Monday, April 30, 2012

Απονεμήθηκαν τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας για το 2011

Η τελετή απονομής έγινε στο Μουσείο Μπενάκη   (Φωτογραφία:  ΑΠΕ )

Τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας για το 2011 δόθηκαν τη Δευτέρα στο Μουσείο Μπενάκη με την επιτροπή να απομένει συμβολικά το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων στον ποιητή Ντίνο Χριστιανόπουλο, παρά το ότι ο ίδιος είχε αρνηθεί οποιαδήποτε βράβευση.

«Για τον Ντίνο Χριστιανόπουλο το να είσαι "εναντίον" είναι καταστατική συνθήκη, αποτελεί το καθεστώς που ορίζει τον άνθρωπο του πνεύματος. Δεν απασχόλησε την επιτροπή λογοτεχνικών βραβείων αν ο Χριστιανόπουλος θα δεχόταν το μεγάλο βραβείο των γραμμάτων, αλλά αποκλειστικά και μόνο αν η πολιτεία όφειλε να τον τιμήσει με αυτό, και η επιτροπή έκρινε πως όφειλε να τον τιμήσει με αυτό», επισήμανε ο Δημήτρης Καργιώτης, μέλος της επιτροπής.

«Ο Ντίνος Χριστιάνοπουλος είναι μια φυσιογνωμία που χαρακτήρισε μια εποχή και αποτελεί αδιαμφισβήτητα ένα κεφάλαιο των γραμμάτων μας» πρόσθεσε.

Ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού, Παύλος Γερουλάνος, απένειμε ο ίδιος τα βραβεία και σημείωσε πως η σύνθεση των επιτροπών των βραβείων ανανεώθηκε ριζικά, «κάνοντας τες πιο πλουραλιστικές και στελεχώνοντας τες με τους κατάλληλους ανθρώπους».

«Πριν από δυο χρόνια μιλήσαμε πρώτη φορά για φιλαναγνωσία και χαίρομαι γιατί σήμερα πια τρέχει στο ΕΣΠΑ το μεγαλύτερο πρόγραμμα φιλαναγνωσίας που έχει γίνει ποτέ για τα ελληνικά σχολεία, έτσι ώστε τα παιδιά και οι έφηβοι να δουν εντελώς διαφορετικά το λογοτεχνικό βιβλίο. Επιπλέον, για πρώτη φορά η πολιτεία στήριξε με υποτροφίες λογοτέχνες που έκαναν τα πρώτα τους βήματα και έδωσε το βήμα για να προβάλλουν τη δουλειά τους» σημείωσε ο κ. Γερουλανός πριν απονείμει το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα εξ ημισείας, στον Μιχάλη Γεννάρη για το βιβλίο του «Πρίγκιπες και δολοφόνοι» και στον Θοδωρή Ρακόπουλο για το βιβλίο του «Φαγιούμ». 

Sunday, April 15, 2012

Προφητική περιπέτεια


Φανταστική ιστορία που αναδεικνύει τις παθογένειες της μεταπολιτευτικής Ελλάδας
Της Τιτικας Δημητρουλια, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 14/4/2012
  • ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ
  • Φανταστική περιπέτεια
  • πρόλογος: Ηλίας Μαγκλίνης, εκδ. Κέδρος
Ο Αλέξανδρος Καπάνταης είναι μείζων λαϊκός λογοτέχνης, βάρδος όπως αυτοχαρακτηρίζεται, και στις 21 Απριλίου, ημέρα αποφράδα, αλλά τι να γίνει, το υπουργείο Πολιτισμού τον τιμά για την πολύχρονη προσφορά του στα γράμματα. Εχει πολεμήσει στον Γράμμο, είναι διευθυντής σε μεγάλο υπουργείο, διαθέτει σύζυγο και φιλενάδα, καθώς και τρία παιδιά, το ένα πιο δύσκολο από το άλλο. Διαθέτει επίσης βιογράφο, που μελετά τη ζωή και το αρχείο του, τον αρραβωνιαστικό της γραμματέως του τον οποίο αποσπά στο υπουργείο του.

