Sunday, July 20, 2008

Michael Longley: Το χταπόδι του Ομήρου

Από τον ΒΑΓΓΕΛΗ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία / 7 - 20/07/2008

Ο Μάικλ Λόνγκλεϊ γεννήθηκε το 1939 στο Μπέλφαστ και σπούδασε κλασική φιλολογία στη γενέτειρά του και στο Δουβλίνο. Δίδαξε σε σχολεία του Μπέλφαστ, του Δουβλίνου και του Λονδίνου και συνταξιοδοτήθηκε ως διευθυντής του Arts Council της Βόρειας Ιρλανδίας.
Η πρώτη του ποιητική συλλογή έχει τίτλο «Ασυνεχής πόλη» και κυκλοφόρησε το 1969. Ακολούθησαν πέντε ακόμη βιβλία και πολλά σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία, που τον καθιέρωσαν ως μιαν από τις σημαντικότερες φωνές της σύγχρονης ιρλανδικής ποίησης. Ο δίγλωσσος τόμος «Το χταπόδι του Ομήρου», που κυκλοφορεί σε εισαγωγή και μετάφραση Χάρη Βλαβιανού από τις εκδόσεις Πατάκη, είναι μια επιλογή από το σύνολο του έργου του και μας δίνει την ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με έναν καλλιτέχνη ο οποίος κρατάει εμφανή απόσταση από τα μεγέθη της πολιτικής και της Ιστορίας παρά την έντονη συνάφεια του τόπου του και της εποχής του μαζί τους.
Ο τίτλος «Το χταπόδι του Ομήρου» θέλει να δείξει τον συγχρωτισμό του Λόνγκλεϊ με την «Οδύσσεια» και τον τρόπο με τον οποίο στήνει και σκηνοθετεί τον στίχο του σε όλο το μήκος της παραγωγής του. Οπως, βεβαίως, παρατηρεί ο μεταφραστής στην εισαγωγή του, δεν πρέπει να πιστέψουμε πως ο ιρλανδός ποιητής περιορίζει τη σχέση του με τον Ομηρο σε ένα επίπεδο δημιουργικής παράφρασης του αρχαιοελληνικού πρωτοτύπου. Οσο κι αν τα ποιήματα του Λόνγκλεϊ αναπαράγουν πολυδιαβασμένες και πολυχρησιμοποιημένες ομηρικές σκηνές, λειτουργούν εντέλει προς την κατεύθυνση της δικής του ευαισθησίας: μιας ευαισθησίας η οποία διοχετεύει το λογοτεχνικό της αρχέτυπο σε ένα αμιγώς νεωτερικό καλούπι, στην απεικόνιση ενός εγγενώς ρηγματικού και θραυσματικού κόσμου, όπου το συλλογικό τραύμα κινείται ευθύς εξαρχής σ' ένα πεδίο βάθους, για να παραχωρήσει την πρωταγωνιστική θέση στις αναζητήσεις και στα πάθη του εγώ.
http://www.clairemcnamee.com/images/124.jpg

Ο έρωτας και ο θάνατος, σε συνδυασμό με τις μνήμες των παιδικών χρόνων, αλλά και με μιαν ισχυρή αίσθηση της δύναμης των πραγμάτων να χάνουν το βάρος και τη σημασία τους, αποτελούν τους πυλώνες της τέχνης του Λόνγκλεϊ, που εκφράζεται πάντα με μιαν εντελώς αντιδιακοσμητική και αντιδραματική μέθοδο, διεγείροντας έτσι στο έπακρον τις συγκινησιακές μας χορδές. Η μετάφραση του Βλαβιανού προσφέρει τις καλύτερες υπηρεσίες στον λόγο του Λόνγκλεϊ και μας παραδίδει έναν ποιητή για τον οποίο θα χρειαστεί οπωσδήποτε να ξανακουβεντιάσουμε στο μέλλον.

1 comment:

ΆγνωστοςΓνωστός said...

Αγαπητέ κ. Λαγκαδιανέ,

Έχω επισκεφθεί πολλές φορές το ιστολόγιό σας αλλά δεν έχω συμμετάσχει ποτέ.

Για μια άγνωστη, αλλά ιδιαίτερη πτυχή της σχέσης Βλαβιανού-Λόγκλεϊ σας παραπέμπω στο ιστολόγιο που αποφάσισα τελικά να αναρτήσω σήμερα.

http://agnostosgnostos.blogspot.com/

Θα αναμένω με ενδιαφέρον τα σχόλια σας.