Γουίλιαμ Φόκνερ: «Έγραψε βιβλία και πέθανε…»

https://www.timesnews.gr

ΟΣΕΣ ζωές και να έχουμε δεν υπάρχει περίπτωση να προλάβουμε να διαβάσουμε τα βιβλία που θα θέλαμε... Και είναι τόσα πολλά. Έρχονται στιγμές που πραγματικά λυπάμαι γιατί νιώθω ακριβώς την πίεση του χρόνου. Μερικές φορές ξαναδιαβάζω βιβλία που αγάπησα κι άλλες ψάχνω να βρω εκείνα που κάποτε σημείωσα μες στο μυαλό μου. Η ανάγνωση είναι ένας τρόπος αναζήτησης του Θεού. Διαβάζεις λέξεις και αναζητείς έναν άλλο δρόμο. Μπορεί να νιώθουμε σε καθημερινή βάση τα ασφυκτικά όρια της γλώσσας, αλλά όταν διαβάζουμε ένα καλό βιβλίο, είναι σα να ξεχυνόμαστε σε καταπράσινα λιβάδια. Ο Φόκνερ είναι ένας από αυτούς τους μεγάλους παραμυθάδες, του οποίου τα βιβλία εξακολουθούν να συναρπάζουν.

Ο αμερικανός συγγραφέας Γουίλιαμ Φόκνερ (William Cuthbert Falkner, 25 Σεπτεμβρίου 1897 – 6 Ιουλίου 1962), που θεωρείται ως ο κορυφαίος δημιουργός της αμερικανικής λογοτεχνίας,  ήθελε να γράψουν στον τάφο του αυτό: «έγραψε βιβλία και πέθανε»! Ασχολήθηκε με όλα τα είδη του γραπτού λόγου.

Εάν δεν έχετε διαβάσει κάποιο βιβλίο του, καιρός είναι ν’ αναζητήσετε κάποιο από όσα κυκλοφορούν στην ελληνική γλώσσα. Ο Γουίλιαμ Φόκνερ βραβεύθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1949, δύο Βραβεία Πούλιτζερ και το Βραβείο Εθνικού βιβλίου (ΗΠΑ) το 1955. Το 1939 εκλέχθηκε μέλος του Εθνικού Ινστιτούτου Τεχνών και Γραμμάτων των ΗΠΑ και το 1948 έγινε μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας. Στην Ελλάδα τιμήθηκε το 1957 με το Αργυρό Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών.

Ο κοντός γίγαντας της αμερικανικής λογοτεχνίας (το ύψος του ήταν μόλις 1,67 μ.) βραβεύτηκε με το βραβείο Νόμπελ το 1949 χωρίς να έχει απολυτήριο γυμνασίου και κατά την παραλαβή του βραβείου έδωσε έναν πολύ σύντομο ευχαριστήριο λόγο, καθώς θεωρούσε εαυτόν απλώς ως «έναν αγρότη που του αρέσει να λέει ιστορίες».

ΕΡΓΑ

Μυθιστορήματα

• Soldier’s pay (Η πληρωμή του στρατιώτη, 1926) ― μετάφραση Ερρίκος Μπαρτζινόπουλος, εκδόσεις Άγκυρα (1998). Η ιστορία ενός πληγωμένου αξιωματικού που γυρίζει μετά τον πόλεμο στο σπίτι του, κοντά στον αφοσιωμένο πατέρα του και την άστατη μνηστή του. Ένα βιβλίο που καταπιάνεται με τα προβλήματα της επιστροφής του στρατιώτη από τον πόλεμο. Κάθε που τελειώνει ένας πόλεμος η ζωή ξαναβρίσκει τον ρυθμό της. Ποιος όμως θ αναστηλώσει τις ανθρώπινες ψυχές;
• Sartoris (Σαρτόρις, 1929) ― μετάφραση Εύη Γεωργούλη, εκδόσεις Ίνδικτος (2001). O νεαρός Σαρτόρις μόνον επιφανειακά αποτελεί το θέμα του μυθιστορήματος. Το πραγματικό θέμα είναι ο συσχετισμός αυτού του ήρωα με τις τέσσερεις προηγούμενες απ' αυτόν γενιές των Σαρτόρις, που περνούν μέσα απ' τον Eμφύλιο και τον A' Παγκόσμιο Πόλεμο. Kι ενώ η βία του πολέμου είναι άμεση, ωμή, κυνική, και δεν καταπραΰνεται με εύκολες συνταγές και τρόπους συμπεριφοράς, η βία του Eμφυλίου επαναπροσδιορίζεται κάτω από πολλά και διαφορετικά πρίσματα, απαλύνεται και κάποιες φορές περιβάλλεται από αίγλη και δόξα. M' αυτό το μυθιστόρημα ο συγγραφέας αρχίζει ν' αναλύει τη σημασία του μύθου στη ζωή και την κοινωνία του αμερικάνικου Nότου.
• The Sound and Fury (Η βουή και η αντάρα, 1929) ― μετάφραση Τάκης Μενδράκος, εκδόσεις Βίπερ. Το 1993 μεταφράστηκε από τον Νίκο Μπακόλα,  από τις εκδόσεις Εξάντας, με τίτλο «Η βουή και το πάθος». Μεταφράστηκε και από τον Παύλο Μάτεσι και κυκλοφόρησε το 2002 από τις εκδόσεις Καστανιώτη, με τον τίτλο «Η βουή και η μανία». Η απουσία αγάπης οδηγεί στον Άδη, θα ήταν το πρέπον επίγραμμα για τη «Βουή και μανία», το ένα από τα δύο μεγάλα μυθιστορήματα του 20ού αιώνα (το άλλο είναι το «Αβεσσαλώμ, Αβεσσαλώμ» του Φόκνερ). Η ιστορία της αρχοντικής οικογένειας Κόμπσον είναι έργο τέχνης που μόνο με αυτά του Ντοστογιέφσκι παραβάλλεται. [...] Ο Φόκνερ κατασκεύασε ένα δικό του σύμπαν: την επαρχία Yoknapatawpha, σύνθεση από δύο λέξεις της φυλής Τσίκασοου: Yokana και Petopha: διαμελισμένη γη. 2.400 τ. εκτάρια, κάτοικοι 6.298 λευκοί και 9,313 μαύροι. Περίπου 600 απ αυτούς παίρνουν μέρος στα κείμενά του. Σχεδίασε και σχετικό χάρτη, με τις τοποθεσίες όπου διαδραματίζονται τα έργα του. Υπογράφει ως αποκλειστικός κύριος και ιδιοκτήτης της περιοχής.
• As I Lay Dying (Καθώς ψυχορραγώ, 1930). Το έργο αυτό μεταφράστηκε στα ελληνικά αριστοτεχνικά από τον Μένη Κουμανταρέα και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κέδρος. Ο ίδιος ο Φόκνερ θεωρούσε ότι αυτό το έργο ήταν το καλύτερό του. Το είχε γράψε μάλιστα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα – σε μόλις έξι εβδομάδες το 1929, και είναι η αφήγηση του οδοιπορικού μιας αγροτικής οικογένειας, που απεγνωσμένα αντιμάχεται τα στοιχεία της φύσης και του ασυνείδητου, για να φτάσει από την επαρχία που διαμένει στη μεγάλη πόλη του Τζέφερσον, προκειμένου να ενταφιάσει τη νεκρή μητέρα στον οικογενειακό τάφο. Εμπνευσμένο από το μυθιστόρημα αυτό είναι το θεατρικό έργο "Προς Ελευσίνα", του Παύλου  Μάτεσι, ο οποίος επιχείρησε μια ανατρεπτική απεικόνιση της ζωής από τη σκοπιά του θανάτου, με αναφορές στην ελληνική παράδοση από την αρχαία τραγωδία ως το δημοτικό τραγούδι και τα ελληνικά ήθη και έθιμα.
