Ψηφιοποιήθηκε το Αρχείο Ιστορίας της Φιλοσοφικής του ΑΠΘ

Της Γιωτας Μυρτσιωτη, Η Καθημερινή, Tετάρτη, 12 Nοεμβρίου 2008

Στη διάθεση της ιστορικής έρευνας τίθεται το Αρχείο Ιστορίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Χιλιάδες φάκελοι από την έναρξη της ιστορικής σχολής ανασύρθηκαν από τα υπόγεια του κτιρίου διοίκησης για να αρχειοθετηθούν και ψηφιοποιηθούν, ώστε να είναι προσβάσιμα σε ερευνητές.

Επί 30 χρόνια εκκρεμούσαν σχέδια για την αρχειοθέτηση του υλικού, αλλά βρήκαν εφαρμογή πριν από ένα χρόνο, με πρωτοβουλία του κοσμήτορα Φοίβου Γκικόπουλου και με οικονομικούς πόρους (70.000 ευρώ) της Εταιρείας Αξιοποίησης και Διαχείρισης της Περιουσίας του ΑΠΘ.

14.400 προσωπικοί φάκελοι

Πάνω από 14.400 προσωπικοί φάκελοι όλων των φοιτητών της Φιλοσοφικής από το 1926 έως τον χωρισμό των τμημάτων της το 1982, ήταν πεταμένοι και σκονισμένοι στα υπόγεια του κτιρίου της διοίκησης. Μία ομάδα μεταπτυχιακών φοιτητών ανασκουμπώθηκε για να αναλάβει αυτή την κοπιώδη εργασία. Μπήκε στα άδυτα του υπόγειου χώρου της διοίκησης, όπου βρίσκονται στοιβαγμένα τα αρχεία κι άλλων σχολών και με μεθοδική δουλειά κατάφερε να βάλει σε τάξη το υλικό της πρώτης σχολής με την οποία λειτούργησε το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (1926-27), για να μετονομαστεί αργότερα (1954) σε Αριστοτέλειο.

Ο χώρος ευπρεπίστηκε, οι φάκελοι τακτοποιήθηκαν, πετάχθηκαν πολλαπλά αντίτυπα, μαζί μ’ αυτά χιλιάδες σκουριασμένες καρφίτσες και συνδετήρες. Το υλικό αρχειοθετήθηκε και τοποθετήθηκε σε καινούργιες βιβλιοθήκες. Οι 14.000 προσωπικοί φάκελοι φοιτητών της Φιλοσοφικής από το 1926 ώς το 1982 ταξινομήθηκαν, ενώ αρχειοθετήθηκαν και τα υπηρεσιακά αρχεία των δύο τμημάτων.

Τελευταία φάση ήταν η ηλεκτρονική αρχειοθέτηση του αρχείου. Αν και δεν μπορεί να ανατρέξει κανείς στην ηλεκτρονική σελίδα, καθώς εκκρεμεί το νομικό καθεστώς λόγω προσωπικών δεδομένων, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να έχουν πρόσβαση κατόπιν αιτήσεως στην κοσμητεία της σχολής.

«Το αρχείο δεν αποτελεί καινοφανή αρχαιολογική ανακάλυψη. Πλούσιο και ανεξερεύνητο, ωστόσο, ακόμη το υλικό του, ανοίγει παράθυρα για ποικίλες έρευνες», επισημαίνει ο αν. καθηγητής του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας κ. Βασίλης Κ. Γούναρης μέλος της επιστημονικής ομάδας.

Κοινωνικοπολιτικά στοιχεία

Πέρα από την επιστημονική και εκπαιδευτική του διάσταση, ενδιαφέρον παρουσιάζει η κοινωνική και πολιτική πλευρά. Εισηγητικές εκθέσεις, κρίσεις καθηγητών, διαμαρτυρίες για παρεμβάσεις στο έργο κατά την περίοδο της δικτατορίας, προγράμματα σπουδών και εκπαίδευσης, πιστοποιητικά νομιμοφροσύνης, διατριβές που απορρίφθηκαν (Νίκου Σβορώνου το ’43), κριτικές. «Το σημαντικότερο τμήμα του», εξηγεί ο κ. Β. Γούναρης, «αποτελείται από τα αναντικατάστατα πρακτικά της κοσμητείας από το 1926, ενώ ενδιαφέρον αποτελεί το προπολεμικό μητρώο των φοιτητών που θεωρούνταν από δεκαετίες απολεσθέν. Πρόκειται για ένα βιβλίο γεμάτο φωτογραφίες της πρώτης γενιάς των φιλολόγων του ΑΠΘ. Φοιτητές φωτογραφημένοι στα 18 τους, πρόσωπα γεμάτα ζωή, που άλλοτε διακόπηκε απότομα στη δεκαετία του ’40 κι άλλοτε έφερε πολύτιμους επιστημονικούς καρπούς στη Μακεδονία».