Τα συναισθήματα δεν συμπίπτουν ποτέ

Γράφει η Σοφία Νικολαΐδου, ΤΑ ΝΕΑ, Σάββατο, 18 Οκτωβρίου 2008

ΕΝΑΣ ΕΤΟΙΜΟΘΑΝΑΤΟΣ ΑΝΤΡΑΣ, ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ΠΟΥ ΛΑΜΒΑΝΕΙ ΑΝΩΝΥΜΑ ΠΟΡΝΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ, ΕΝΑ ΚΟΡΙΤΣΙ ΠΟΥ ΑΓΑΠΑ ΕΝΑ ΑΛΛΟ ΚΟΡΙΤΣΙ, ΕΝΑ ΑΓΟΡΙ ΠΟΥ ΒΛΕΠΕΙ ΠΑΝΤΟΥ ΠΤΩΜΑΤΑ, ΕΝΑΣ ΠΑΠΠΟΥΣ ΠΟΥ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΕΡΩΤΕΥΤΕΙ.
ΣΥΓΚΑΤΟΙΚΟΥΝ. ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΕ ΜΥΣΤΙΚΑ. ΤΡΑΓΩΔΙΑ Ή ΚΩΜΩΔΙΑ; ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ, ΠΟΥ ΔΕΝ ΣΥΜΠΙΠΤΟΥΝ ΠΟΤΕ

Το πιο συνηθισμένο και το πιο παράδοξο φαινόμενο: η αναγκαστική συγκατοίκηση των μελών μιας οικογένειας στο ίδιο σπίτι. Η υποχρεωτική οικειότητα, οι κρυμμένοι φόβοι, οι ανομολόγητες επιθυμίες, τα συναισθήματα που δεν συμπίπτουν ποτέ. Οι γνωστοίάγνωστοι: άνθρωποι που μεγαλώνουμε μαζί τους. Νομίζουμε πως τους ξέρουμε. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη πλάνη.

Η οικογένεια αποτελεί παλιό και βασικό θέμα της πεζογραφίας. Δεσμοί αίματος, θηριωδίες που γίνονται πίσω από μια κλειστή πόρτα, μυστικά και ψέματα. «Οι ευτυχισμένες οικογένειες μοιάζουν. Κάθε δυστυχισμένη οικογένεια είναι δυστυχισμένη με τον δικό της τρόπο». Η διάσημη έναρξη της Άννας Καρένινα δηλώνει ξεκάθαρα ποιες οικογένειες ενδιαφέρουν τη λογοτεχνία- και τους αναγνώστες της.

Ο Σαντιάγο Ρονκαλιόλο γεννήθηκε στη Λίμα το 1975. Θεωρείται το νέο μεγάλο αστέρι της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας.

Πεζογράφος, σεναριογράφος, δραματουργός, συγγραφέας παιδικών βιβλίων, μεταφραστής, δημοσιογράφος. Η νουβέλα του Ντροπή έγινε δεκτή με θερμά σχόλια από ειδήμονες και αναγνωστικό κοινό. Μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη. Το μυθιστόρημα Κόκκινος Απρίλης που ακολούθησε, του χάρισε το βραβείο Αλφαγκουάρα (της ισπανόφωνης λογοτεχνίας).