Friday, April 13, 2012

Νέες εκδόσεις, περιδιάβαση στα θέματα των Ελλήνων πεζογράφων


Της Ολγας Σελλα, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 13/4/2012
Σε καμία περίπτωση δεν μοιάζει μ’ εκείνη άλλων εποχών, η βιβλιοπαραγωγή. Ούτε καν τώρα, την πασχαλινή περίοδο, που ήταν πάντα στις τρεις πιο «ανθηρές» εκδοτικές περιόδους του χρόνου. Πάντως, έστω και με πιο μειωμένο ρυθμό, είναι αρκετοί οι Ελληνες συγγραφείς που επέλεξαν την πασχαλινή περίοδο να ξαναπροσεγγίσουν το κοινό. Ομως, με τι αλήθεια καταπιάνονται οι σύγχρονοι Ελληνες πεζογράφοι, στην Ελλάδα της κρίσης; Πώς επιδιώκουν να συνομιλήσουν μαζί της; Ή μήπως την προσπερνούν και επιλέγουν να αναστοχαστούν σε άλλες περιοχές της σύγχρονης ιστορίας και άλλους τρόπους αφήγησης; Μια περιδιάβαση στα βιβλία που μόλις κυκλοφόρησαν θα μας δώσει την απάντηση.

Thursday, April 12, 2012

Πηνελόπη Δέλτα, μια βιογραφία μυθιστόρημα

ΕΚΔΟΣΗ. Αρχίζοντας από το απλό ερώτημα «πώς η Πηνελόπη Δέλτα ασχολήθηκε με το ιστορικό μυθιστόρημα», η ερευνήτρια - ιστορικός Μίτση Σκ. Πικραμένου κατέληξε να γράψει μία βιογραφία. Το βιβλίο της με τίτλο «Η κυρία με τα μαύρα» (η βιογραφία της Πηνελόπης Δέλτα) μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Τετράγωνο» και αξιοποιεί νέα στοιχεία, τα οποία απέδωσε η έρευνα. Από μόνη της η Πηνελόπη Δέλτα είναι ένα «μυθστόρημα» και η διαχρονικότητα των βιβλίων της αποδεικνύει τη βαθιά επίδραση που είχε το έργο της σε γενιές Ελλήνων. Η νέα μυθιστορηματική βιογραφία της στηρίζεται σε πληροφορίες που περιλαμβάνονται σε έντυπες πηγές ή σε συμπεράσματα της συγγραφέως από τα γραφόμενα στις πηγές.

Wednesday, April 11, 2012

Οταν η Μ. Κοτζιά εξέδιδε μεταξοτυπίες...


Ολγα Σελλα, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Tετάρτη, 11 Aπριλίου 2012
ΕΚΘΕΣΗ. Ενα τμήμα της εκδοτικής ιστορίας κι ενός από τα πρόσωπα που έπαιξαν ιδιαίτερο ρόλο στο μεταπολιτευτικό εκδοτικό τοπίο, της εκδότριας του «Εξάντα» Μάγδας Κοτζιά είναι η έκθεση που φιλοξενείται στο Μουσείο Αλεξ Μυλωνά-Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη. Ο τίτλος της έκθεσης είναι «Rue de l’ Ouest 100. Mec Art Graphic 1972» και παρουσιάζει την πρώτη εκδοτική απόπειρα της Μάγδας Κοτζιά στο εργαστήρι των Νίκου Κεσσαλνή και Χρύσας Ρωμανού, στο Παρίσι στα χρόνια της δικτατορίας. Είναι οι μεταξοτυπίες που έβγαλαν αυτοί οι τρεις Ελληνες στα χρόνια της δικτατορίας και μια πλήρης σειρά δώρισε η Μάγδα Κοτζιά στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.

Στην Ιζαμπέλ Αλιέντε το «Αντερσεν»


  • Η Ιζαμπέλ Αλιέντε θα τιμηθεί φέτος με το λογοτεχνικό βραβείο Χανς Κρίστιαν Αντερσεν, το οποίο θα παραλάβει από τα χέρια της Δανής πριγκίπισσας Μαίρη κατά τη διάρκεια τελετής στις 30 Σεπτεμβρίου.

Στην Ιζαμπέλ Αλιέντε το «Αντερσεν»
Η Ιζαμπέλ Αλιέντε θα τιμηθεί φέτος με το λογοτεχνικό βραβείο Χανς Κρίστιαν Αντερσεν, το οποίο θα παραλάβει από τα χέρια της Δανής πριγκίπισσας Μαίρη κατά τη διάρκεια τελετής στις 30 Σεπτεμβρίου. Εκεί, όπως και στις προηγούμενες τελετές, θα παρουσιαστεί ζωντανά ένα τραγούδι το οποίο έχει γραφτεί ειδικά για τη φετινή τιμώμενη.

Βραβείο από τις ΗΠΑ για το «Σενάριο γάμου»

ΤΖΕΦΡΙ ΕΥΓΕΝΙΔΗΣ

  • Αρχές της δεκαετίας του '80. Οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε βαθιά ύφεση και η ζωή είναι πιο σκληρή από ποτέ για τους νέους.

