Τα Βραβεία Λογοτεχνικής Μετάφρασης 2014

• Νικητές οι Δημητριάδου, Κοσμάς, Καλοβυρνάς και Σπερελάκη 

ΤΟ ΒΗΜΑ:  30/09/2014

Ο Πρόεδρος της επιτροπής για το Βραβείο Μετάφρασης Αγγλόφωνης Λογοτεχνίας, Λεωνίδας-Φοίβος Κόσκος και η νικήτρια Αθηνά Δημητριάδου.

Η Ελληνοαμερικανική Ένωση, το Goethe-Institut Athen, το Ινστιτούτο της Δανίας στην Αθήνα και το Instituto Cervantes de Atenas, απένειμαν απόψε (30.09.2014), με την ευκαιρία εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Μετάφρασης, στο Goethe-Institut, τα Βραβεία Λογοτεχνικής Μετάφρασης 2014.

Το εμφυλιακό τραύμα από τη μεριά της Αριστεράς

Με αναμνήσεις από τους απόηχους του Εμφυλίου, ο τελευταίος τόμος από την τριλογία της Μάρως Δούκα κινείται στις γραμμές του μύθου και της Ιστορίας

• Χατζηβασιλείου Βαγγέλης, ΤΟ ΒΗΜΑ:  28/09/2014

Η διαδικασία ενεργοποίησης της μνήμης θα λειτουργήσει συμφιλιωτικά σε όλο το μήκος της τριλογίας της Μάρως Δούκα

Μάρω Δούκα
Ελα να πούμε ψέματα
Εκδόσεις Πατάκη,
σελ. 664, τιμή 21,90 ευρώ

Ο Εμφύλιος δεν πιάνει όλες τις σελίδες του καινούργιου μυθιστορήματος της Μάρως Δούκα (ενδεχομένως ούτε τις μισές), αλλά αποτελεί έναν μνημονικό τόπο που επηρεάζει όλη τη δράση και αποδεικνύεται γρήγορα ο σκληρός δραματουργικός της πυρήνας. Βασισμένη στην εναλλαγή τριτοπρόσωπης, αντικειμενικής αφήγησης, πρωτοπρόσωπου εσωτερικού μονολόγου και ελεύθερου πλάγιου λόγου (όταν ο τριτοπρόσωπος αφηγητής ταυτίζεται με τα αισθήματα και την οπτική των ηρώων του), η Δούκα θα αναθέσει τους πρωταγωνιστικούς της ρόλους σε τέσσερα πρόσωπα. Δύο εξ αυτών είναι αδέλφια και μάλιστα δίδυμα: ο Πανάρης Κριαράς, ένας μονόχνοτος και οξύθυμος λόγιος, και η Ελεονόρα, παιδίατρος και μητέρα της Βιργινίας η οποία είναι ερωτευμένη με τον Ιδομενέα. Ο Ιδομενέας μαζί με τη μητέρα του Αναστασία θα συμπληρώσουν την πρωταγωνιστική τετράδα. Μια τετράδα μέσω της οποίας οι εμφυλιακές εικόνες θα τρυπώσουν σε κάθε σχεδόν καμπή της πλοκής, μετατρέποντας το παρελθόν σε μια τυραννική δεσπόζουσα, που θα σημαδέψει τα μυθοπλαστικά πρόσωπα και τις εικόνες τις οποίες θα σχηματίσουν για τον τόπο τους.  

