Σπούδασε Φιλοσοφία αλλά τον κέρδισε ο εκδοτικός χώρος. Δημιούργησε τις εκδόσεις Οκτώ, πριν από τέσσερα χρόνια, και έκτοτε σταθερά εκδίδει βιβλία με σκοπό να διατηρήσουν την «Ελπίδα στο σκοτάδι», όπως είναι και ο τίτλος ενός βιβλίου των εκδόσεων, της γνωστής ακτιβίστριας, δημοσιογράφου και ιστορικού Rebecca Solnit.
ΣΠΥΡΟΣ ΑΡΑΒΑΝΗΣ: Σε ένα άλλο βιβλίο των εκδόσεών σας, τη «Μαύρη Λειτουργία», ο John Gray μιλά για τον θάνατο των ουτοπικών ιδεολογιών. Πόσο ουτοπική είναι η προσπάθεια των εκδόσεων Οκτώ;
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΝΩΛΑΚΗΣ: Αν υποθέσουμε, χρησιμοποιώντας μια ευρεία έννοια του όρου ουτοπία, πως ουτοπικό είναι καθετί που προβάλλεται στο μέλλον, τότε σαφώς κάθε εκδοτική προσπάθεια, εκτός βέβαια από τα βιβλία που εκδίδονται κατά παραγγελία, είναι ουτοπική. Παρ' όλα αυτά δεν πιστεύω πως τέτοιου είδους προβολές ή προβλέψεις περιορίζονται μόνο στους μικρούς εκδοτικούς οίκους. Κάθε εκδότης είναι ένα είδος «προφήτη» και κάθε έκδοση είναι μια απόπειρα ερμηνείας των αναγκών και των προθέσεων του αναγνώστη. Αν σκεφτούμε επίσης πως το βιβλίο δεν καλύπτει κάποια ουσιαστική ανάγκη αλλά ίσως συμπληρώνει την πνευματική ζωή κάποιων, τότε καταλαβαίνει κανείς τις προκείμενες μιας εκδοτικής απόφασης. Η προσπάθεια των εκδόσεων Οκτώ πηγάζει ακριβώς από την πίστη πως το ελληνικό αναγνωστικό κοινό θα επιθυμούσε να διαβάσει σύγχρονα θεωρητικά κείμενα. Αυτό που καθορίζει τις επιλογές των τίτλων είναι ο τρόπος παρουσίασης του κάθε ζητήματος, η σαφήνεια στην έκφραση, η δομή του βιβλίου και κατά πόσον μπορεί να επιδρά σε συναισθηματικό επίπεδο στον αναγνώστη, ιδανικά θα θέλαμε να του προκαλέσει ένα gestalt shift.
Σπ. Α.: Πόσο ρεαλιστική, από την άλλη, είναι η προσπάθεια ως μικρός εκδοτικός οίκος που είστε, για την επιβίωσή σας;
Α.Μ.: Εδώ θίγετε εμμέσως δύο από τα βασικότερα προβλήματα των μικρών και μεσαίων εκδοτικών οίκων. Είναι προφανές πως δεν είναι εφικτό όλα τα βιβλία που εκδίδονται να περνάνε από τους πάγκους όλων των βιβλιοπωλείων της χώρας, ωστόσο πολλά βιβλία χάνονται εξαιτίας της διανομής, και αυτό δεν οφείλεται τόσο στους διανομείς και στους εκδότες όσο στους βιβλιοπώλες, που ερμηνεύουν το αναγνωστικό κοινό με τα κατώτερα δυνατά κριτήρια. Νομίζω όμως πως πιο προβληματική για τους μικρούς εκδότες είναι η οικονομική αδυναμία τους να διαφημιστούν. Εδώ απαιτούνται κεφάλαια τα οποία για να αποδώσουν πρέπει να έχουν συνεχή ροή, πράγμα που προϋποθέτει και συνεχή παραγωγή τίτλων, κάτι που δεν ορίζει τους μικρούς εκδότες. Επίσης με τον πολλαπλασιασμό των εντύπων για το βιβλίο επωφελούνται πάλι οι μεγάλοι εκδότες, καθώς είναι αυτοί που πρέπει να «γεμίσουν» τους διαφημιστικούς χώρους. Ομως θεωρώ πως η υπερπροσφορά εντύπων και κριτικών αποδυναμώνει τελικά την επίδραση της διαφήμισης και στρέφει τον αναγνώστη σε προσωπικά κριτήρια επιλογής. Θεωρώ πως στα επόμενα πέντε χρόνια, με τη νέα κατάσταση που έχει αρχίσει να διαμορφώνεται στον Τύπο, τα πράγματα θα έχουν αλλάξει προς όφελος των μικρότερων εκδοτών ή πως η νέα κατάσταση δεν θα δυσκολεύει τους μικρούς εκδότες με τον τρόπο που το κάνει σήμερα. .