Βραβείο από τις ΗΠΑ για το «Σενάριο γάμου»
Αρχές της δεκαετίας του '80. Οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε βαθιά ύφεση και η ζωή είναι πιο σκληρή από ποτέ για τους νέους. Τι γίνεται, όμως, με τους πρωταγωνιστές ενός τριγώνου; Τη Μάντλιν, τον Λέναρντ και τον Μίτσελ, που μόλις έχουν τελειώσει τις σπουδές τους; Αυτό είναι το τελευταίο μυθιστόρημα του Τζέφρι Ευγενίδη, το οποίο με τίτλο «Σενάριο γάμου» κυκλοφόρησε πρόσφατα στα Ελληνικά από τις εκδόσεις «Πατάκη».

Η... θρησκεία πίσω από τον Στάλιν

«ΣΤΑΛΙΝΙΣΜΟΣ»

  • Ενα βιβλίο που «διαβάζεται και σαν φάρσα. Αιχμηρό, σπαρταριστό κι αστείο», γιατί «δεν υπάρχει πια ο φόβος μήπως χάσουμε στ' αλήθεια το κεφάλι μας», από τους Αγγελική Κώττη - Νίκο Μπελογιάννη


Νίκος Μπελογιάννης - Αγγελική Κώττη
Νίκος Μπελογιάννης - Αγγελική Κώττη
[ΕΘΝΟΣ, 11/4/2012]. Πώς είναι δυνατόν να διασκεδάσει κανείς γράφοντας ένα βιβλίο για τον Στάλιν; «Δεν μπορείς όλα τα πράγματα να τα αντιμετωπίσεις με χιούμορ, αλλά το συγκεκριμένο μπορείς! Υπάρχει η απόσταση του χρόνου και δεν υπάρχει πια ο φόβος μήπως χάσουμε στ' αλήθεια το κεφάλι μας» απαντά η Αγγελική Κώττη, μία εκ των συγγραφέων του βιβλίου «Σταλινισμός, Η Τέταρτη Μονοθεϊστική Θρησκεία - Δεν έχουμε να χάσουμε παρά το κεφάλι μας» (εκδόσεις «Αγρα»).
Ο έτερος συγγραφέας, Νίκος Μπελογιάννης, ανέλαβε κατά τη χθεσινή παρουσίαση του βιβλίου να εξηγήσει τον συσχετισμό σταλινισμού και θρησκείας, με τρόπο γλαφυρό. Μας γύρισε πίσω στη δεκαετία του '70, σε έναν χωματόδρομο της επαρχίας Ιστιαίας, σε ένα προσκύνημα, σχεδόν διακοσίων ατόμων, στο σκήνωμα του Αϊ-Γιάννη του Ρώσου. Περιγράφοντας τη σκηνή με έκπληξη κι απορία στη θεία του Διδώ Σωτηρίου, εκείνη του απάντησε εντελώς φυσικά: «Α, ναι, όπως στο Μαυσωλείο του Λένιν».

Οι «Ακυβέρνητες Πολιτείες» στην Ισπανία



Η τριλογία του Στρατή Τσίρκα θα ενταχθεί στην έγκριτη σειρά «Letras Universales» των εκδόσεων Catedra
  • Του Σπυρου Γιανναρα, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Tετάρτη, 11 Aπριλίου 2012

