Thursday, November 27, 2008

Ο Μεγάλος Ερωτικός από τον Πύργο

Του ΒΑΣΙΛΗ Κ. ΚΑΛΑΜΑΡΑ

Εφυγε στα 84 του χρόνια ο ποιητής Γιώργης Παυλόπουλος, στενός φίλος του Σεφέρη και του Σινόπουλου. Η άμεση, λιτή, επικοινωνιακή γλώσσα του κατέκτησε περίοπτη θέση στα ελληνικά γράμματα, χωρίς ποτέ να απομακρυνθεί από την αγαπημένη του πόλη.

«Πράξη ερωτική και συνάμα πράξη απόγνωσης» θεωρούσε ο Γ. Παυλόπουλος την ποίηση
Η ποίηση του Γιώργη Παυλόπουλου βγαίνει κατευθείαν από τον ζόφο του μεταπολέμου. Εγραψε ποιήματα, τα οποία συντονίζονται κυρίως με αλγεινά βιώματα από τον τελευταίο μεγάλο πόλεμο της Αντίστασης και τον Εμφύλιο του αδελφοκτόνου αίματος. Τα θέματά του είναι μικρά πένθη για τους νεκρούς αντάρτες και μεγάλες ελεγείες για το αδικαίωτο όραμα της Αριστεράς. Μας είχε πει ο ίδιος: «Περιμέναμε μια δικαίωση των αγώνων της Αντίστασης στο γενικό σκοτάδι που ερχόταν και το βλέπαμε εκείνα τα χρόνια. Πάντα απειλεί ένα σκοτάδι τον κόσμο. Σήμερα δεν βλέπω από πουθενά φως».

Είχε την ευτυχία με την πρώτη ποιητική του συλλογή, «Το κατώγι» (1971), να στρέψει πάνω του το ενδιαφέρον του Γιώργου Σεφέρη και του Βρετανού ελληνιστή Πίτερ Λίβι, ο οποίος μετέφρασε ποιήματά του. Ο νομπελίστας ποιητής, ο οποίος είχε χτίσει φιλική σχέση με τον νεότερό του δημιουργό, είχε αποφανθεί για τη δουλειά του: «Μ' ενδιαφέρει η ποίηση του Γ. Π. γιατί είναι αποτελεσματική χωρίς ψιμύθια. Λέγοντας "ψιμύθια", εννοώ χωρίς γλωσσικούς κορδακισμούς, που συνήθως είναι επιφανειακά σχήματα χωρίς ν' αγγίζουν τίποτε στο βάθος -και η ποίηση είναι, αν μπορώ να πω, έκφραση βάθους».

Αυτή η συνεπής με τα ιδεολογικά πιστεύω της ποιητική φωνή, που προτίμησε τον κλειστό και απομονωμένο χώρο του «επαρχιακού» Πύργου από την πρόκληση της μεγάλης πόλης, δεν θα γράψει ξανά. Πέθανε σε ηλικία 84 ετών. Η κηδεία του Γιώργη Παυλόπουλου γίνεται σήμερα στις 3 μ.μ. από τη Μητρόπολη του Πύργου Ηλείας. Το τελευταίο ποιητικό του βιβλίο, «Να μην τους ξεχάσω», θα κυκλοφορήσει τη Δευτέρα από τις εκδόσεις «Κέδρος».

Ο Γιώργης Παυλόπουλος γεννήθηκε στις 22 Ιουνίου 1924 στον Πύργο Ηλείας, όπου τελείωσε το Δημοτικό και το Γυμνάσιο. Οταν ήρθε η ώρα να συνεχίσει τις σπουδές του σε ανώτατο επίπεδο, στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, βρέθηκε σ' ένα δίλημμα: έπρεπε να επιλέξει ανάμεσα στον εξ ιδιοσυγκρασίας ποιητή και στον αυριανό νομικό. Ο κλήρος έπεσε υπέρ της ποίησης: «Η ποίηση είναι πράξη ερωτική; Ή μήπως πράξη απόγνωσης; Ή μήπως και τα δύο;», είχε αναρωτηθεί. «Πράξη ερωτική και συνάμα πράξη απόγνωσης», είχε απαντήσει.

Ετσι, διαμόρφωσε χαμηλόφωνα το ποιητικό του σύμπαν. Τίποτα το «ποιητικό» δεν είχε και το επάγγελμά του. Εργάστηκε ως λογιστής και ως γραμματέας στο ΚΤΕΛ Ηλείας, «θάβοντας» τον ποιητή στην καθημερινότητα της επιβίωσής του.

Η πρώτη εμφάνισή του στα γράμματα έγινε το 1943, στο περιοδικό «Οδυσσέας» του Πύργου. Ακολούθησε η συνεισφορά του στον συλλογικό τόμο «Για τον Σεφέρη», με τον τίτλο «Από μια πρώτη συγκίνηση» (1962).

Μετά το πρώτο ποιητικό του βιβλίο, «Το κατώγι», ακολούθησαν έξι ποιητικές συλλογές («Το σακί», «Τα αντικλείδια», «Τριάντα τρία χαϊκού», «Της γύφτισσας» σε τετράγλωσση έκδοση, «Λίγος άμμος», «Πού είναι τα πουλιά»;), η συγκεντρωτική έκδοση «Ποιήματα. 1943-1997» και η αλληλογραφία του «Γράμματα από την Αμερική», με πρόλογο και επιμέλεια του Ηλία Χ. Παπαδημητρακόπουλου.

Συνδέθηκε με φιλία αμοιβαίας πίστης και εμπιστοσύνης με τον συντοπίτη του ποιητή Τάκη Σινόπουλο. Αποτέλεσμα αυτού του δεσμού ήταν η από κοινού συγγραφή πειραματικών ποιημάτων. Μία άλλη πτυχή της δημιουργικής προσωπικότητάς του ήταν η ζωγραφική: τα έργα του παρουσιάστηκαν στην ΙΘ' Πανελλήνια Εκθεση Ζωγραφικής. Ποιήματά του κυκλοφόρησαν σε μετάφραση σε Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία, Πολωνία, Ρωσία, ΗΠΑ και Καναδά. Τα βιβλία του κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Ερμής», «Νεφέλη», «Κέδρος», «Στιγμή» και «Γαβριηλίδης». *

No comments: