Το καλό...
... με τους «Αθλίους» είναι πως όλοι γνωρίζουν αυτό το βιβλίο. Δεν χρειάζεται συστάσεις. Ακόμη και όσοι δεν το διάβασαν ποτέ ολόκληρο, σίγουρα πρόλαβαν να το ξεφυλλίσουν. Έτσι είναι οι μεγάλοι κλασικοί. Έχουν κάτι να πουν για όλα, σε όλους. Και ο Βικτώρ Ουγκώ είχε απ΄ όλα: τη μελαγχολία της Τιτίκας, το Βατερλώ, την αποκατάσταση του Γιάννη Αγιάννη, ακόμη και τον ίδιο τον παρισινό λαό στο προσκήνιο της Ιστορίας. Μια κοινωνική έρευνα και μια λαϊκή εποποιία σε πέντε μέρη και δέκα τόμους! Αν κάτι έχουν να ζηλέψουν οι σύγχρονοι συγγραφείς από αυτό το βιβλίο, δεν είναι μόνο το τρελό εγχείρημα, αλλά η ελευθερία τού συγγραφέα του. Αν σήμερα...
... τα θυμόμαστε όλα αυτά, είναι επειδή οι «Άθλιοι» δεν έπαψαν ποτέ να διηγούνται την ιστορία τους μακριά από την πατρίδα τους. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Δεν πρόκειται για ζήτημα αριθμών και πωλήσεων, αλλά για μια πραγματική αναβίωση του ενδιαφέροντος. Είναι ίσως ένα από τα βιβλία στα οποία οι συγγραφείς αναφέρονται συχνότερα από όλα τα άλλα, είτε το διαβάζουν στη γλώσσα του πρωτοτύπου είτε σε μετάφραση. Ένας από αυτούς τους συγγραφείς είναι και ο Περουβιανός Μάριο Βάργκας Γιόσα, ο οποίος του αφιέρωσε μια ολόκληρη μελέτη. Ίσως να τον ώθησε σε αυτό μια κάποια ζήλεια που ένιωσε από την ελευθερία του Βικτώρ Ουγκώ. Αλλιώς δεν θα αποδομούσε έτσι το μυθιστόρημα, διακατεχόμενος από την έμμονη ιδέα να αποδείξει πως είναι τεράστια η απόσταση ανάμεσα στον μύθο και την πραγματικότητα. Ο Γιόσα υποστηρίζει πως ο Ουγκώ έγραψε ψέματα ενσυνείδητα, αν και με ταλέντο, και πως οι «Άθλιοι» δεν μπορούν να αντέξουν μια πραγματολογική ανάλυση. Δεν είναι...
... σωστό να αφήνει κανείς τον αναγνώστη να μπερδεύει τη μυθοπλασία με την πραγματικότητα της ζωής του, «μουρμουρίζει» συνέχεια ο Περουβιανός συγγραφέας. Και αναρωτιέται τελικά μήπως, «ξεγελώντας» έτσι τον αναγνώστη, ο Βικτώρ Ουγκώ- και γενικότερα ο συγγραφέας που χρησιμοποιεί ως πρώτη ύλη του την Ιστορία- τον βοηθάει να ζήσει με την αυταπάτη πως μπορεί να αλλάξει τον κόσμο και όταν το βρίσκει αυτό ανέφικτο, τον βυθίζει στη δυστυχία. Μια κάποια απάντηση σε αυτό έχει δώσει ένα άλλος συγγραφέας, μας υπενθυμίζει η εφημερίδα «Λε Μοντ», ο στρατηγός Ντε Γκωλ: «Προτιμώ να δίνω στους Γάλλους ψέματα που τους εξυψώνουν παρά αλήθειες που τους μειώνουν». Δεν ξέρουμε...
... για το ραντεβού του Ουγκώ με την Ιστορία, αλλά γνωρίζουμε πως εδώ και χρόνια ο Γιόσα έχει χάσει το δικό του ραντεβού μαζί της. Μολονότι- ή ακριβώς επειδή- διήνυσε με μεγάλη ευκολία ολόκληρο το πολιτικό φάσμα, από την Αριστερά μέχρι τη νεοφιλελεύθερη Δεξιά, ο Περουβιανός συγγραφέας και πολιτικός δεν τα κατάφερε να εκλεγεί πρόεδρος της χώρας του. Από την άποψή του για τους «Αθλίους» προτιμούμε να κρατήσουμε εκείνο που είχε πει ο Μπωντλαίρ γι΄ αυτό το «απίστευτα μακροσκελές μυθιστόρημα που είναι γραμμένο σαν ένα ποίημα».
Mario Vargas Llosa
Mario Vargas Llosa
No comments:
Post a Comment