Η Ρουθ Ρέντελ σε φωτογραφία του 2009, κρατώντας στα χέρια
της εκμαγείο του Χέντελ. Η Ρέντελ υπήρξε υποστηρίκτρια του μουσείου του
μεγάλου συνθέτη.
Το Σάββατο απεβίωσε η σπουδαία
Βρετανίδα συγγραφέας Ρουθ Ρέντελ (γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1930), μία
από τις σημαντικότερες συγγραφείς του ψυχολογικού θρίλερ και του
αστυνομικού είδους, λίγους μήνες μετά τον θάνατο της άλλης μεγάλης
κυρίας του είδους και φίλης της, Π. Ντ. Τζέιμς (Οξφόρδη 1920-2014).
Γνωστή και ως Μπάρμπαρα Βάιν στη σειρά μυθιστορημάτων με ήρωες περιθωριακούς, κοινωνικά αποκλεισμένους και στιγματισμένους από τα οικογενειακά μυστικά, η Ρέντελ έγραψε περισσότερα από πενήντα βιβλία, ενώ βραβεύτηκε πάρα πολλές φορές για το έργο της. Μάλιστα, το 1997 τιμήθηκε με τον τίτλο της βαρόνης και δεν παρέλειπε έκτοτε να επισκέπτεται συχνά τη Βουλή των Λόρδων. Υπήρξε θερμή υποστηρίκτρια και χορηγός του Εργατικού Κόμματος στο Η.Β. και έδειχνε ενδιαφέρον για τα κοινωνικά ζητήματα, όπως για τη θέση της γυναίκας, τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων, ενώ διακρίθηκε και για το φιλανθρωπικό έργο της. Πολλοί συνδέουν την επιμονή της να γράφει για αλλόκοτα γεγονότα και να διεισδύει σε νοσηρές καταστάσεις με την εύθραυστη παιδική ηλικία και τις δυσκολίες που αντιμετώπισε κοντά στη μητέρα της, η οποία, αν και έπασχε από σκλήρυνση κατά πλάκας, δεν ακολούθησε την ενδεδειγμένη θεραπεία εγκαίρως, ενώ ο πατέρας της αρνιόταν επίμονα να αποδεχτεί τη σοβαρότητα της κατάστασης.
Εξέδωσε, το 1964, το πρώτο μυθιστόρημά της με ήρωα τον Επιθεωρητή Ρέτζιναλντ Γουέξφορντ και τον τίτλο «From Doon with Death», το οποίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1988· όλες οι ιστορίες της σειράς με τον ίδιο ήρωα διαδραματίζονται στην ανατολική περιοχή της Αγγλίας Suffolk, όπου και έζησε η συγγραφέας, σε μια αγροικία του 16ου αιώνα. Στον Γουέξφορντ, όπως παραδέχτηκε η ίδια, πρόβαλε δικά της χαρακτηριστικά, αλλά και του πατέρα της. Εξαιρετικής τεχνικής και θεματικής πρωτοτυπίας, όμως, είναι η συλλογή διηγημάτων της «Η κουρτίνα της μνήμης», στην οποία οι φόβοι, οι φοβίες, τα μυστικά και οι εμμονές γίνονται οι κατευθυντήριες δυνάμεις των ηρώων.
Δεν περιορίστηκε να γράφει μόνο αστυνομικές ιστορίες, αλλά ασχολήθηκε με το ψυχολογικό είδος και το μυστήριο ιδιαιτέρως, καθώς η ίδια προτιμούσε να «πειραματίζεται» με πολλά είδη και να μη μένει προσκολλημένη σ’ ένα αποκλειστικά, το οποίο θα την περιόριζε και θα κατηγοριοποιούσε το έργο της. Συνέθετε τις ιστορίες της κατά τη διάρκεια των μακρινών περιπάτων και περιπλανήσεών της, όταν συναντούσε αγνώστους και άκουγε αυτά που έλεγαν, όπως εξομολογήθηκε κάποτε.
Τα έργα της αντικατοπτρίζουν τις κοινωνικές συνθήκες και τις αλλαγές στην αγγλική κοινωνία, ενώ μερικά από τα θέματά της είναι η παιδοφιλία, τα περιβαλλοντικά προβλήματα, οι απόκληροι της κοινωνίας, αυτοί που δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν με τους άλλους. Οι ήρωές της, τις περισσότερες φορές, είναι μοναχικοί τύποι που έχουν εμμονές και ψευδαισθήσεις ή τους βαραίνει το νοσηρό παρελθόν, η τραυματισμένη παιδική ηλικία. Πολλοί απ’ αυτούς ζουν στη δική τους πραγματικότητα, με άλλους κώδικες και σημεία επικοινωνίας. Σχιζοφρένεια, κατάθλιψη, καταπιεσμένη σεξουαλικότητα, οικογενειακή βία, έντονα πάθη γίνονται η πηγή για τη δημιουργία μιας άλλης ζωής, μιας άλλης πρόσληψης της πραγματικότητας. Και όταν η φαντασίωση λαμβάνει σχήμα, τότε η καταστροφή είναι δεδομένη, η αντιστροφή των πραγμάτων φέρνει την πτώση και τον θάνατο.
