ΒΡΑΒΕΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ: ΜΗΠΩΣ ΤΟ ΕΧΟΥΜΕ ΠΑΡΑΚΑΝΕΙ;

Νέα σχέση συγγραφέων και αγοράς δημιουργούν τα ολοένα και πιο πολλά έπαθλα

Κάποτε υπήρχαν μόνο τα κρατικά. Τα τελευταία χρόνια ιδιωτικοί φορείς μπαίνουν δυναμικά στο χώρο των βραβεύσεων, των λαμπερών εκδηλώσεων, της διαμόρφωσης «κανόνα» και ειδώλων. Στο βιβλίο, στη μουσική, στο σινεμά, και κυρίως στην τηλεόραση. Το βιβλίο της χρονιάς, το σίριαλ της χρονιάς, ο συγγραφέας της χρονιάς, η παράσταση της χρονιάς.

Την κάθε βράβευση ακολουθούν δημοσιεύματα, συνεντεύξεις, δημοσιότητα, φωτογραφίσεις. Τον κάθε βραβευμένο ακολουθούν η επωνυμία (για τη διάρκειά της ο ίδιος είναι υπεύθυνος), οι πωλήσεις (αν πρόκειται για βιβλίο ή μουσική), αρκετός χώρος στα media (για κάποιο διάστημα τουλάχιστον) και αν μέχρι τότε ήταν άγνωστος και άσημος, έχει την ευκαιρία να κοιτάξουν κάπως περισσότεροι άνθρωποι τη δουλειά του. Αν θα την προσέξουν επί της ουσίας είναι άλλο θέμα. Πάντως, θα την κοιτάξουν. Ισως για να είναι κι αυτοί (οι αποδέκτες, οι αναγνώστες, οι θεατές) in. Να αισθάνονται εντός του ρεύματος.

Οσοι παρακολουθούν από κοντά τις βραβεύσεις, σε όλους τους τομείς, θα ήθελαν να πιστεύουν ότι δίνουν τη δυνατότητα στους νέους να αναδειχθούν, να τονώσουν τη μοναχική τους διαδρομή, αλλά γνωρίζουν πολύ καλά ότι σιγά σιγά αυτό που επικρατεί είναι μια ιδιότυπη επετηρίδα και πολλές, μα πάρα πολλές ισορροπίες και επίσης, πολλές παρέες. Οχι πάντα. Μην είμαστε απόλυτοι και ισοπεδωτικοί. Αλλά τις περισσότερες φορές αυτό συμβαίνει.

Χρειάζονται, λοιπόν, τόσα βραβεία; Εκπαιδεύουν το κοινό, τιμούν τους δημιουργούς, ή μήπως μόνο συμβάλλουν στη διαμόρφωση του κοινού κριτηρίου και δημιουργούν events;

Οι σημερινές αντιπαραθέσεις είναι μια συζήτηση που κρατάει χρόνια. Αφορά τον χώρο του βιβλίου, αλλά κολλάει γάντι σε κάθε διαδικασία και λογική βράβευσης. Οι αντιπαρατιθέμενοι, πανεπιστημιακοί και οι δύο, διασταυρώνουν τα ξίφη τους για τον ρόλο των βραβείων τόσο στην πλευρά των δημιουργών όσο και στην πλευρά των θεσμών και της κοινωνίας. Δεν θα λυθεί το θέμα. Μια ψηφίδα προστίθεται απλώς.

[Tης Ολγας Σελλα, Η Καθημερινή, 05/07/2008]