Saturday, October 11, 2008

Nόμπελ στη γαλλική κουλτούρα


Nόμπελ στη γαλλική κουλτούρα

Η ποιητική γραφή και η προσωπική αναζήτηση ως αντίβαρο σε μία παγκοσμιοποιημένη εποχή, στην οποία κυριαρχεί η μαζική κουλτούρα, ήταν όπως φαίνεται τα στοιχεία που βάρυναν στην κρίση της Σουηδικής Ακαδημίας για τη φετινή απονομή του Νόμπελ Λογοτεχνίας. Ο Γάλλος συγγραφέας Ζαν Μαρί Γκιστάβ Λε Κλεζιό, ένα αουτσάιντερ, είναι από χθες ο κάτοχος του Νόμπελ Λογοτεχνίας 2008.

Η Σουηδική Ακαδημία στο σκεπτικό της κάνει λόγο για το «Συγγραφέα της καινούργιας αρχής, της ποιητικής περιπέτειας και της αισθησιακής έκστασης, εξερευνητή του ανθρωπισμού, πέρα και κάτω από τον κυρίαρχο πολιτισμό».

Πραγματικό αουτσάιντερ σε σχέση με τα κάθε χρόνο επαναλαμβανόμενα φαβορί και μετά την αμερικανική οργή που προκάλεσαν οι δηλώσεις του γενικού γραμματέα της Σουηδικής Ακαδημίας Horace Engdahl, την περασμένη βδομάδα -που απαξίωνε ως «εσωστρεφή» την αμερικανική λογοτεχνία- τα Νόμπελ εστιάζουν για μία ακόμη φορά στην Ευρώπη και δίνουν στη Γαλλία το 14ο Νόμπελ Λογοτεχνίας από τη δημιουργία του θεσμού το 1901, όταν είχε δοθεί στον επίσης Γάλλο ποιητή και φιλόσοφο Sully Prudhomme.

Αμέσως μετά την ανακοίνωση του βραβείου, ο Horace Engdahl, που όπως αποδείχθηκε είχε ασφαλείς πληροφορίες όταν απέκλειε τους Αμερικανούς, χαρακτήρισε τον Λε Κλεζιό «σπουδαίο πεζογράφο και αφηγητή». Σε ερώτηση πώς πιστεύει ότι θα αντιδράσουν οι Αμερικανοί, είπε: «Δεν πιστεύω ότι σήμερα στην Αμερική υπάρχουν συναισθήματα αρνητικά για τους Γάλλους. Αλλωστε, ο Λε Κλεζιό είναι κοσμοπολίτης. Ενα μέρος του χρόνου ζει στο Νέο Μεξικό».

Το προηγούμενο Βραβείο Νόμπελ για τη Γαλλία ήταν το 2000 με τον αντιφρονούντα Κινέζο συγγραφέα Γκάο Ξιν Γιανγκ. Ισως όμως το φετινό Νόμπελ να είναι μία απάντηση σε όσους Αμερικανούς αμφισβητούν τη γαλλική λογοτεχνία και κάνουν λόγο για θάνατο της γαλλικής κουλτούρας. Για τη Σουηδική Ακαδημία, η γαλλική κουλτούρα ζει και θριαμβεύει!

Την απάντηση σε όσους πιστεύουν ότι η γαλλική κουλτούρα παρακμάζει είδε και ο Πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί στη διάκριση του Ζαν Μαρί Γκιστάβ Λε Κλεζιό με το Βραβείο Νόμπελ. Οπως είπε: «Είναι ένας σπουδαίος ταξιδευτής, ενσαρκώνει την επιρροή της Γαλλίας και τις αξίες της παγκοσμιοποίησης. Είναι πολίτης του κόσμου, γιος όλων των ηπείρων και των πολιτισμών».

Το διάσημο «Désert»

Από τους διακεκριμένους συγγραφείς στη Γαλλία, αλλά σχετικά λιγότερο μεταφρασμένος στα αγγλικά, ο Ζαν Μαρί Γκιστάβ Λε Κλεζιό, έγινε ιδιαίτερα γνωστός στο παγκόσμιο κοινό με το μυθιστόρημα «Désert» («Ερημος» εκδ. Καστανιώτη 1993), το οποίο η Σουηδική Ακαδημία εκθείασε για τις «υπέροχες εικόνες του χαμένου πολιτισμού της Βορείου Αφρικής». Μιλώντας για το βιβλίο στον ΕΤ ο συγγραφέας και μεταφραστής του έργου κ. Γιώργος Ξενάριος, αφού χαρακτηρίζει «έκπληξη» την επιλογή της Ακαδημίας, κάνει λόγο για ένα βιβλίο που «ενώ θίγει ένα κοινωνικό ζήτημα, δηλαδή τη μετανάστευση στη Γαλλία, προβάλλει τις λογοτεχνικές αρετές σε πρώτο πλάνο. Εχει εξαιρετικό αφηγηματικό ρυθμό, δυνατή εικονοποιία, ευαισθησία και σαφή ποιητικότητα. Πρόκειται για σύζευξη περιπέτειας και ποίησης».

Ενα από τα πιο πρόσφατα έργα του ήταν το “Ballaciner” (2007), στο οποίο η Ακαδημία είδε μία «βαθιά προσωπική άποψη για την ιστορία των ταινιών».

- Η επίσημη απονομή του Νόμπελ λογοτεχνίας γίνεται στις 10 Δεκεμβρίου και συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 10 εκατ. σουηδικών κορονών (περίπου 1,4 εκατ. δολ.).

ΠΑΣΑΜΙΧΑΛΗ ΕΛΠΙΔΑ, Ελεύθερος Τύπος, Παρασκευή, 10.10.08

No comments: