Ενα τρίο (και ερωτικό) στη Βοστώνη

• Για πρώτη φορά στα ελληνικά το μυθιστόρημα «Οι Βοστονέζες» του Χένρι Τζέιμς, το πιο πολιτικό μυθιστόρημα του αμερικανού συγγραφέα 
• Βιστωνίτης Αναστάσης, ΤΟ ΒΗΜΑ: 22/05/2016 

Η Μαντλέν Πότερ και ο Κρίστοφερ Ριβ στην ταινία «The Bostonians» (1984)

Henry James
Οι Βοστονέζες
Μετάφραση Μιχάλης Μακρόπουλος.
Εκδόσεις Gutenberg, 2016,
σελ. 708, τιμή 26 ευρώ

Υποθέτω ότι πολλοί αναγνώστες γνωρίζουν ήδη την υπόθεση του κλασικού μυθιστορήματος Οι Βοστονέζες του Χένρι Τζέιμς από την κινηματογραφική του μεταφορά το 1984 σε σκηνοθεσία Τζέιμς Αϊβορι. Οσοι είδαν την ταινία ασφαλώς και δεν πρόκειται να ξεχάσουν την εκπληκτική ερμηνεία της Βανέσα Ρεντγκρέιβ.

Η ταινία μεταφράστηκε (λανθασμένα) ως Οι Βοστωνέζοι, γι' αυτό και πολύ σωστά ο καλός μεταφραστής Μιχάλης Μακρόπουλος διορθώνει τον τίτλο. Οι βασικοί λόγοι είναι δύο: πρώτον, επειδή ο φεμινισμός συνιστά ένα από τα κύρια θέματα του μυθιστορήματος και, δεύτερον, γιατί οι δύο από τους τρεις βασικούς χαρακτήρες είναι γυναίκες. Οσο και αν στο βιβλίο ο Τζέιμς μάς δίνει την εικόνα της βοστωνέζικης κοινωνίας στο δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα, αυτό δεν είναι από τα μείζονα θέματα του μυθιστορήματος. Πολύ πιο σημαντικό είναι το θέμα της σύγκρουσης του συντηρητικού Νότου με τον προοδευτικό Βορρά που εξακολουθεί να υπάρχει και σήμερα.

Ευγενία Φακίνου: Οι αφανείς άνθρωποι μου ταιριάζουν καλύτερα

• Η συγγραφέας, λίγο προτού κυκλοφορήσει το νέο της μυθιστόρημα «Στο αυτί της αλεπούς», σε μια εξομολογητική συνομιλία με «Το Βήμα» για τη ζωήκαι την πεζογραφία της 
• Μπέκος Γρηγόρης, ΤΟ ΒΗΜΑ:22/05/2016

«Για μένα το θέμα έχει τελειώσει όταν πλέον το έχω συλλάβει. Αλλά μετά βασανίζομαι, γιατί το κάθε βιβλίο με ελέγχει με τον τρόπο του» λέει στο «Βήμα»η Ευγενία Φακίνου

Ευγενία Φακίνου
Στο αυτί της αλεπούςΕκδόσεις Καστανιώτη, 2016,
σελ. 336, τιμή 15,90 ευρώ

«Σ' εκείνη την καρέκλα δεν κάθεται κανείς, ανήκε στον Αλέξανδρο Σούτσο!» αναφώνησε περιπαικτικά η Ευγενία Φακίνου, υποδεικνύοντας χαμογελαστή το οικογενειακό κειμήλιο. Στους τοίχους είδαμε τα πολύχρωμα υφαντά που έχει φτιάξει με τα χέρια της. Η συγγραφέας μάς καλοδέχθηκε στο πλακόστρωτο καθιστικό του σπιτιού της, στο Χαλάνδρι, αλλά προτίμησε να συζητήσει μαζί μας στο προσωπικό της ησυχαστήριο, στο μικρό δωμάτιο όπου εργάζεται. Αφορμή για τη συνάντησή μας στάθηκε το νέο της μυθιστόρημα Στο αυτί της αλεπούς. Ο τίτλος προέρχεται από μια παλιά γαλλική παροιμία: «Εξομολογούμαι στο αυτί της αλεπούς, δηλαδή μιλάω σε ακατάλληλα αυτιά».

