ΦΕΡΝΑΝΤΟ ΠΕΣΣΟΑ

Στην Πορτογαλία αλλά και σε όλη την Ευρώπη ανακαλύπτουμε σταδιακά την απαράμιλλη καθαρότητα και ιδιαιτερότητα του λόγου του ποιητή Φερνάντο Πεσσόα καθώς ταξινομούνται και δημοσιεύονται κείμενα και έργα του.Ο Πορτογάλος ποιητής έγραφε τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα έως και το 1935 που πέθανε. Ενα μεγάλο μέρος του έργου του μέχρι και σήμερα ταξινομείται για να δημοσιευθεί.

Ηδη είναι καθιερωμένος ως ο μεγαλύτερος ποιητής της Πορτογαλίας και ένας από τους σημαντικότερους της Ευρώπης. Συνήθιζε να δημοσιεύει κείμενά του με ψευδώνυμα ή με τους «ετερώνυμους» εαυτούς του, όπως έλεγε ο ίδιος. Κάποιοι από αυτούς τους ετερώνυμους ονομάζονται: Αλμπέρτο Καέιρο, Αλεξάντερ Σερτς, Ρικάρντο Ρέις και ο περισσότερο γνωστός Αλβαρο ντε Κάμπος.

Η γραφή του Πεσσόα είναι αριστουργηματική. Ταυτόχρονα είναι καθαρή και μύχια, ελλειπτική και ολοκληρωμένη. Στα εκατό χρόνια από τη γέννησή του ο τάφος του μεταφέρθηκε στο μοναστήρι των Ιερονύμων κοντά στον Βάσκο ντα Γκάμα. Στη χώρα μας προς το παρόν τα πιο γνωστά έργα του είναι τα «γράμματα στην Οφέλια» και «ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΑΝΗΣΥΧΙΑΣ»: «... Ζωή είναι η άγνοια του εαυτού σου. Σκέψη είναι η ανεπαρκής γνώση του εαυτού σου. Η ξαφνική όμως γνώση του εαυτού σου, σε μια τέτοια καθαρτήρια στιγμή είναι για σένα η άμεση αντίληψη της έννοιας της ενδόμυχης μονάδας, του μαγικού λόγου της ψυχής...

Μας αρκεί, εάν το αναλογιστούμε το ακατανόητο του σύμπαντος η επιθυμία μας να το καταλάβουμε μας υποβιβάζει σε κάτι λιγότερο από ανθρώπους, γιατί άνθρωπος σημαίνει να γνωρίζεις την αδυναμία σου να κατανοήσεις...». (ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΑΝΗΣΥΧΙΑΣ, μετάφραση: Αννυ Σπυράκου).

Το έργο του Φερνάντο Πεσσόα χρήζει μελέτης και ανάλυσης αλλά και χωρίς αυτή ο διαχρονικός, στοχαστικός και ουσιαστικός λόγος του, μιλάει απευθείας στην ψυχή μας.

Α. Μαυράκης, ΕΘΝΟΣ, 23/07/2008