Βιβλιοθήκες: λαβύρινθοι δίχως μίτο

Ο συγγραφέας της νουβέλας «Το χάρτινο σπίτι» Κάρλος Μαρία Ντομίνγκες σήμερα στην Αθήνα

Ο Ντομίνγκες στη νουβέλα του ξεκινάει από τον Τζόζεφ Κόνραντ για να καταλήξει στον μεγάλο συμπατριώτη του Χόρχε Λουίς Μπόρχες

Δεν σου παίρνει περισσότερες από δύο ώρες - άντε τρεις- για να το διαβάσεις. Κι όταν το κλείνεις, σου αφήνει μια γλυκιά μελαγχολία για το μάταιον της βιβλιοφαγίας, όταν καταντάει βιβλιομανία. Τη νουβέλα «Το χάρτινο σπίτι» (μτφρ. Λένα Φραγκοπούλου, «Πατάκης») υπογράφει ο 53χρονος Αργεντινός συγγραφέας Κάρλος Μαρία Ντομίνγκες, ο οποίος από το 1989 ζει στο Μοντεβιδέο της Ουρουγουάης. Προσκεκλημένος των εκδόσεων «Πατάκη», σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Θερβάντες, μιλά απόψε στις 7, στο «Βιβλιοπωλείο Πατάκη» (Ακαδημίας 65). Τον παρουσιάζει ο συγγραφέας Χρήστος Χωμενίδης.

Το βιβλίο ξεκινάει με τον θάνατο μιας καθηγήτριας πανεπιστημίου, η οποία έχει ειδικευτεί στις επιδράσεις της αγγλόφωνης λογοτεχνίας στην ισπανόφωνη. Εκτυλίσσεται ως ένα ταξίδι στις συνήθειες ενός φανατικού βιβλιόφιλου, ο οποίος στο τέλος θα τρελαθεί, φτιάχνοντας μια καλύβα από βιβλία στην εκβολή του ποταμού Ρίο ντε λα Πλάτα της Ουραγουάης, που εκβάλλει στον Ατλαντικό ωκεανό.

Η νουβέλα του Κάρλος Μαρία Ντομίνγκες ίσως να μη γίνει κλασικό ανάγνωσμα, παραμένει όμως προσγειωμένη στα όρια της ανάγνωσης, που σέβεται τον αναγνώστη. Του θέτει το αδύναμον του διαβήματος μιας βιβλιοθήκης, που διαρκώς εμπλουτίζεται, για να χωρέσει, ει δυνατόν, όλα τα βιβλία του κόσμου.

Το βιβλίο που λύνει και δένει τη δράση του «Χάρτινου σπιτιού» είναι το μυθιστόρημα «Η γραμμή σκιάς» του Τζόζεφ Κόνραντ, στο οποίο κυριαρχεί η αναζήτηση μιας αινιγματικής προσωπικότητας. Εν τούτοις, ο Αργεντινός συγγραφέας δεν κρύβει την αγάπη του για τον μεγάλο συμπατριώτη του Χόρχε Λουίς Μπόρχες. Εξ ου και δεν είναι τυχαίο ότι παίζει, με αυτοσαρκασμό και χιούμορ, με τις έννοιες του χρόνου, της μνήμης, της ταυτότητας, της βιβλιοθήκης. Η βιβλιοθήκη είναι ένας δεύτερος κόσμος μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας: δημιουργεί λαβυρίνθους, στους οποίους χάνεται ακόμη και ο ιδιοκτήτης των βιβλίων, γιατί εδώ δεν έχει Μινώταυρους και Αριάδνες.

ΒΑΣΙΛΗΣ Κ. ΚΑΛΑΜΑΡΑΣ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 23/10/2008