Η κυρία απ’ τη Σανγκάη συναντά τον Μπόρχες

• Πέντε παράδοξες ιστορίες από έναν πρωτο­εμφανιζόμενο συγγραφέα 
• Κουζέλη Λαμπρινή, ΤΟ ΒΗΜΑ: 22/05/2016

Ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο στον ρόλο του Χιου Γκλας στην πολυβραβευμένη «Επιστροφή» (2015) του Αλεχάντρο Γκονζάλες Ιναρίτου

Παναγιώτης Κεχαγιάς
Τελευταία προειδοποίησηΕκδόσεις Αντίποδες, 2016,
σελ. 105, τιμή 8,70 ευρώ

«Αυτή θα ήταν η ιστορία αν δεν υπήρχε ιστορία για να ειπωθεί: ο κύριος Γκλας είναι ξαπλωμένος γαλήνια στο λιβάδι...». Βεβαίως υπάρχει και διαφορετική εκδοχή της ιστορίας: «Ο κύριος Γκλας είναι ξαπλωμένος λίγο πιο βαθιά στη θάλασσα του χορταριού, ακριβώς κάτω από την επιφάνεια...». Σε μια άλλη εκδοχή ο κύριος Γκλας αργοπεθαίνει κατασπαραγμένος από μια μεγάλη αρκούδα, σε μια τέταρτη ο κύριος Γκλας σέρνει το γδαρμένο σώμα του στο χώμα... Ο κύριος Γκλας ανακαλύπτει την άγνωστη Αμερική, ο κύριος Γκλας ονειρεύεται, ο κύριος Γκλας μαχαιρώνει την αρκούδα, ο κύριος Γκλας... Χιου Γκλας, αυτό είναι το όνομά του. Είναι εξερευνητής, κυνηγός, γουναράς, ιχνηλάτης. Το 1823 σε μια εξερευνητική αποστολή του επιτίθεται μια μεγάλη αρκούδα.

Εγκλήματα με δηλητήριο και πιστόλις

• Μυστήρια και έρωτες, συνωμοσίες και πλεκτάνες, μίση, ζήλιες και συμφέροντα στο νέο βιβλίο του Τεύκρου Μιχαηλίδη 
• Φιλίππου Φίλιππος, ΤΟ ΒΗΜΑ: 22/05/2016

Ο συγγραφέας Τεύκρος Μιχαηλίδης ανήκει στην κατηγορία εκείνων που καλλιεργούν το είδος «μαθηματική λογοτεχνία».

Τεύκρος Μιχαηλίδης

Σφαιρικά κάτοπτρα, επίπεδοι φόνοι

Εκδόσεις Πόλις, 2016, 

σελ. 326, τιμή 16 ευρώ

Το καινούργιο βιβλίο του Τεύκρου Μιχαηλίδη, ιδρυτικού μέλους της ομάδας Θαλής+ Φίλοι, μιας παρέας που προωθεί τα μαθηματικά και την αφήγηση, είναι πλημμυρισμένο με μαθηματικά, όπως και τα προηγούμενα. Καθηγητής στη Μέση Εκπαίδευση, συγγραφέας άρθρων και μελετών σχετικά με τη διδασκαλία των μαθηματικών, ο Μιχαηλίδης ανήκει στην κατηγορία εκείνων που καλλιεργούν το είδος «μαθηματική λογοτεχνία». Στο παρόν αστυνομικό μυθιστόρημα, το Σφαιρικά κάτοπτρα, επίπεδοι φόνοι εμφανίζεται και μια εμμονή του Μιχαηλίδη που συναντάμε συχνά στα βιβλία του: η αγάπη του για την Κύπρο.

Τα πάθη του παρελθόντος κτήμα τού σήμερα

• Τα διηγήματα στο καινούργιο βιβλίο του Νίκου Παναγιωτόπουλου συμπυκνώνουν στιγμές από τον συντελεσμένο χρόνο του ατομικού βίου και της οικογένειας 
• Χατζηβασιλείου Βαγγέλης, ΤΟ ΒΗΜΑ:22/05/2016

Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος μάς διαβεβαιώνει πως κάθε όνομα που χρησιμοποιεί στο νέο του βιβλίο είναι πραγματικό

Νίκος Πανα­γιωτόπουλος
Γραφικός χαρακτήρας
Εκδόσεις Μεταίχμιο,
σελ. 181, τιμή 11 ευρώ

Ο χρόνος είναι πάντοτε συντελεσμένος: το παρόν δεν έχει καμία διάρκεια (μετατρέπεται αμέσως σε παρελθόν) και το μέλλον βρίσκεται μονίμως υπό αίρεση εμπρός μας. Ο συντελεσμένος χρόνος αποτελεί το υψηλότερο ενδεχομένως κεφάλαιο για τη λογοτεχνία, το βαθύτερο υπαρξιακό της ζήτημα. Η σχέση ωστόσο με το παρελθόν και με τον συντελεσμένο χρόνο δεν είναι ποτέ αυτονόητη: στιγμές που όταν βιώθηκαν (είτε στο επίπεδο του ατόμου είτε στο επίπεδο της κοινωνίας) ξετύλιγαν απλώς το πλεκτό της καθημερινότητας (και ήταν αδύνατον να ξεχωρίσουν μέσα στην ακατάσχετη ροή της) γίνονται αργότερα (με την ένταξή τους στις διεργασίες της μνήμης) σημεία τα οποία φωτίζουν ελλειπτικά το σύνολο της βιωμένης εμπειρίας, σηματωροί που προοικονομούν επιλογές και στάσεις της τρέχουσας ζωής.

Ο Ροτ δημοσιογράφος

• Οι επιφυλλίδες που δημοσίευσε ο συγγραφέας από το 1920 ως το 1933 στον βερολινέζικο Τύπο ανήκουν στα λαμπρότερα δείγματα της δημοσιογραφίας υψηλού επιπέδου που αναπτύχθηκε στον γερμανόφωνο κόσμο κατά τον Μεσοπόλεμο 
•  Βιστωνίτης Αναστάσης, ΤΟ ΒΗΜΑ: 22/05/2016

Ο Γιόζεφ Ροτ ήταν από τους βασικότερους εκπροσώπους του γερμανικού εξπρεσιονισμού

Joseph Roth

Βερολινέζικα χρονικά 1920-1933Εισαγωγή Michael Hofmann.

Εκδόσεις Αγρα, 2016,

σελ. 249 (υπό έκδοση)

Ο ποιητής και δοκιμιογράφος Μίκαελ Χόφμαν, μεταφραστής του Γιόζεφ Ροτ στα αγγλικά, είπε κάποτε πως ανησυχεί όταν κανείς αρχίζει να διαβάζει τον Ροτ ξεκινώντας από το αριστούργημά του, το  Εμβατήριο του Ραντέτσκι, ένα από τα σπουδαιότερα μυθιστορήματα του 20ού αιώνα. Είναι μια άποψη, αλλά δεν ξέρω αν σημαίνει κάτι για το ελληνικό αναγνωστικό κοινό που πρωτοήλθε σε επαφή με άλλα βιβλία του Ροτ τα οποία μεταφράστηκαν στα ελληνικά πριν από το Εμβατήριο. Ο Χόφμαν ωστόσο διαφωνεί ριζικά με τον Τζον Μ. Κούτσι που υποστήριζε πως ο Ροτ είναι συγγραφέας του ενός βιβλίου. Ο Ροτ, σε αντίθεση με τον Μάλκολμ Λόουρι, τον κατ' εξοχήν συγγραφέα του ενός βιβλίου (Κάτω από το ηφαίστειο), είναι πεζογράφος που το κάθε έργο του έχει θεματική αυτοτέλεια, ενότητα και τον δικό του χαρακτήρα.

H γενιά του Πολυτεχνείου στην Ελλάδα των σίξτις

• Μια μελέτη όπου η ελληνική φοιτητική αντιδικτατορική αντίσταση συναντιέται και διασταυρώνεται με μια σημαντική στιγμή της παγκόσμιας ιστορίας του 20ού αιώνα 
• Γαζή Έφη, ΤΟ ΒΗΜΑ: 05/06/2016

Φοιτητές και λαός στο Πολυτεχνείο το 1973

Κωστής Κορνέτης

Τα παιδιά της δικτατορίας - 

Φοιτητική αντίσταση, πολιτισμικές πολιτικές και 

η μακρά δεκαετία του εξήντα στην Ελλάδα

Μετάφραση Πελαγία Μαρκέτου. 