• Sanctuary (Ιερό, 1931). Σε μετάφραση Ιωάννας Καρατζαφέρη, κυκλοφόρησε το 2011 από τις εκδόσεις Μεταίχμιο  το «Ιερό», ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα και αινιγματικά μυθιστορήματα του Γουίλιαμ Φόκνερ (1897-1962) λόγω του σεξουαλικού του περιεχομένου. Η προηγούμενη μετάφραση από τους Τάσο Δαρβέρη και Κώστα Νικολαΐδη κυκλοφόρησε με τίτλο «Άδυτο», εκδόσεις Μέδουσα, 1993. Ένα αφήγημα του 1931, όπου συνυπάρχουν αιμομικτικοί υπαινιγμοί, βιασμός, λιντσάρισμα και φόνοι φαίνεται να αποκλίνει αισθητά από το φοκνερικό opus, ειδικά αν ληφθεί υπόψη ότι έπεται των «Βουή και αντάρα» (1929) και «Καθώς ψυχορραγώ» (1930). Εδώ ο Φόκνερ περιγράφει τα βάθη του αμερικανικού Νότου όπως ακριβώς τα αντιλαμβανόταν: σφύζοντα από ζωή και διαφθορά. Καθώς εκτυλίσσεται η ιστορία μιας οικτρής δικαστικής πλάνης, βλέπουμε υψηλής ποιότητας κωμικές σκηνές - την εξαθλιωμένη ζωή σ ένα πορνείο του Μέμφις, το ξεφάντωμα στην κηδεία του Αλαμπάμα Ρεντ - να αντιπαρατίθενται σε άλλες με τόση διαστροφή και βία, που συγκλονίζουν. Ο χειρισμός του θέματος κατά τρόπο που αιφνιδιάζει, καθώς και οι υπερβάσεις που επιχειρούνται στο μυθιστόρημα οδήγησαν ορισμένους κριτικούς στην απόρριψή του με το επιχείρημα ότι επρόκειτο για ένα μακάβριο μελόδραμα που γράφτηκε με αποκλειστικό σκοπό το χρηματικό κέρδος. Για πάμπολλους όμως αναγνώστες, πέρα από τη βία και τον τρόμο που μέσα τους βουλιάζει μια ολόκληρη Φοκνερική πινακοθήκη με κοινωνικά απροσάρμοστους, έκφυλους και εγκληματικούς τύπους, το «Άδυτο» είναι ένα μυθιστόρημα που επιβάλλεται σαν μια συνταρακτική και αδυσώπητη θεώρηση της ανθρώπινης φύσης.
• Light in August (Φως στον Αύγουστο, 1932) ― μετάφραση Στ. Ντώνια, εκδόσεις Ανοιχτή Γωνιά. Επίσης κυκλοφόρησε το 1984 από τις εκδόσεις Εξάντας σε μετάφραση Βικτωρίας Τράπαλη.
• Absalom, Absalom! (Αβεσσαλώμ, Αβεσσαλώμ!, 1936) ― Μετάφραση Έλλη Μαρμαρά, εκδόσεις Οδυσσέας. Είναι το ένατο μυθιστόρημα του. Κεντρικός του χώρος είναι η φανταστική περιοχή Γιοναπατόφα που ο συγγραφέας τη χαρτογραφεί και την τοποθετεί στην πολιτεία του Μισισιπή, κοντά στο Όξφορντ. Η ιστορία αυτού του τόπου αρχίζει τον περασμένο αιώνα. Τα πρόσωπα και τα γεγονότα, παρότι είναι φανταστικά, αντανακλούν έντονα καταστάσεις της αμερικανικής ζωής
• The Unvanquished (Οι ακατανίκητοι, 1938) – μετάφραση Ντίνα Σάπκα, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή (1991).
• The Wild Palms (Οι άγριοι φοίνικες, 1939) ― μετάφραση Κοσμάς Πολίτης, εκδόσεις Πανεπιστημιακός Τύπος και το 1986 από τις εκδόσεις Γράμματα, με τίτλο «Άγρια φοινικόδεντρα». «…Το χτύπημα στην πόρτα ξανακούστηκε, διακριτικό κι επιταχτικό μαζί, καθώς ο γιατρός κατέβαινε στη σκάλα, με το ηλεκτρικό φανάρι να ρίχνει την αχτίδα του μπροστά, πάνω στα καφετιά σκαλιά και στην καφετιά σπηλιά του κάτω χολ. Ήταν ένα παραλιακό σπιτάκι, αν και με δυο πατώματα, και φωτιζόταν με λάμπες πετρελαίου -δηλαδή με μία λάμπα, που η γυναίκα του την είχε φέρει πάνω μαζί τους μετά το βραδινό φαγητό. Κι ο γιατρός φορούσε νυχτικιά πουκαμίσα, όχι πιτζάμες, για τον ίδιο λόγο που κάπνιζε τσιμπούκι, που ήξερε πως δεν του άρεσε και πως ποτέ δε θα του άρεσε, ανάμεσα σε κανένα πούρο που τύχαινε να του προσφέρει κάποιος πελάτης του μες στη βδομάδα, ενώ τις Κυριακές κάπνιζε τα τρία πούρα που ένιωθε πως είχε το δικαίωμα ν αγοράσει μια και ήταν ιδιοχτησία το παραλιακό σπιτάκι καθώς και το πλαϊνό, όπως και η καθαυτό κατοικία του με ηλεκτρική εγκατάσταση και σουβαντισμένους τοίχους, στο χωριό τέσσερα μίλια πέρα. Επειδή ήσαν τώρα σαράντα οχτώ χρονών, και τον καιρό που ήταν δεκάξι και δεκαοχτώ και είκοσι χρονών, ο πατέρας του τού έλεγε (και το πίστευε) πως τσιγάρα και πιτζάμες ήταν για τους λιμοκοντόρους και για τις γυναίκες...»
• Requiem for a Nun (Ρέκβιεμ για μια μοναχή, 1951).
• Ένα ρόδο για την Έμιλυ. Μετάφραση Νίκος Μπακόλας, εκδόσεις Κέδρος (1995).