Οι φόβοι

Η Ντροπή εκτυλίσσεται στο σύγχρονο Περού. Πρώτη σκηνή: ο θάνατος της διασωληνωμένης γιαγιάς μπροστά στα μάτια του ανήλικου εγγονού της Σέρχιο, που παίζει με τα νοσοκομειακά μηχανήματα του δωματίου σαν να βρίσκεται σε διαστημόπλοιο. Τα έξι μέλη της οικογένειας που απομένουν, ζουν το καθένα με τα μυστικά και τους ανομολόγητους φόβους τους. Ο Αλφρέδο, πάτερ φαμίλιας, πληροφορείται από έναν γιατρό που τον εξετάζει ότι του μένουν έξι μήνες ζωή. Αδυνατεί να το κοινοποιήσει στους οικείους του. Προσπαθεί να το ξεφουρνίσει στην Γκλόρια, τη στραπατσαρισμένη γραμματέα του, αλλά καταλήγει κακήν κακώς σε ένα μοτέλ στην αγκαλιά της. Η Λούσι, η μακιγιέζ σύζυγος και μάνα, λαμβάνει ανυπόγρα- φα πορνογραφικά σημειώματα που την ξεσηκώνουν. Τρέχει σε κρυφά ραντεβού με έναν άγνωστο άντρα, που τη θαυμάζει από μακριά και δεν της αποκαλύπτεται ποτέ. Η πιπεράτη περιπέτεια τινάζει τη μούχλα από πάνω της, την ξανανιώνει. Η Μαριάνα, η έφηβη κόρη της οικογένειας, νιώθει θαυμασμό και στοργή για την καλλονή φίλη της, την Κάτι. Η σχέση τους περιπλέκεται αισθηματικά και, όταν μπαίνει ανάμεσά τους ο πρώτος γκόμενος, ο πανίβλακας Χαβιέρ με τα μούσκουλα, ακονίζονται τα μαχαίρια. Ο Σέρχιο, ο μικρός γιος, έχει εμμονή με τους πεθαμένους και τα φαντάσματα. Τους αναζητά και τους βλέπει παντού γύρω του. Κάνει κολλητή παρέα με τη Χασμίν, τη μικρή αδελφή της Κάτι, και αναζητούν μαζί έναν πεθαμένο. Ο Παπάπα, ο υπέργηρος παππούς της οικογένειας, με πάρκινσον και δύσοσμες συνήθειες, θυμάται ξαφνικά έναν γεροντοέρωτα που είχε κάποτε και κυνηγά την ωραία γραία του σε οίκο ανοχής. Κάνει επανάσταση, για να καταφέρει να κοιμηθεί μαζί της και να ολοκληρώσουν αυτό που δεν κατάφεραν πριν από χρόνια. Τέλος, ο ανώνυμος γάτος της οικογένειας επιθυμεί έως τρέλας να ζευγαρώσει. Αντιστέκεται παλικαρίσια στη στείρωση και ξεγλιστράει προκειμένου να βρει μια γάτα, που τον έχει τρελάνει με τη μυρωδιά της. Θέλει απεγνωσμένα σεξ.

Santiago Roncagliolo

ΝΤΡΟΠΗ

ΜΤΦ. ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΜΠΟΝΑΤΣΟΥ ΕΚΔ. ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ 2008 ΣΕΛ. 171

ΤΙΣ ΠΑΓΙΔΕΣ ΤΙΣ ΣΤΗΝΕΙ Ο ΙΔΙΟΣ Ο ΕΑΥΤΟΣ ΤΟΥΣ

Η μυθοπλασία του Ρονκαλιόλο δεν κάνει πατιτούρα την πραγματικότητα. Υφαίνει περιστατικά που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ίσως αληθινά και τανύζει την αληθοφάνειά τους. Το βιβλίο μπορεί να διαβαστεί ως σκοτεινή ιστορία και την ίδια στιγμή ως κωμωδία. Οι ήρωες μπουρδουκλώνονται μες στις επιθυμίες τους, βασανίζονται από ψέματα και μισές αλήθειες, πέφτουν σε παγίδες που τους στήνει ο ίδιος ο εαυτός τους. Η γοητεία του βιβλίου κρύβεται στην τρέλα του: αναποδογυρισμένη πραγματικότητα, γεγονότα ιδωμένα από τη μέσα μεριά, απ΄ τη φόδρα τους, ελαφρώς και συνεχώς κινούμενη οπτική γωνία, μυθοπλασία που κλείνει ειρωνικά το μάτι στην καθημερινότητα, χωρίς να ειρωνεύεται τους ήρωες, υψηλή θερμοκρασία απλών φράσεων. Το τελευταίο κεφάλαιο, αμφίσημο και αμφίθυμο, κλείνει με τον πιο ταιριαστό τρόπο το βιβλίο. Πικρή ή κωμική νουβέλα, δεν έχει σημασία. Σημασία έχει ότι μιλά με συγγραφική παρρησία και πεζογραφική μαστοριά γι΄ αυτά που ξέρουμε, που βλέπουμε, που ζούμε.