Εκδόσεις Πόλις, 2015, 

σελ. 719, τιμή 24,99 ευρώ

Το βιβλίο του Κωστή Κορνέτη μελετά μια περίοδο της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας στην οποία πολύ πρόσφατα στράφηκε η ιστορική έρευνα. Εστιάζει στην περίοδο της χούντας με κύριο θεματικό άξονα τη φοιτητική και νεανική αντιδικτατορική δράση και τις φοιτητικές κινητοποιήσεις που κορυφώθηκαν με την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Πολλά είναι τα θέματα που θίγει αυτό το πλούσιο και πρωτότυπο βιβλίο. Αξίζει να επισημάνουμε τη διάδραση ανάμεσα στις τοπικές και διεθνείς διαστάσεις σε ό,τι αφορά τα νεανικά κινήματα, την εγγραφή και τη μελέτη της φοιτητικής και νεανικής διαμαρτυρίας στη διεθνή σκηνή της μακράς δεκαετίας του 1960 και την ανάδειξη των πολύπλοκων σχέσεων ανάμεσα στην πολιτική και στον πολιτισμό.

Ντάνιελ Μέντελσον: Κριτική σε πρώτο πρόσωπο

• Ο διακεκριμένος αμερικανός κριτικός μιλάει για τη δουλειά του και τις ελληνικές οφειλές της
• Κουζέλη Λαμπρινή, ΤΟ ΒΗΜΑ: 05/06/2016

«Οι αναφορές στην κλασική αρχαιότητα δεν αρμόζουν στη συζήτηση για την ελληνική κρίση σήμερα» τονίζει ο Ντάνιελ Μέντελσον

Ντάνιελ Μέντελσον

Περιμένοντας τους βαρβάρους. 

Από τον Αριστοφάνη στο Avatar

Μετάφραση Μαργαρίτα Ζαχαριάδου.

Εκδόσεις Πατάκη, 2016, 

σελ. 589, τιμή 19,70 ευρώ

Στο σπίτι του ψηλά στον ποταμό Χάντσον, στα ανατολικά της Πολιτείας της Νέας Υόρκης, ο Ντάνιελ Μέντελσον έχει ήδη πιει τον πρώτο του καφέ. Είναι επτά το πρωί. Ξυπνά καθημερινά στις πεντέμισι. Σ' ετούτη την εποχή της διαρκούς επικοινωνίας έχει καταλήξει ότι μόνο οι πολύ πρωινές ώρες είναι παραγωγικές. Αχάραγα όμως σηκωνόταν κι ο πατέρας του. «Οσο μεγαλώνω του μοιάζω», λέει, «είναι μοιραίο». Ακούω το χαμόγελο στη φωνή του. Ο πατέρας του είναι κεντρικός χαρακτήρας στο βιβλίο του Οδύσσεια: ένας πατέρας, ένας γιος, ένα έπος, που θα κυκλοφορήσει τους επόμενους μήνες.

Οι φυλακές του εμφυλίου πολέμου

• Το δεύτερο πεζογραφικό εγχείρημα της Μαριλένας Παπαϊωάννου συνιστά μια γλωσσική και αφηγηματική ωρίμαση 
• Χατζηβασιλείου Βαγγέλης, ΤΟ ΒΗΜΑ: 05/06/2016 

  Οι φυλακές Βούρλων στον Πειραιά που δεν υπάρχουν πια

Μαριλένα Παπαϊωάννου

Κατεβαίνει ο Καμουζάς στους φούρνους

Εκδόσεις Εστία, 2016, 

σελ. 140, τιμή 11 ευρώ

Μια ασθματική και κλειστοφοβική περιπέτεια η οποία διαδραματίζεται στις φυλακές των Βούρλων στη Δραπετσώνα την ώρα που ο Εμφύλιος έχει κορυφωθεί είναι το δεύτερο πεζογραφικό βιβλίο της Μαριλένας Παπαϊωάννου. Στοιβαγμένοι στο κελί τους, πνιγμένοι στον ιδρώτα και ξεραμένοι από τη ζέστη και τη δίψα, οι κρατούμενοι που πρωταγωνιστούν στην αφήγηση έχουν σαν μοναδική παρηγοριά τη μύηση στους στίχους του Ερωτόκριτου και του Κάλβου (πρωτοβουλία του αφανούς καθοδηγητή τους).