• Ο Γέρος. Μετάφραση Μαρία Γεωργουσοπούλου, εκδόσεις Ροδακιό (1998). Σε μια συνέντευξή του, ο Φόκνερ σχολιάζει έτσι το έργο του: «...κοιτάζοντάς του σα σύνολο (την πορεία του), βρίσκω πως λέω την ίδια ιστορία, πάλι και πάλι, λέω δηλαδή για μένα και για τον κόσμο. Αυτό νομίζω είναι που αποκαλούν σκοτεινά νοήματα, περίπλοκο άμορφο ύφος, φράσεις χωρίς τελειωμό. Προσπαθώ να τα πω όλα σε μια φράση ανάμεσα στο κεφαλαίο και την τελεία. Τείνω να πιστέψω ότι το θέμα μου, ο Νότος, δεν είναι τόσο σημαντικό για μένα. Τυχαίνει να το ξέρω και δεν υπάρχει καιρός σε μια ζωή να μάθω άλλο θέμα και να γράφω ταυτόχρονα...»
• Ο ξένος στο χώμα. Μετάφραση Αύγουστος Κορτώ, εκδόσεις Κατανιώτης (2014). Δημοσιευμένο το 1948, μια χρονιά προτού του απονεμηθεί το Νόμπελ, το μυθιστόρημα αυτό του Φόκνερ -που διαδραματίζεται στη δικής του επινόησης κομητεία Γιοκναπατάουφα, τόπο δράσης πολλών άλλων έργων του- συνδυάζει το αστυνομικό μυθιστόρημα με μιαν εμβριθή εξερεύνηση των φυλετικών σχέσεων στον Αμερικανικό Νότο. Ο Τσαρλς -Τσικ- Μάλισον, ένα δεκαεξάχρονο λευκό αγόρι, νιώθει πως πρέπει να ξοφλήσει ένα χρέος τιμής στον Λούκας Μποσάν, έναν ηλικιωμένο μαύρο που τον είχε βοηθήσει στο παρελθόν μα που έκτοτε περιφρονούσε κάθε προσπάθεια του έφηβου Τσικ να ξεπληρώσει το χρέος του. Έτσι, όταν ο Μποσάν συλλαμβάνεται για τη δολοφονία ενός λευκού, ο Τσικ, με τη βοήθεια του δικηγόρου θείου του Γκάβιν Στίβενς, αρχίζει να αναζητά τον αληθινό δολοφόνο για να σώσει τον Μποσάν απ το λιντσάρισμα. Γραμμένο με το πυκνό, πολυεπίπεδο ιδίωμα του Φόκνερ, που συνδυάζει τη συνειδησιακή ροή με τις ντοπιολαλιές του Νότου, "Ο ξένος στο χώμα" είναι, περισσότερο ίσως από κάθε άλλο βιβλίο του, μια βαθιά και σοφή ανατομία του ανθρώπινου ψυχισμού όταν έρχεται αντιμέτωπος με το θηρίο του τυφλού ρατσιστικού μίσους. Ένα πραγματικό αριστούργημα, που εκδίδεται για πρώτη φορά στα ελληνικά.
• Η αρκούδα. Μετάφραση Βασίλης Καλλιπολίτης, εκδόσεις Εξάντας (2005). Η Αρκούδα, ένας από τους θεμελιώδεις λίθους του φοκνερικού οικοδομήματος και σίγουρα ένα από τα αριστουργήματά του, δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στις 9 Μαΐου 1942 στη Saturday Evening Post, σε συντομευμένη μορφή. Αφηγείται την ιστορία της οικογένειας Μακάσλιν, του πατριάρχη Λούκιου Κουίντου Καρόδερς Μακάσλιν και των πολλών απογόνων του, τόσο λευκών όσο και μαύρων. Πρόκειται για μια εξαιρετική εμβάθυνση στο ζήτημα των φυλετικών διακρίσεων στον αμερικανικό Νότο, καθώς και για μια κραυγή αγωνίας για το άγριο φυσικό περιβάλλον που σταδιακά υποβαθμίζεται και καταστρέφεται.
• Κλέφτες. Μετάφραση Εύη Γεωργούλη, εκδόσεις Ίνδικτος (2004). Η περιπέτεια αρχίζει όταν ο παππούς, από τη μεριά της μητέρας του Λούκιου, πεθαίνει και οι γονείς του μαζί με τους παππούδες του, αποφασίζουν να πάνε στην κηδεία. Λογαριάζουν να λείψουν από τέσσερις ώς δέκα μέρες. Ο Μπουν Χόγκανμπεκ, που τους υπηρετεί πιστά από μικρό παιδί, αποφασίζει να υποκύψει στον πειρασμό και να επιχειρήσει ένα ταξίδι με το αυτοκίνητο, που αφήνει πίσω του «αφύλαχτο» και «ανυπεράσπιστο» το Αφεντικό του. Το αυτοκίνητο αποτελεί έτσι κι αλλιώς ακόμα και σήμερα ένα ιδιαίτερο κοινωνικό σύμβολο, αντιμετωπίζεται από τον συγγραφέα με σπάνια τρυφερότητα και χιούμορ. Το ταξίδι πραγματοποιείται κι έχει ως κατάληξή του το Μέμφις και το πορνείο της Μις Ρίμπα, και ιδιαίτερα την επίσκεψη στην αγαπημένη πόρνη του Μπουν, την Μις Κόρι. Το βιβλίο αυτό χάρισε στον Φόκνερ το δεύτερο Πούλιτζερ, λίγο πριν το θάνατό του τον Ιούλιο του 1962.

