Ηρακλής Παπαλέξης, πέντε χρόνια απουσίας

Ηλιας Μαγκλινης, Η Καθημερινή, Tρίτη, 18 Nοεμβρίου 2008

Στο τελευταίο φύλλο του «Βιβλιοδρομίου» των «Νέων» (15.11), ο Δημοσθένης Κούρτοβικ αναφέρει: «Τα βραβεία του “Διαβάζω”, που ξεκίνησαν το 1996, εισήγαγαν μια σημαντική καινοτομία: κάθε μέλος της κριτικής επιτροπής ήταν υποχρεωμένο, μετά την ανακοίνωση των βραβείων, να δημοσιοποιεί και μάλιστα να αιτιολογεί την ψήφο του για κάθε κατηγορία βιβλίου […] Ετσι, τα τεύχη του “Διαβάζω” με τα αποτελέσματα των ψηφοφοριών και τις σχετικές εκθέσεις συνιστούν ένα ανεκτίμητο αρχείο...». Εμπνευστής των λογοτεχνικών βραβείων του «Διαβάζω» ήταν ο άνθρωπος που εισήγαγε αυτή τη «σημαντική καινοτομία»: ο Ηρακλής Παπαλέξης. Ο πρόωρα χαμένος Ηρακλής Παπαλέξης, διευθυντής τότε της ιστορικής αυτής βιβλιολογικής επιθεώρησης.

Τη νύχτα της 17ης προς 18ης Νοεμβρίου του 2003 ο Ηρακλής πέθανε ξαφνικά σε ηλικία μόλις 52 ετών. Λίγες ημέρες πριν είχε οργανώσει, με τρομακτικό κόπο και προσωπικό συναισθηματικό κόστος, μια ακόμα απονομή λογοτεχνικών βραβείων του περιοδικού. Τη νύχτα που προβάλλονταν αφιερώματα στο Πολυτεχνείο, ο Ηρακλής ήταν σαν να λύγισε και να έσπασε: το τόξο είχε πια παρατεντώσει και δεν άντεξε άλλο. Ο Ηρακλής τα έδινε όλα για το περιοδικό, σε βαθμό που οι γύρω του να προσπαθούμε να τον σταματήσουμε. Ειδικά σε ό,τι αφορά τα βραβεία, έως το τέλος, προσπαθούσε διαρκώς να ανανεώσει και να αναβαθμίσει το θεσμό. Το 1996 δεν υπήρχαν παρά μόνον τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας. Με τα βραβεία του «Διαβάζω» δημιουργήθηκε ένα σοβαρό αντίβαρο, εισήχθη το επίσης καινοτόμο βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου πεζογράφου, και έστω και για λίγο έγιναν κάποιες προσπάθειες να αναβαθμιστούν και τα Κρατικά Βραβεία. Αυτές τις μέρες κλείνουν πέντε χρόνια από τότε που ο Ηρακλής Παπαλέξης «έφυγε» για πάντα. Κάποιοι τον θυμόμαστε και τον μνημονεύουμε.