ΕΚΔΟΣΗ. Μια θέση δίπλα στα κλασικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας σε ισπανική μετάφραση, βρίσκει το έργο-σταθμός της νεοελληνικής λογοτεχνίας, «Ακυβέρνητες Πολιτείες» του Στρατή Τσίρκα. Ομάδα Ισπανών μεταφραστών με επικεφαλής την Ιωάννα Νικολαΐδου εκπόνησαν μια νέα αναθεωρημένη μετάφραση της τριλογίας προκειμένου να την εντάξουν στην έγκριτη σειρά «Letras Universales» του περιώνυμου εκδοτικού οίκου «Catedra».
  • Εργο επίκαιρο
«Οταν ξεκινήσαμε το εγχείρημά μας, πριν από πέντε χρόνια, θεωρούσαμε τις ”Ακυβέρνητες Πολιτείες” έργο ”επίκαιρο” καθότι, τόσο ο ιδιόρρυθμος μοντερνισμός της γραφής όσο και οι προβληματικές που προβάλλονται μέσα από τη μυθοπλασία, το καθιστούν έργο απολύτως σύγχρονο. Η οικονομική κρίση που μαστίζει και τις δύο χώρες -με τα συναφή πολιτικά, κοινωνικά, ιδεολογικά και ηθικά της παράγωγα- έχει συντείνει ώστε η επικαιρότητά του να γίνεται ακόμα πιο αισθητή», ανέφερε η κ. Νικολαΐδου. Οπως τονίζει η μεταφράστρια «η έννοια της κρίσης» αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο του προβληματισμού αυτού του κατ’ εξοχήν στοχαστικού συγγραφέα. «Και κρίση ονομάζουμε», όπως προσθέτει, «τη στιγμή που ένα άτομο ή μια κοινωνία καλείται να δια-κρίνει, να αποτιμήσει, να τοποθετηθεί και να πράξει».
Ωστόσο το γεγονός ότι η πλοκή και οι ήρωες του βιβλίου παραπέμπουν σε ένα στενό ελληνικό ιστορικό πλαίσιο -τη δράση του αριστερού αντιφασιστικού κινήματος στη Μέση Ανατολή με αποκορύφωμα το κίνημα που εκδηλώθηκε στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις τον Απρίλη του ’44- θα μπορούσε να αποτελέσει πρόσκομμα για τον ξένο αναγνώστη.
«Η σειρά “Letras Universales” απευθύνεται σε ένα αναγνωστικό κοινό που, όχι μόνο δεν τρομάζει με τις υποσημειώσεις, αλλά τις αποδέχεται ευχαρίστως εφόσον διευκολύνουν την πρόσβαση στο ξένο έργο. Ετσι, συμπεριλάβαμε όσες θεωρήσαμε σκόπιμο». Η Τριλογία του Τσίρκα εντάσσεται σε μια σειρά μεγάλων μυθιστορημάτων, όπως το «Σαν τον κάβουρα» του Γκρας ή το «Περί Ηρώων και Τάφων» του Σάμπατο, που έχουν ως κεντρικό άξονα το ζήτημα της ιστορικής μνήμης: «Αυτό που θεωρώ ικανό να συγκινήσει ιδιαίτερα το ισπανικό κοινό είναι ο προβληματισμός γύρω από την την ιστορική μνήμη και την απόσταση από τους καθιερωμένους ιστορικούς λόγους και εν γένει την ιστορία ως προσωπικό βίωμα», προσθέτει η κ. Νικολαΐδου.
  • Εξοικείωση με την ποίηση
Η μετάφραση ενός ελληνικού λογοτεχνικού έργου αναφοράς σε ξένη γλώσσα εγείρει το ζήτημα της παρουσίας και της θέσης της ελληνικής λογοτεχνίας στην ευρωπαϊκή και την παγκόσμια λογοτεχνία. «Το ευρύτερο ισπανικό αναγνωστικό κοινό γνωρίζει ελάχιστα τη νεοελληνική λογοτεχνία. Κάποια στρώματά του, περιορισμένης όμως εμβέλειας, είναι οπωσδήποτε εξοικειωμένα με την ποίηση του Καβάφη, και σε μικρότερο βαθμό με αυτή του Σεφέρη, του Ρίτσου –για τον οποίο έχει ανανεωθεί το ενδιαφέρον– ή ακόμα και του Ελύτη».
Μεταφράσεις πεζογραφίας
«Η εκδοτική παρουσία της νεοελληνικής πεζογραφίας είναι ακόμα περιορισμένη και οι μεταφραστές της ελληνικής δυσκολεύονται να πείσουν τους Ισπανούς εκδότες για τις προτάσεις τους. Παρ’ όλα αυτά τα τελευταία χρόνια η παρουσία μεταφρασμένης ελληνικής πεζογραφίας έχει εμπλουτισθεί. Εκτός από τον Καζαντζάκη – σύντομα οι “Ακυβέρνητες Πολιτείες” θα συνοδεύονται από το Καπετάν Μιχάλη στον κατάλογο της “Letras Universales” – έχουν μεταφραστεί σε έγκυρους εκδοτικούς οίκους ορισμένα έργα ορόσημα (Η Φόνισσα, Πάπισσα Ιωάννα, Λωξάντρα, Ματωμένα Χώματα, Το τρίτο Στεφάνι, Η μητέρα του Σκύλου...), καθώς και μεμονωμένα έργα σύγχρονων πεζογράφων. Εξαίρεση αποτελούν τα βιβλία του Πέτρου Μάρκαρη, τα οποία κατέχουν μια σταθερή και περίοπτη θέση στον ισπανικό λογοτεχνικό χώρο». Η κυκλοφορία του αριστουργήματος του Τσίρκα στα ισπανικά αποτελεί παράδειγμα εκμετάλλευσης της κρίσης προς όφελός μας: Την ώρα που τα φώτα της δημοσιότητας που είναι στραμμένα επάνω μας μπορούμε να προβάλουμε τους λογοτεχνικούς και πολιτιστικούς θησαυρούς μας.