Η Ρέντελ έγραφε απλά, αλλά όχι απλοϊκά, περιέγραφε με κάθε λεπτομέρεια το «άλλο», το διαφορετικό, τον σκιώδη κόσμο του νου, τους λαβυρίνθους του, τις μεταμορφώσεις του και τα απρόοπτά του. Η καθημερινότητα σε θραύσματα, οι παραμορφωτικές εικόνες συνθέτουν το καινούργιο και το αθέατο, τους αόρατους κινδύνους, αυτό που πολύ εύκολα μπορεί να γίνει απειλή –και γιατί όχι– και ο όλεθρος.
Στα μυθιστορήματα και τα διηγήματά της γίνονται νύξεις για το πώς αντιμετωπίζονται ορισμένες δυσάρεστες καταστάσεις από την οικογένεια, όταν κάποιος είναι «διαφορετικός», πώς απορρίπτεται και μένει αβοήθητος, κάτι που συνέβη στο μυθιστόρημα με τον τίτλο «Πορτομπέλο». Μοναχικοί τύποι που έχουν αδυναμίες, άλλοι στο ποτό, άλλοι στα γλυκά και τις καραμέλες, κινδυνεύουν να καταστραφούν και να διαλύσουν τις όποιες σχέσεις δημιούργησαν με κόπο, όταν μια απειλή, κατά τη δική τους οπτική γωνία, θα διαταράξει τον κόσμο τους. Ομως, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις κατά τις οποίες η Ρέντελ τραβάει τις «κουρτίνες» και αφήνει να μπει φως στις σκοτεινές πλευρές των ηρώων της, έτσι ώστε οι απώλειες να είναι, όσο το δυνατόν, μικρότερες.
Η Ρέντελ ήταν μια συγγραφέας που γνώριζε πολύ καλά πώς να δαμάσει τους δαίμονές της και να κάνει πειστικό στον αναγνώστη ένα παράδοξο, αλλά ταυτοχρόνως και αληθινό σύμπαν. Και αυτή η δεξιότητα γινόταν πιο αποδοτική εξαιτίας των τεχνικών που χρησιμοποιούσε στη σύνθεση της πλοκής, της λιτής αλλά και ουσιαστικής απόδοσης του πολύχρωμου, αντιφατικού και ακραίου κόσμου της.
Έντυπη
Γνωστή και ως Μπάρμπαρα Βάιν στη σειρά μυθιστορημάτων με ήρωες περιθωριακούς, κοινωνικά αποκλεισμένους και στιγματισμένους από τα οικογενειακά μυστικά, η Ρέντελ έγραψε περισσότερα από πενήντα βιβλία, ενώ βραβεύτηκε πάρα πολλές φορές για το έργο της. Μάλιστα, το 1997 τιμήθηκε με τον τίτλο της βαρόνης και δεν παρέλειπε έκτοτε να επισκέπτεται συχνά τη Βουλή των Λόρδων. Υπήρξε θερμή υποστηρίκτρια και χορηγός του Εργατικού Κόμματος στο Η.Β. και έδειχνε ενδιαφέρον για τα κοινωνικά ζητήματα, όπως για τη θέση της γυναίκας, τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων, ενώ διακρίθηκε και για το φιλανθρωπικό έργο της. Πολλοί συνδέουν την επιμονή της να γράφει για αλλόκοτα γεγονότα και να διεισδύει σε νοσηρές καταστάσεις με την εύθραυστη παιδική ηλικία και τις δυσκολίες που αντιμετώπισε κοντά στη μητέρα της, η οποία, αν και έπασχε από σκλήρυνση κατά πλάκας, δεν ακολούθησε την ενδεδειγμένη θεραπεία εγκαίρως, ενώ ο πατέρας της αρνιόταν επίμονα να αποδεχτεί τη σοβαρότητα της κατάστασης.
Εξέδωσε, το 1964, το πρώτο μυθιστόρημά της με ήρωα τον Επιθεωρητή Ρέτζιναλντ Γουέξφορντ και τον τίτλο «From Doon with Death», το οποίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1988· όλες οι ιστορίες της σειράς με τον ίδιο ήρωα διαδραματίζονται στην ανατολική περιοχή της Αγγλίας Suffolk, όπου και έζησε η συγγραφέας, σε μια αγροικία του 16ου αιώνα. Στον Γουέξφορντ, όπως παραδέχτηκε η ίδια, πρόβαλε δικά της χαρακτηριστικά, αλλά και του πατέρα της. Εξαιρετικής τεχνικής και θεματικής πρωτοτυπίας, όμως, είναι η συλλογή διηγημάτων της «Η κουρτίνα της μνήμης», στην οποία οι φόβοι, οι φοβίες, τα μυστικά και οι εμμονές γίνονται οι κατευθυντήριες δυνάμεις των ηρώων.
