Εφημερίδες - βιβλιολογικές επιθεωρήσεις στο κλίμα της εποχής

• Του Ηλια Μαγκλινη, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 08/05/2010
  

Θέλω να αναζητήσω το βραβευμένο με Μπούκερ μυθιστόρημα του Τζόναθαν Μπλουμ «Το έβδομο σφράγισμα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λαίλαπα. Φυσικά, η επιθυμία μου δεν θα γίνει πραγματικότητα, διότι το βιβλίο δεν υπάρχει. Είναι μια από τις πολλές επινοήσεις-λογοπαίγνια του καλού μεταφραστή Γιώργου Τσακνιά, ο οποίος διατηρεί μια ξεκαρδιστική στήλη βιβλίου («Τ. Κ. 2010») στη φρέσκια free press βιβλιολογική επιθεώρηση Book Press.

Η αλήθεια είναι ότι για τον Γ. Τσακνιά δεν υπάρχει ανταγωνισμός: πρέπει να έχει τη μοναδική στήλη βιβλίου με χιούμορ στην Ελλάδα, και μάλιστα με βρετανικό nonsense χιούμορ. Η στήλη του, πάντως, αποτέλεσε δικό μου σημείο αφετηρίας για μια καλύτερη γνωριμία με το συγκεκριμένο έντυπο.

Οταν πληροφορήθηκα ότι ο συγγραφέας Κώστας Κατσουλάρης σκοπεύει να βγάλει ένα βιβλιολογικό free press, τον «σταύρωσα» στον αέρα λες κι επρόκειτο να γίνει οσιομάρτυρας. Αναρωτιόμουν: πού πάει να μπλέξει; Ακόμα δεν ξέρω πού πήγε κι έμπλεξε, η Book Press όμως βρίσκει τον βηματισμό της, το ύφος της, τον δικό της χρόνο με τον βιβλιόφιλο αναγνώστη. Πιο απλά: γίνεται όλο και πιο διαβαστερή και αποβάλλει σταδιακά την εσωστρέφεια που διακρίνει λίγο-πολύ όλους μας στο χώρο του βιβλίου. Να προσθέσω, τέλος, ότι και τα σκίτσα είναι καλαίσθητα, ενώ περιλαμβάνει και άλλες καλές στήλες, όπως η (επίσης με ψήγματα χιούμορ) στήλη «Κλασικό, αλλά... δεν μ’ αρέσει».

Τα (ακόμα πιο) καλά νέα είναι ότι έχουμε μια επίσης φρέσκια και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα βιβλιολογική επιθεώρηση, την Athens Review of Press (ARB). Ακολουθώντας συνειδητά τα σχήματα και τη φιλοσοφία της ιστορικής, έξοχης The New York Review of Books (NYRB), η «Αθηναϊκή Επιθεώρηση του Βιβλίου» αποτελεί μια πρόταση επιστροφής στη συγκεντρωμένη και προσεκτική ανάγνωση. Ελάχιστη εικονογράφηση (επίσης ωραία σκίτσα από τον καλό εικαστικό Κωνσταντίνο Παπαμιχαλόπουλο) και κείμενα που ρέουν χωρίς να αποκοιμίζουν, που δεν απευθύνονται μόνο στο «σινάφι», στους πάσχοντες από οξεία λογοτεχνίτιδα, αλλά σε ένα δυνάμει πιο ευρύχωρο κοινό.

Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο στην ARΒ ίσως να είναι το πολιτικό της στίγμα: σαν να θέλει να υπενθυμίσει ότι είναι καιρός και στην ελληνική πολιτική κουλτούρα το αυτονόητο να είναι αυτονόητο και όχι να παραμένει εσαεί ζητούμενο (κι όμως στην «αριστερή» Κούβα κάνουν απεργία πείνας αλλά ποιος μιλάει γι’ αυτό;). Ερεθιστική θεματολογία, κριτική, αλλά και ψύχραιμη ματιά στα πράγματα κι ένα πλεονέκτημα που τολμώ να πω ότι απουσιάζει από τη NYRB: η ARB περιλαμβάνει και συνεντεύξεις.