25 εκδότες και βιβλιοπώλες


Με δελτίο Τύπου προς τα Μέσα Επικοινωνίας, το απόγευμα της Τρίτης 10 Απριλίου, η Ένωση Ελληνικού Βιβλίου (ΕΝΕΛΒΙ), το νέο σωματείο εκδοτών-βιβλιοπωλών, για το οποίο το «Βήμα» είχε από μέρες πληροφορήσει τους αναγνώστες, ανακοίνωσε και επίσημα την ίδρυσή του. Την ιδρυτική πράξη του σωματείου υπογράφουν συνολικά 25 εκδότες και βιβλιοπώλες, στην πλειονότητά τους ανώνυμες εταιρείες. 

«Επειδή η κρίση που περνάει η χώρα μας είναι και κατ' ουσίαν κρίση πολιτισμού και έλλειψης παιδείας, εμείς οι άνθρωποι του βιβλίου (έλληνες εκδότες και βιβλιοπώλες) θέλουμε να προβάλουμε το βιβλίο ως ένα μέσο για την ανάπτυξη της χώρας και τη δημιουργία μιας κοινωνίας στηριγμένης σε ουσιαστικές αξίες. Η επιθυμία μας αυτή, σε συνδυασμό με τα πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο χώρος του βιβλίου, μας ώθησε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και να δημιουργήσουμε την Ένωση Ελληνικού Βιβλίου»διαβάζουμε στην ανακοίνωσή τους.

Φιλοδοξία του νέου σωματείου είναι να αποτελέσει «έναν πυρήνα διάδοσης και προώθησης του βιβλίου σε όλη την επικράτεια και στο εξωτερικό, προβάλλοντας το ιδανικό της φιλαναγνωσίας, οργανώνοντας από κοινού με τους συγγραφείς προωθητικές δράσεις και αναλαμβάνοντας έρευνες και μελέτες για την ελληνική αγορά του βιβλίου, αλλά και να παρεμβαίνει σε θέματα που ανακύπτουν στη σύγχρονη εποχή, όπως το ηλεκτρονικό βιβλίο, τα πνευματικά δικαιώματα των e-books, η οργάνωση και ο εμπλουτισμός των βιβλιοθηκών, και γενικότερα το τοπίο της αγοράς του βιβλίου όπως έχει διαμορφωθεί και συνεχίζει να μεταλλάσσεται τα τελευταία χρόνια».

Με νέες μεθόδους, με συντονισμένες προσπάθειες και με τη συσπείρωση όλων των επιχειρηματιών του κλάδου που πιστεύουν στη συστηματική δουλειά και είναι έτοιμοι να εργαστούν προς αυτή την κατεύθυνση, ο νέος συνδικαλιστικός φορέας αποσκοπεί «στην έναρξη διαλόγου με την πολιτεία και τους άλλους επίσημους θεσμούς για τα μεγάλα ζητήματα του πολιτισμού και του βιβλίου».

Η Προσωρινή Επιτροπή του σωματείου απαρτίζεται από τους: Θανάση Ψυχογιό, εκδόσεις Ψυχογιός (πρόεδρος), Νίκο Καρατζά, βιβλιοπωλείο-εκδόσεις Ιανός (γραμματέας) και μέλη τον Θανάση Καστανιώτη, τον Ηλία Λιβάνη και τον Στέφανο Πατάκη, των ομώνυμων εκδόσεων αντίστοιχα.

Τα ιδρυτικά μέλη της ΕΝΕΛΒΙ είναι: Εκδόσεις Σαββάλας, Εκδόσεις Trait d'Union, Απόλλων, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Βιβλιοτοπία-Star Books, Εκδόσεις Άγρα, Εκδόσεις Καλέντη-Blueberry, Εκδόσεις Καστανιώτη, Εκδόσεις Κέδρος, Εκδόσεις Λιβάνη, Εκδόσεις Παπαδόπουλος, Εκδόσεις Σταμούλη, Εκδόσεις Ψυχογιός, Εκδόσεις Ωκεανίδα, Εκδοτικός Οίκος Άγκυρα, Ευριπίδης Βιβλία, Ιανός, Εκδόσεις Διόπτρα, Μεταίχμιο Εκδοτική, Εκδόσεις Μίνωας, Παπασωτηρίου και Σία, Παπασωτηρίου, Εκδόσεις Πατάκη, Πρωτοπορία, Σύγχρονοι Ορίζοντες.