Δεν περιορίστηκε να γράφει μόνο αστυνομικές ιστορίες, αλλά ασχολήθηκε με το ψυχολογικό είδος και το μυστήριο ιδιαιτέρως, καθώς η ίδια προτιμούσε να «πειραματίζεται» με πολλά είδη και να μη μένει προσκολλημένη σ’ ένα αποκλειστικά, το οποίο θα την περιόριζε και θα κατηγοριοποιούσε το έργο της. Συνέθετε τις ιστορίες της κατά τη διάρκεια των μακρινών περιπάτων και περιπλανήσεών της, όταν συναντούσε αγνώστους και άκουγε αυτά που έλεγαν, όπως εξομολογήθηκε κάποτε.
Τα έργα της αντικατοπτρίζουν τις κοινωνικές συνθήκες και τις αλλαγές στην αγγλική κοινωνία, ενώ μερικά από τα θέματά της είναι η παιδοφιλία, τα περιβαλλοντικά προβλήματα, οι απόκληροι της κοινωνίας, αυτοί που δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν με τους άλλους. Οι ήρωές της, τις περισσότερες φορές, είναι μοναχικοί τύποι που έχουν εμμονές και ψευδαισθήσεις ή τους βαραίνει το νοσηρό παρελθόν, η τραυματισμένη παιδική ηλικία. Πολλοί απ’ αυτούς ζουν στη δική τους πραγματικότητα, με άλλους κώδικες και σημεία επικοινωνίας. Σχιζοφρένεια, κατάθλιψη, καταπιεσμένη σεξουαλικότητα, οικογενειακή βία, έντονα πάθη γίνονται η πηγή για τη δημιουργία μιας άλλης ζωής, μιας άλλης πρόσληψης της πραγματικότητας. Και όταν η φαντασίωση λαμβάνει σχήμα, τότε η καταστροφή είναι δεδομένη, η αντιστροφή των πραγμάτων φέρνει την πτώση και τον θάνατο.
Η Ρέντελ έγραφε απλά, αλλά όχι απλοϊκά, περιέγραφε με κάθε λεπτομέρεια το «άλλο», το διαφορετικό, τον σκιώδη κόσμο του νου, τους λαβυρίνθους του, τις μεταμορφώσεις του και τα απρόοπτά του. Η καθημερινότητα σε θραύσματα, οι παραμορφωτικές εικόνες συνθέτουν το καινούργιο και το αθέατο, τους αόρατους κινδύνους, αυτό που πολύ εύκολα μπορεί να γίνει απειλή –και γιατί όχι– και ο όλεθρος.
Στα μυθιστορήματα και τα διηγήματά της γίνονται νύξεις για το πώς αντιμετωπίζονται ορισμένες δυσάρεστες καταστάσεις από την οικογένεια, όταν κάποιος είναι «διαφορετικός», πώς απορρίπτεται και μένει αβοήθητος, κάτι που συνέβη στο μυθιστόρημα με τον τίτλο «Πορτομπέλο». Μοναχικοί τύποι που έχουν αδυναμίες, άλλοι στο ποτό, άλλοι στα γλυκά και τις καραμέλες, κινδυνεύουν να καταστραφούν και να διαλύσουν τις όποιες σχέσεις δημιούργησαν με κόπο, όταν μια απειλή, κατά τη δική τους οπτική γωνία, θα διαταράξει τον κόσμο τους. Ομως, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις κατά τις οποίες η Ρέντελ τραβάει τις «κουρτίνες» και αφήνει να μπει φως στις σκοτεινές πλευρές των ηρώων της, έτσι ώστε οι απώλειες να είναι, όσο το δυνατόν, μικρότερες.
Η Ρέντελ ήταν μια συγγραφέας που γνώριζε πολύ καλά πώς να δαμάσει τους δαίμονές της και να κάνει πειστικό στον αναγνώστη ένα παράδοξο, αλλά ταυτοχρόνως και αληθινό σύμπαν. Και αυτή η δεξιότητα γινόταν πιο αποδοτική εξαιτίας των τεχνικών που χρησιμοποιούσε στη σύνθεση της πλοκής, της λιτής αλλά και ουσιαστικής απόδοσης του πολύχρωμου, αντιφατικού και ακραίου κόσμου της.
No comments:
Post a Comment