Οι τραγουδιστάδες, ο Λασκαράτος και τα τραγούδια τους

• Μια ανέκδοτη χειρόγραφη συλλογή δημοτικής ποίησης του κεφαλλήνιου ποιητή δίνει τροφή στη συζήτηση για τη σχέση των Επτανησίων με τη λαϊκή δημιουργία 
• Κουζέλη Λαμπρινή, ΤΟ ΒΗΜΑ: 29/05/2016

Αγαλμα του Ανδρέα Λασκαράτου διά χειρός Θανάση Απάρτη στο Ληξούρι

Ανδρέας Λασκαράτος

Δημοτικά τραγουδάκια εθνικά μαζευμένα από τους τραγουδιστάδες εις το Ληξούρι

(Κεφαλληνία επαρχία Πάλης) τους 1842: Αγνωστη χειρόγραφη συλλογή

Eπιμέλεια Γιάννης Παπακώστας, Παντελής Μπουκάλας

Εκδόσεις Αγρα, 2016, 

σελ. 224, τιμή 15,50 ευρώ

«Αρχοντες μεταλάβετε / και ξεμολογηθείτε, / κι εμάς τους μαύρους τους φτωχούς / να μας ξεφορτωθείτε». Δεν είναι σύνθημα πολιτικής διαμαρτυρίας έξω από τη Βουλή το τετράστιχο, είναι σάτιρα του 1833, «νοστιμότατη και φυσικότατη», σχολιάζει μια από τις γνωστότερες σατιρικές πένες της λογοτεχνίας μας, ο Κεφαλλήνιος Ανδρέας Λασκαράτος (1811-1901). Οι στίχοι δεν είναι δικοί του, τους συνέλεξε όμως ο ίδιος από τους τραγουδιστάδες στο Ληξούρι στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα, όταν ετοίμαζε μια συλλογή δημοτικών τραγουδιών.

Ας σεβαστούμε και τους άλλους

• Ο δυτικός ορθολογισμός και η βεβαιότητα για τη μοναδικότητα της ηθικής που αυτός πρεσβεύει είναι χωρίς έρεισμα, αφού άλλοι άνθρωποι μπορούν με διαφορετικό τρόπο να σέβονται οικουμενικές αξίες, λέει ο φιλόσοφος Απια 
• Λυδάκη Άννα, ΤΟ ΒΗΜΑ: 29/05/2016

Σκοπός του Dance Parade που διοργανώνεται κάθε χρόνο στο Μανχάταν είναι να αναδείξει τη διαφορετικότητα των πολιτισμών όσων κατοικούν στη Νέα Υόρκη

Kwame Anthony Appiah

Κοσμοπολιτισμός. 

Ηθική σε έναν κόσμο ξένων

Μετάφραση Ελένη Αστερίου. 

Εκδόσεις Αλεξάνδρεια,  2015, 

σελ. 256, τιμή 15,90 ευρώ

«Κάθε πίστη είναι λανθασμένη, κάθε πίστη είναι αληθινή. / Αλήθεια είναι ο θρυμματισμένος καθρέφτης / σε μυριάδες κομματάκια και ο καθένας πιστεύει / πως το κομματάκι του το σύνολο κατέχει» γράφει ο σερ Ρίτσαρντ Φράνσις Μπέρτον, που γεννήθηκε το 1821 στην Αγγλία και έζησε μια περιπετειώδη ζωή. Ο φιλόσοφος Κουάμε Αντονι Απια παραθέτει το ποίημα του Μπέρτον στο βιβλίο τουΚοσμοπολιτισμός. Ηθική σε έναν κόσμο ξένων πιστεύοντας και ο ίδιος ότι είναι  μεγάλο λάθος να θεωρούμε πως το δικό μας θραύσμα του καθρέφτη μπορεί να κατοπτρίζει όλον τον κόσμο. Η άποψή του είναι ότι μαθαίνουμε από τους άλλους, ακόμη και από εκείνους με τους οποίους διαφωνούμε.