• Έξι ιστορίες μυστηρίου. Μετάφραση Στέλλα Τσίρκα, από τις εκδόσεις Γράμματα (1988). Έξι ιστορίες μυστηρίου, που θα μπορούσαν να θεωρηθούν αριστούργημα στο είδος τους, αφού φέρουν τη σφραγίδα ενός μεγάλου συγγραφέα. Ήρωάς τους, ο Γκάβιν Στίβενς, που ερευνά ήθη, έθιμα και εγκλήματα στην Κομητεία της Γιοκναπατάουα, στο Μισισίπι. Ο Φόκνερ, με έκπληκτα μάτια μικρού παιδιού, παρακολουθεί το «Θείο Γκάβιν» που δίνει λύσει σε ανεξήγητες εξαφανίσεις, ατυχήματα και δολοφονίες...
• «Άνυδρος Σεπτέμβρης». Μετάφραση Κίρα Σίνου. Το διήγημα δημοσιεύτηκε στον τόμο «Δεκατέσσερα ερωτικά διηγήματα» που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Γλάρος. Οι άλλοι συγγραφείς είναι:  Τενεσί Γουίλιαμς, Ονορέ ντε Μπαλζάκ, Στέφαν Τσβάιχ, Άντον Τσέχοφ, Τζέιμς Τζόις, Γκράχαμ Γκριν, Αλμπέρτο Μοράβια, Νόρμαν Μέιλερ, Σόμερσετ Μον, Γκι ντε Μοπασάν, Χένρι Μίλερ, Ντέιβιντ Χέρμπερτ Λόρενς κ.ά.
• Το μαγικό δέντρο. Μετάφραση Κυριάκος Ντελόπουλος, σειρά «Εφηβική λογοτεχνία», εκδόσεις Καστανιώτης (1998).