Πιερ Ασουλίν: Ο Χίτλερ και ο μπάτλερ

O Mανουέλ Βαλς είναι χαρακτήρας για μυθιστόρημα, ο Φρανσουά Ολάντ δέχτηκε ένα χτύπημα κάτω από τη ζώνη, αλλά η Γαλλία παραμένει ισχυρή στον κόσμο. Ο γάλλος συγγραφέας Πιερ Ασουλίν σχολιάζει την επικαιρότητα και τη διαπλοκή του αληθινού με τη γλώσσα της λογοτεχνίας λίγες μέρες προτού επισκεφθεί την Αθήνα

• Κουζέλη Λαμπρινή, ΤΟ ΒΗΜΑ:  21/09/2014 05:45

O Πετέν του Βισύ και ο Σελίν της λογοτεχνίας, o Χίτλερ και ο μπάτλερ. Ο πύργος ενός σπουδαίου ηγεμονικού οίκου της Γερμανίας επιτάσσεται για να φιλοξενήσει μια γαλλική κυβέρνηση που πρόδωσε τον λαό της. Το Sigmaringen (Gallimard, 2014), το νέο μυθιστόρημα του Πιερ Ασουλίν, δεν είναι ένα κλασικό ιστορικό μυθιστόρημα ή μυθιστόρημα εποχής. Ανήκει σε ένα αναδυόμενο είδος που στη Γαλλία αποκαλείται άτυπα μεν, όλο και συχνότερα δε, «roman vrai». Είναι ένα «μυθιστόρημα της αλήθειας», που ζητεί να αποκαλύψει την αλήθεια στην Ιστορία ή στην ατομική και συλλογική εμπειρία και την εκφράζει με την εύπλαστη γλώσσα της λογοτεχνίας. Γνωστός στην Ελλάδα από τα μυθιστορήματά του Ξενοδοχείο Lutetia (2006), Τοπορτρέτο (2009), Οι προσκεκλημένοι (2012) και Οι βίοι του Ιώβ (2013), που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πόλις, ο γάλλος βιογράφος, πεζογράφος και πρώην βιβλιοκριτικός του Monde κινείται διαρκώς μεταξύ Ιστορίας και μυθοπλασίας. «Ο ιστορικός ενδιαφέρεται για την ακρίβεια. Ο μυθιστοριογράφος για την αλήθεια. Εγώ στέκομαι στη μέση. Παθιασμένος και με την Ιστορία και με τη μυθοπλασία, θέλω να πάρω από την καθεμιά ό,τι καλύτερο προσφέρει» λέει στο «Βήμα» από το Παρίσι, μερικά εικοσιτετράωρα προτού έρθει στην Αθήνα για να συμμετάσχει στον ευρωπαϊκό λογοτεχνικό περίπατο που διοργανώνει η Ενωση Μορφωτικών Ινστιτούτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης (EUNIC).

Ο ομοφυλόφιλος Καβάφης και η πολιτική του έρωτα

Eπιθυμία, κοινωνία και γραφή. Γαλλική décadence και αλεξανδρινή αυτοσυνειδησία. Η «νέα φάσις του έρωτος» και η ποιητική της αποκάλυψης. Τα «ιερά ποιήματα» του εθνικού ποιητή και η queer θεωρία. Στατικά και ρευστά αρχεία. Η καβαφική πρόσληψη και η κριτική

• Κουζέλη Λαμπρινή, ΤΟ ΒΗΜΑ:  14/09/2014

Δημήτρης Παπανι­κολάου

«Σαν κ’ εμένα καμωμένοι».
Ο ομοφυλόφιλος Καβάφης και
η ποιητική της σεξουαλικότητας
Εκδόσεις Πατάκη, 2014,
σελ. 360, τιμή 17 ευρώ