Σπ.Α.: Συνεπώς σήμερα η αγορά του βιβλίου δεν είναι τόσο φαντεζί όπως παρουσιάζεται;
Α.Μ.: Η αγορά γίνεται όλο και πιο δύσκολη, παρόλο που πιστεύω πως δεν έχει γίνει τόσο αναρχοκαπιταλιστική όσο στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Το πιο κουραστικό, που παρατηρείται συνήθως από τους βιβλιοπώλες, είναι η υπεραπλουστευμένη ερμηνεία των προθέσεων του αναγνωστικού κοινού.
Σπ. Α.: Φιλοσοφία και Ιστορία είναι οι δύο άξονες όπου κινούνται οι εκδόσεις. Τι πιστεύετε για τα βιβλία εκλαϊκευμένης Φιλοσοφίας που κυκλοφορούν;
Α.Μ.: Στη Φιλοσοφία, λόγω ακριβώς της έκτασης και του βάθους του περιεχομένου της, υπάρχει πάντα η ανάγκη για ένα είδος χαρτογράφησής της και παρατηρείται διαρκώς η προσπάθεια να επαναδιατυπωθούν τα προβλήματα ή τα ζητήματα που συζητιούνται. Ετσι υπάρχει πάντα η ανάγκη για εισαγωγικά βιβλία, τα οποία μπορούν να εξυπηρετήσουν αυτόν τον διπλό σκοπό. Χαρτογραφούν μια περιοχή και θέτουν τα βασικά ζητήματα προς εξέταση. Με ανάλογο τρόπο φαντάζομαι πως θα μπορούσαν να λειτουργήσουν και τα βιβλία εκλαϊκευμένης Φιλοσοφίας, και μερικές φορές ορισμένα από αυτά το κάνουν.
Σπ. Α.: Θεωρείτε ότι μπορεί και να αποπροσανατολίζουν τους αναγνώστες ως προς την ουσία της Φιλοσοφίας;
Α.Μ.: Η Φιλοσοφία έχει πολλές «πίστες», σχολές, παραδόσεις, προσεγγίσεις, και είναι ίσως ο μοναδικός γνωστικός κλάδος, αν μπορούμε να τον αποκαλέσουμε έτσι, όπου οι διάφοροι τομείς του αλληλοεξαρτώνται σε τέτοιο βαθμό μεταξύ τους. Με αυτή την έννοια δεν νομίζω πως υπάρχει κάποια συγκεκριμένη ουσία, ένας συγκεκριμένος άξονας στη Φιλοσοφία που πρέπει να ακολουθούμε με ευλάβεια. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να προσεγγίσει κανείς ένα πρόβλημα, και τα βιβλία εκλαϊκευμένης Φιλοσοφίας αποτελούν έναν από τους πολλούς αυτούς τρόπους. Θα έλεγα μάλιστα πως τέτοια βιβλία ίσως λειτουργούν ως κίνητρο για να ασχοληθεί κανείς περισσότερο με τη Φιλοσοφία.
Σπ. Α.: Ποια είναι τα επόμενα σχέδια των εκδόσεών σας;
Α.Μ.: Αυτή την περίοδο ετοιμάζουμε μια σειρά μεταφρασμένης λογοτεχνίας και στις άμεσες προτεραιότητές μας είναι η προσέλκυση νέων ελλήνων συγγραφέων. Υπάρχουν νέοι με ασυνήθιστο εύρος χαρισμάτων, που έχουν να πουν πολλά. Θα μας ενδιέφερε πολύ να συνομιλήσουμε μαζί τους.
Βιβλιοθήκη, Παρασκευή 21 Μαΐου 2010
No comments:
Post a Comment