*************

Το έργο του Φόκνερ επηρέασε πλήθος συγγραφέων, από τον Τζον Στάινμπεκ μέχρι το Ναμπόκοφ, ενέπνευσε τον κινηματογράφο (το Today We Live=Σήμερα Ζούμε) με την Τζόαν Κρόφορντ και τον Γκάρι Κούπερ βασίστηκε στο διήγημα «Turn About», το The Sound and the Fury (=Η Βουή και η Μανία) με τον Γιουλ Μπρίνερ… Λέγεται ακόμη ότι η φήμη και η πραγματική αξία του μπορεί να συναγωνιστεί εκείνην του Σαίξπηρ και του Τζέιμς Τζόις!!!

Ορισμένες πληροφορίες αντλούμε από το άρθρο με τίτλο «Μεταφράζοντας Φόκνερ» της κυρίας Ντόρας Τσιμπούκη [καθηγήτριας της Αγγλικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών], στο «Βήμα» (25/01/1998):

Στα ελληνικά κυκλοφορούν και ορισμένες συλλογές διηγημάτων του Φόκνερ, όπως ο «Χάλκινος Κένταυρος και Άλλα Διηγήματα» (Πατάκης, μετάφραση Εύης Γεωργούδη), που δεν έχει παρουσιαστεί ως αυτοτελές βιβλίο στα αγγλικά και οι «Ιστορίες Μυστηρίου» (Γράμματα, 1988, μετάφραση Στέλλας Τσίρκα), των οποίων ο εμπορικός τίτλος καθόλου δεν σχετίζεται με τον πρωτότυπο «Knight's Gambit» (Το Τέχνασμα ενός Ιππότη).

Στις 17 Μαρτίου 1957 (ακριβώς πριν από 40 χρόνια) ο Φόκνερ δέχεται την πρόσκληση του Πανεπιστημίου Αθηνών να ταξιδέψει στην Ελλάδα για να παραλάβει το Αργυρό Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών και να παραστεί στην πρεμιέρα του θεατρικού του έργου «Ρέκβιεμ για μια Μοναχή», που θα ανέβαζε ο Δημήτρης Μυράτ στο θέατρο «Κοτοπούλη». Η δεκαπενθήμερη επίσκεψη του συγγραφέα στην Ελλάδα γοήτευσε τόσο τον ίδιο όσο και τους Έλληνες που τον γνώρισαν. Παρ' όλο που ήδη από το πρώτο απόγευμα βρισκόταν σε κατάσταση μέθης από ούζο, στη συνέντευξη Τύπου ήταν νηφάλιος και εξέφρασε τον θαυμασμό του για την Ελλάδα. «Η χώρα σας» είπε «γέννησε τον πολιτισμένο άνθρωπο. Οι πρόγονοί σας είναι οι μητέρες και οι πατέρες του πολιτισμού και της ελευθερίας. Τι περισσότερο θέλετε από μένα, έναν αμερικανό αγρότη;». Την επομένη έφυγε για δύο μέρες στους Δελφούς, σταματώντας στη διαδρομή για ούζα. Ακολούθησε μια ειδυλλιακή κρουαζιέρα με το γιοτ του βιομηχάνου Μποδοσάκη στο Ναύπλιο, στις Μυκήνες και στις Κυκλάδες. Σε όλη τη διάρκεια της κρουαζιέρας ο Φόκνερ βρισκόταν στο κατάστρωμα απολαμβάνοντας τον ήλιο, το ούζο και τις ανέσεις του γιοτ. Γύρισαν στην Αθήνα εγκαίρως για την απονομή του Αργυρού Μεταλλίου (το Χρυσό δόθηκε στη μαχόμενη Κύπρο) και την καθιερωμένη ευχαριστήρια ομιλία: «Όταν ο ήλιος του Περικλή δημιούργησε τον πολιτισμένο κόσμο» είπε «η σκιά λύγισε και έφθασε ως την Αμερική. Τώρα ένας Αμερικανός φέρνει τη σκιά αυτή πίσω στην πηγή του φωτός». Ήταν μια ωραία εικόνα την οποία Φόκνερ, απορροφημένος από τις γύρω του ομορφιές και το ούζο, δεν βρήκε την ευκαιρία να αναπτύξει. Το επόμενο πρωινό παρουσιάστηκε φρέσκος μπροστά τους φοιτητές της Αμερικανικής Φιλολογίας, έτοιμος να απαντήσει στις ερωτήσεις τους. Δεν παρέλειψε να σχολιάσει την ομορφιά των Ελληνίδων. Ήταν ένα ταξίδι όπου τα πάντα είχαν για μια στιγμή αναστηθεί ­ οι μνήμες, η ιστορία και η γλώσσα. Επιστρέφοντας στη Σαρλότβιλ της Βιρτζίνιας, ο Φόκνερ έλεγε στους μαθητές του ότι το ταξίδι στην Ελλάδα ανταποκρίθηκε πλήρως στις προσδοκίες του: αναγνώρισε το ελληνικό φως, το κρασάτο πέλαγος του Ομήρου, τον τόπο όπου ένιωθες τους θεούς δίπλα σου και παντοδύναμους.

