Friday, October 3, 2008

Στο Νόμπελ, είμαστε όλοι Αμερικανοί


Για δες καιρό που διάλεξε ο Ορας Ενγκνταλ, γραμματέας της 18μελούς επιτροπής της Σουηδικής Ακαδημίας που επιλέγει το Νόμπελ Λογοτεχνίας, να τα βάλει με την αμερικάνικη λογοτεχνία. Λίγες εβδομάδες πριν ανακοινωθεί το φετινό βραβείο, τη χαρακτήρισε «απομονωμένη, τοπικιστική και στενόμυαλη». Χριστός κι απόστολος. Μόλις πέρυσι το Νόμπελ πήγε στην Ντόρις Λέσινγκ, που μπορεί να έχει διεθνιστικούς ιδεολογικούς ορίζοντες, αλλά η γραφή της μυρίζει μούχλα. Κάτι που δεν ισχύει για πολλούς «απομονωμένους» Αμερικανούς, από τον Ροθ και τον Πίντσον ώς τον ΝτεΛίλο και την Οουτς.

Οι δηλώσεις τού Ενγκνταλ στο Associated Press εξόργισαν τους Αμερικανούς. Διότι, εκτός των παραπάνω σχολίων, απένειμε τον τίτλο του «κέντρου της παγκόσμιας λογοτεχνίας» στην Ευρώπη και τους συνέστησε να «μεταφράζουν περισσότερους ξένους συγγραφείς» (εδώ δεν έχει άδικο) για να μπορούν να «παίρνουν μέρος στον μεγάλο διάλογο της λογοτεχνίας», αφού η «άγνοια τους περιορίζει».

Οι απαντήσεις από την άλλη μέρια του Ατλαντικού ήρθαν βροχή. Πιο αιχμηρός ήταν ο εκδότης του «The New Criterion», Ρόμπερτ Κίμπαλ. Κατηγόρησε τον Ενγκνταλ ότι ήθελε απλώς να κερδίσει λίγη δημοσιότητα, έθαψε το Νόμπελ για τις συνεχείς επιλογές του με πολιτικά κριτήρια και κατέληξε: «Οι δηλώσεις του θυμίζουν το διαστημικό πρόγραμμα "Απόλλων" της Ουγκάντα επί Ιντι Αμίν, που είχε πυραύλους και τα πάντα, απλώς ήταν φτιαγμένοι από ελαφρόξυλο».

Βέβαια, ο Ενγκνταλ προσπάθησε να τα μπαλώσει κατόπιν εορτής. Δήλωσε στην «Γκάρντιαν» ότι στην επιλογή του Νομπελίστα η εθνικότητα δεν μετράει και παρότρυνε τους Αμερικανούς συγγραφείς να μην ανησυχούν. Το δικό μας αυτί, όμως, δεν ιδρώνει. Εχουμε απηυδήσει περιμένοντας. Το τελευταίο αμερικανικό Νόμπελ ήταν της Τόνι Μόρισον το 1993. Ο Φιλιπ Ροθ πότε με το καλό;

ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 03/10/2008

No comments: