Τυπωθήτω κυκλοφορεί το βιβλίο με τίτλο «Ωρα καλή στην πρύμνη σου κι αέρας στα πανιά σου».

Στην ουσία και στα δύο βιβλία εκείνο που αποτελεί τον κεντρικό στόχο του συγγραφέα είναι το να δείξει στο παιδί - αναγνώστη το πώς κάποτε κατασκευαζόταν ένα καράβι, πώς εξοπλιζόταν για ταξίδι, τους κινδύνους που τυχόν θα αντιμετώπιζε στα ταξίδια του, αλλά και τις χαρές και τα πλούτη που θα προσέφερε στο πλήρωμα και στον ιδιοκτήτη του. Αλλά αν στο πρώτο βιβλίο όλα αυτά δίνονταν με την ουδετερότητα της πληροφορίας, τόσο των λέξεων όσο και των εικόνων, στο δεύτερο βιβλίο οι εικόνες απουσιάζουν και οι όποιες πληροφορίες παρέχονται, περνάνε μέσα από το φίλτρο της σχέσης ενός παππού και του εγγονού του. Ετσι το συγκεκριμένο κείμενο μπορεί να διαβαστεί και ως βιβλίο γνώσεων, αλλά και ως το χρονικό μιας σχέσης ανάμεσα σε δύο γενιές που επικοινωνούν μεταξύ τους μέσα από μια καθημερινότητα που την εμπλουτίζει μεταξύ των άλλων και η προσφορά γνώσης του μεγάλου προς τον μικρό. Είναι ένα κείμενο που διαβάζεται με μεγάλο ενδιαφέρον και από έναν ενήλικο - θα έλεγα μάλιστα πως για τον ενήλικο εκείνον που αγνοεί κάθε τι σχετικό με την παλιά ναυσιπλοΐα, ο Βασίλης Κρεμμυδάς γίνεται ένας απολαυστικός συνομιλητής.

• Με πείρα δασκάλου

Πέρα όμως από τα διάφορα στάδια κατασκευής των καραβιών και των παραμέτρων που καθόριζαν τα ταξίδια τους, το συγκεκριμένο έργο, έτσι όπως στηρίζεται στη σχέση παππού και εγγονού, γίνεται και το μέσο να καταθέσει ο συγγραφέας του τις απόψεις του για τους τρόπους με τους οποίους ένας ενήλικος μπορεί και πρέπει να μεταδίδει τις γνώσεις του σε ένα παιδί.

Ο Βασίλης Κρεμμυδάς διαθέτει μεγάλη πείρα δασκάλου. Δείχνει να γνωρίζει τις ικανότητες πρόσληψης της γνώσης από ένα παιδί και πώς αυτές διαφοροποιούνται, καθώς το παιδί μεγαλώνει. Με έναν άνετο συγγραφικό τρόπο περνάει αυτήν τη γνώση του και στον ενήλικο αναγνώστη του βιβλίου του. Οι απόψεις του τεκμηριωμένες και γι’ αυτό σεβαστές, ακόμα κι αν κάποιος θα μπορούσε να τις χαρακτηρίσει ως ακαδημαϊκές. Θα ήθελα ακόμα να σημειώσω το διάχυτο στοιχείο μιας συγκρατημένης τρυφερότητας που διαπερνά τις σελίδες.

Τελικά, πέρα από τις γνώσεις γύρω από τα καράβια, πέρα από τις απόψεις τις σχετικές με τον τρόπο μεταβίβασης της γνώσης σε ένα παιδί, εκείνο που κάνει αυτό το βιβλίο αξιαγάπητο είναι η σχέση παππού και εγγονού. Ιδιαιτέρως προσεγμένη η όλη έκδοση και απόλυτα ταιριαστή με το ήθος του κειμένου.