ΚΙ ΑΥΤΟ:

Στο βιβλίο με τίτλο «Η Τέχνη της γραφής», όπου δέκα κορυφαίοι συγγραφείς αποκαλύπτουν τα μυστικά της τέχνης τους (Μετάφραση: Μαρίνα Τουλγαρίδου, εκδόσεις Τόπος, 2010). Επί μισό και πλέον αιώνα το Paris Review έχει εκμαιεύσει μερικές από τις πιο αποκαλυπτικές και τολμηρές σκέψεις που διατύπωσαν οι αυθεντίες της λογοτεχνίας του καιρού μας. Οι συντάκτες του περιοδικού έχουν μιλήσει με τους περισσότερους, κορυφαίους στον κόσμο, μυθιστοριογράφους, ποιητές, θεατρικούς συγγραφείς και κριτικούς και οι ίδιες οι συνεντεύξεις κέρδισαν την αναγνώριση ως κλασικά λογοτεχνικά έργα, ως μία ουσιαστική και εμπεριστατωμένη καταγραφή της συγγραφικής ζωής. Το Paris Review έχει προσφέρει γόνιμες συζητήσεις με τους σπουδαιότερους συγγραφείς του καιρού μας, παραστατικές αυτοπροσωπογραφίες που από μόνες τους συνιστούν έργα αυθεντικής λογοτεχνίας. Από τον Γουίλιαμ Φόκνερ που είναι κάθετος στην άποψή του ότι για να γραφτεί ένα αξιόλογο μυθιστόρημα χρειάζεται «ενενήντα εννιά τοις εκατό ταλέντο... ενενήντα εννιά τοις εκατό πειθαρχία... ενενήντα εννιά τοις εκατό δουλειά», μέχρι τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, που παρατηρεί ότι "στην πρώτη παράγραφο λύνεις τα περισσότερα από τα προβλήματα του βιβλίου σου", το Paris Review έχει καταφέρει να εκμαιεύσει αποκαλυπτικές και τολμηρές σκέψεις από τους πιο δεινούς μυθιστοριογράφους, ποιητές και κριτικούς του σύγχρονου κόσμου. Στην "Τέχνη της Γραφής" περιλαμβάνονται οι εκ βαθέων συνεντεύξεις δέκα σημαντικών συγγραφέων (πέντε νομπελίστες και όλοι πολυβραβευμένοι) που δόθηκαν στο διεθνώς αναγνωρισμένο περιοδικό Paris Review όπου αποκαλύπτουν με λεπτομέρειες τα μυστικά της τέχνης τους: Τ.Σ. Έλιοτ, Τρούμαν Καπότε, Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Σολ Μπέλοου, Χόρχε Λούις Μπόρχες, Γκρέιαμ Γκριν, Γουίλιαμ Φόκνερ, Ισαάκ Μπάσεβιτς Σίνγκερ, Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, Χάρολντ Μπλουμ.