Ήταν η συμβολική εστία της πόλης. Ήταν η περιπλάνηση από τη Σταδίου 32 στην Πεσμαζόγλου 3 και από τη Στοά Νικολούδη στη Σόλωνος 60, αποστάσεις τόσο κοντινές, που ήθελαν όμως δεκαετίες να διανυθούν καθώς δεν γεφυρώνονται εύκολα οι νοοτροπίες και οι συμπεριφορές.
Ήταν η σηματοδότηση μιας περιόδου αστικού εκσυγχρονισμού που άρχισε την δεκαετία του 1880, μια ανάταση, μια αναλαμπή, όπου το βιβλίο έπαιζε τον ρόλο του. Ήταν τα Ψηλά Βουνά του Ζαχαρία Παπαντωνίου. Η Πηνελόπη Δέλτα. Τα εξώφυλλα, σαν πατιναρισμένες χρωμολιθογραφίες που σε κάνουν να ονειρεύεσαι. Είναι η σειρά της «Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» (από το 1953), σκληρό εξώφυλλο, μικρό σχήμα, ουσιαστικά τα πρώτα βιβλία τσέπης, το αξεπέραστο ντιζάιν τους. Είναι ο Παπαδιαμάντης, ο Βιζυηνός, ο Ξενόπουλος, ο Παλαμάς, ο Καρκαβίτσας, ο Μυριβήλης, ο Βενέζης, ο Θεοτοκάς, ο Καραγάτσης, κοντολογίς όλη η γενιά του '30, είναι η Γαλάτεια Σαράντη, προσωπική μνήμη, η εφηβική ανάγνωση του μυθιστορήματός της Το παληό μας σπίτι, η συνειδητοποίηση ενός κόσμου όπου μεγάλωνα. Είναι η Λωξάντρα (περισσότερα από 200.000 αντίτυπα μέχρι σήμερα). Είναι ο Προυστ, ο Κούντερα, ο Τζον Φόουλς, ο Κλοντ Σιμόν, ο Ντον Ντελίλο. Είναι και ο Ουελμπέκ αλλά και το Σοφό παιδί του Χωμενίδη.
Ήταν το πατάρι και το υπόγειο της οδού Σόλωνος, όπου όλα τα έβρισκες. «Ψάξατε στην Εστία;» η κλασική ερώτηση προς τον απελπισμένο βιβλιοαναζητητή. Ήταν το πίσω δωμάτιο της Σόλωνος, το γραφείο της Μαρίνας Καραϊτίδη, της Μάνιας, τοίχοι σε χρώμα κεραμιδί, βαθύ κόκκινο, φως από λάμπα με οπαλίνα, ένας παλιός χάρτης της Βαλκανικής και η ατμόσφαιρα ενός στουντιόλο που παρά τις μικρές διαστάσεις του γινόταν φιλολογικό) σαλόνι. Ήταν το Βιβλιογραφικό Δελτίο από το 1889. Είναι το περιοδικό «Νέα Εστία», από το 1927, με όλα τα κάτω του και τα πάνω του.
Ήταν το Βιβλιοπωλείο της Εστίας που έκλεισε, μετά από 128 χρόνια ζωής, 128 χρόνια από εκείνη τη μακρινή εποχή που ο Τηνιακός Γεώργιος Κασδόνης ίδρυσε τον εκδοτικό οίκο με πρώτο βιβλίο την Παιδική Ανθολογία του Αριστοτέλη Κουρτίδη, για χρήση των μαθητών των δημοτικών σχολείων. Η διακοπή της λειτουργίας του ιστορικού βιβλιοπωλείου συμπίπτει με την βαθύτατη κρίση –που είναι και κρίση του εκδοτικού και του βιβλιοπωλικού χώρου. Είναι αναμφισβήτητα μια μεγάλη συρρίκνωση, αν μάλιστα λάβουμε υπόψη μας ότι και άλλα βιβλιοπωλεία του κέντρου βρίσκονται σε δεινή θέση.
Το «ήταν» και το «είναι» αξεδιάλυτα. Το βιβλιοπωλείο έκλεισε. Αλλά ο εκδοτικός οίκος του Βιβλιοπωλείου της Εστίας εξακολουθεί να λειτουργεί. Διασώζεται έτσι η διάρκεια. Σε μια εποχή και σε μια κοινωνία όπου όλα είναι φτερό στον άνεμο, το βάθος ορισμένων θεσμών μας βοηθάει να κρατηθούμε στα πόδια μας. Ακόμη κι αν κλονίζονται.
No comments:
Post a Comment