Ο Μάρκος αγαπούσε τον έμορφο Λάνη. Στα καπηλειά της Βηρυτού ένας Αλεξανδρινός θυμάται τον εξαίσιο νέο Ταμίδη, που δυο χρόνια τον είχε δικό του χωρίς ανταλλάγματα, ενώ στην υποφωτισμένη γωνιά ενός άλλου καπηλειού, Ιούλιο μήνα, δυο νέοι απολαμβάνουν ο ένας τη σάρκα του άλλου ανάμεσα στα μισοανοιγμένα ενδύματα. «Λάνη τάφος», «Μέσα στα καπηλειά», «Να μείνει». Τρία από τα Αναγνωρισμένα ποιήματα του Καβάφη, στα οποία, ρητή ή υπαινικτικότερη, η ομοερωτική επιθυμία είναι αντιληπτή. Τα ερωτικά ποιήματα του Καβάφη αποσκοπεί να φέρει στο προσκήνιο και να κάνει «απολύτως ορατά» ο Δημήτρης Παπανικολάου, αναπληρωτής καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, στην πρόσφατη μελέτη του «Σαν κ' εμένα καμωμένοι. «Ο ομοφυλόφιλος Καβάφης και η ποιητική της σεξουαλικότητας» (Πατάκης, 2014).

Μάργκαρετ Ατγουντ: Προσπαθώ το κάθε βιβλίο μου να είναι διαφορετικό

Βιστωνίτης Αναστάσης, ΤΟ ΒΗΜΑ, 28/09/2014

 

Η Μάργκαρετ Ατγουντ, γεννημένη το 1939 στην Οτάβα του Καναδά, είναι από τις διασημότερες συγγραφείς του αγγλόφωνου κόσμου. Η grande dame της καναδικής και γενικότερα της σύγχρονης αγγλόφωνης λογοτεχνίας, πληθωρική και με εξαίρετη αίσθηση του χιούμορ, έχει τιμηθεί με τα μεγαλύτερα διεθνή βραβεία, έχει εκδώσει πάνω από σαράντα βιβλία (ποίηση, πεζογραφία, δοκίμιο, θέατρο, κείμενα παιδικής λογοτεχνίας), έχει γράψει σενάρια για την τηλεόραση και τρία λιμπρέτα για όπερα, ενώ μυθιστορήματά της έχουν μεταφερθεί στην τηλεόραση. Είναι επίτιμη διδάκτωρ πολλών πανεπιστημίων σε όλον τον κόσμο και το μόνο βραβείο που λείπει από τη συλλογή της είναι το Νομπέλ Λογοτεχνίας. Δραστήρια οικολόγος και ακτιβίστρια, είναι εξαιρετικά δημοφιλής και τα βιβλία της σημειώνουν θεαματικές πωλήσεις. Τα μυθιστορήματά της Η χρονιά της πλημμύρας, Μάτι γάτας, Ο τυφλός δολοφόνος και Ορυξ και Κρέικ έχουν αγαπηθεί και από το αναγνωστικό κοινό της χώρας μας.

Το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, ο κληρονόμος του Εμ. Κριαρά

Το Ινστιτούτο Νεοελληνικών σπουδών (Ιδρυμα Μ. Τριανταφυλλίδη) είναι ο κύριος κληρονόμος του κορυφαίου έλληνα φιλολόγου Εμμανουήλ Κριαρά που πέθανε στις 22 του περασμένου Αυγούστου σε ηλικία 108 ετών.

«Ο κορυφαίος έλληνας φιλόλογος Εμμανουήλ Κριαράς (1906-2014), με τη διαθήκη του που δημοσιεύθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2014 από το Ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης, καθιστά το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μ. Τριανταφυλλίδη) τον κύριο πνευματικό του κληρονόμο», αναφέρεται σε δελτίου τύπου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

«Με το έγκλημα, πέφτουν οι μάσκες»

ΧΡΥΣΑ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, Η Καθημερινή, 28/09/2014

• 

Κωνσταντινούπολη: στιγμές αμεριμνησίας και περισυλλογής στις όχθες του Βοσπόρου. Το νέο βιβλίο του Αχμέτ Ουμίτ διαδραματίζεται στην Πόλη αλλά και στην Ελλάδα.