Κουάμε Αντονι Απια: «Ολοι έχουμε πολλές ταυτότητες που μας προσδιορίζουν»

• Αξιοποιώντας την εμπειρία της δικής του πολλαπλής καταγωγής, ο αμερικανός φιλόσοφος μιλάει για τη φυλή, τη θρησκεία, την έννοια του κοσμοπολιτισμού, την πολυπολιτισμικότητα και την παγκοσμιοποίηση 
•  Μπέκος Γρηγόρης, ΤΟ ΒΗΜΑ: 29/05/2016

Kwame Anthony Appiah

Η ηθική της ταυτότητας

Μετάφραση Δημήτρης Μιχαήλ.

Εκδόσεις Πόλις, 2016, 

σελ. 384, τιμή 24 ευρώ

Ο 62χρονος Κουάμε Αντονι Απια, καθηγητής Φιλοσοφίας και Νομικής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης (NYU), γεννήθηκε το 1954 στο Λονδίνο. Η μητέρα του ήταν Αγγλίδα, της ανώτερης τάξης. Ο πατέρας ήταν Γκανέζος, επιφανής πολιτικός και υπέρμαχος του «κοσμοπολίτικου πατριωτισμού». Οταν ο τελευταίος πέθανε, ο γιος και οι κόρες του βρήκαν ένα σημείωμα, τα τελευταία λόγια προς τα παιδιά του. «Να θυμάστε ότι είστε πολίτες του κόσμου» τους έγραφε και τα προέτρεπε να ζήσουν σε όποιο μέρος του κόσμου εκείνα ήθελαν, αρκεί να το αφήσουν «καλύτερο απ' ό,τι το βρήκατε». Ο Κουάμε Αντονι Απια, συγγραφέας των βιβλίων «Η ηθική της ταυτότητας» (Πόλις, 2016) και «Κοσμοπολιτισμός: Ηθική σε έναν κόσμο ξένων» (Αλεξάνδρεια, 2015) μεταξύ άλλων, σήκωσε το ακουστικό του στην άλλη όχθη του Ατλαντικού και είχε μια αποκλειστική συνομιλία με «Το Βήμα».

Το κορίτσι που δεν ήταν ό,τι οι άλλοι

• Το μοναδικό έργο του Φίλιπ Ροθ στο οποίο πρωταγωνιστεί γυναίκα, η Λούσι Νέλσον, από τις αντιπροσωπευτικότερες μορφές στη μεταπολεμική αμερικανική πεζογραφία
• Βιστωνίτης Αναστάσης, ΤΟ ΒΗΜΑ: 29/05/2016


Philip Roth

Τότε που ήταν καλό κορίτσι
Μετάφραση Μαργαρίτα Ζαχαριάδου.

Εκδόσεις Πόλις, 2016.

σελ. 464, τιμή 20 ευρώ

Ο Φίλιπ Ροθ είναι από τους πιο μεταφρασμένους σύγχρονους αμερικανούς συγγραφείς στη γλώσσα μας - και από τους δημοφιλέστερους. Με την έκδοση του Τότε που ήταν καλό κορίτσι(το οποίο κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ το 1967) συμπληρώνεται και στη χώρα μας η πρώτη μυθιστορηματική  τριλογία του, η οποία αποτελείται από το Αντίο Κολόμπους (που δεν είναι ακριβώς μυθιστόρημα αλλά νουβέλα), το Κι ό,τι θέλει ας γίνει (όπως έχει αποδοθεί στα ελληνικά ο τίτλος του πρωτοτύπου Letting Go, το οποίο είναι αδύνατον να μεταφραστεί) και το παρόν μυθιστόρημα, που εκδόθηκε το 1967. Ο τίτλος προέρχεται από ένα ποίημα του Χένρι Γουάντσγουαρθ Λονγκφέλοου, του πιο διάσημου αμερικανού ποιητή του 19ου αιώνα, τον οποίο ελάχιστοι διαβάζουν σήμερα.