 

Συνάντησα τον Τούρκο συγγραφέα Αχμέτ Ουμίτ σε κεντρικό ξενοδοχείο της πλατείας Συντάγματος, ένα ήρεμο αθηναϊκό πρωινό. Με πλησίασε χαμογελώντας έχοντας στο πλευρό του τον μεταφραστή του, τον κ. Θάνο Ζαράγκαλη, και τον φίλο του, τον ποιητή κ. Αϊχάν Μποζκούρτ. Με τη γυναίκα του και τον Αϊχάν ταξίδεψαν οδικώς από την Κωνσταντινούπολη και, έπειτα από μια παράκαμψη στη Βουλγαρία, έφτασαν στη χώρα μας. Πρώτη στάση, τα Γιάννενα, για να συλλέξει ο συγγραφέας υλικό για το επόμενο μυθιστόρημά του. Ακολούθησε η Αθήνα, με τελικό προορισμό τη Θεσσαλονίκη, όπου και θα ολοκληρωνόταν η έρευνα σχετικά με τη δράση της «Επιτροπής Ενωσης και Προόδου» των Νεοτούρκων, η οποία συγχωνεύτηκε το 1907 με την «Οργάνωση Οθωμανικής Ελευθερίας», που είχε ιδρυθεί στη Θεσσαλονίκη το 1906.

Σε ποιο βαθμό μπορεί η κριτική να επηρεάσει τις πωλήσεις ενός βιβλίου; (ΙΙ)

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*Η Καθημερινή, 28/09/2014

Η λογοτεχνική κριτική δεν είναι κάτι έξω από τη λογοτεχνία: ανήκει σ’ αυτήν αφού τη θέτει προ οφθαλμών επί καθημερινής σχεδόν βάσεως, προσπαθώντας να καταγράψει όλες τις σημαντικές της εξελίξεις. Η κριτική έχει τη δυνατότητα να ανοίξει διάλογο με τον συγγραφέα ακόμα κι όταν είναι αρνητική (η τελευταία περίπτωση μοιάζει ψυχολογικά δύσκολη αλλά τουλάχιστον προσωπικά την έχω ζήσει κατ’ επανάληψη). Είναι, λοιπόν, αναπόσπαστο κομμάτι της λογοτεχνικής πιάτσας παραδομένο πλήρως στις ανάγκες της; Αν με αυτό εννοούμε πως συνδιαλέγεται όχι με τα πρόσωπα μα με τα κείμενα, τα οποία σχηματίζουν στο οπτικό της πεδίο εκτός από μια σειρά ατομικών μονάδων κι ένα υπό συνεχή διαμόρφωση και αναδιαμόρφωση σύνολο, τότε ναι, η κριτική αποτελεί μέρος της λογοτεχνίας και οι τύχες της δεν μπορεί παρά να είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μαζί της.

Σε ποιο βαθμό μπορεί η κριτική να επηρεάσει τις πωλήσεις ενός βιβλίου; (Ι)

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ*Η Καθημερινή, 28/09/2014
 

Συνήθως το ερώτημα αυτό υποκρύπτει ένα άλλο: μπορεί μια κριτική να κάνει ένα βιβλίο εμπορικά πετυχημένο; Σε αυτή τη βάση, όμως, το ερώτημα χάνει τη σημασία του. Η εμπορική επιτυχία σήμερα ορίζεται με τα μέτρα της ροζ λογοτεχνίας και βιβλίων σαν τις «Πενήντα αποχρώσεις του γκρι», που πουλούν πολλές δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες αντίτυπα. Μπροστά τους, ακόμη και το σπουδαίο για ένα απαιτητικό βιβλίο νούμερο των οκτώ ή δέκα χιλιάδων αντιτύπων σε μια αγορά όπως η ελληνική φαντάζει αποτυχία. Στη Γερμανία, το «Και με το φως του λύκου επανέρχονται» της Ζυράννας Ζατέλη είχε πολύ καλές κριτικές και πούλησε είκοσι χιλιάδες αντίτυπα, αλλά ο εκδοτικός οίκος που το έβγαλε θεώρησε ότι το αποτέλεσμα αυτό δεν ανταποκρινόταν στην επένδυση που είχε κάνει.