Θα «µιλήσει ελεύθερα» 100 χρόνια µετά θάνατον - ο Μαρκ Τουέιν

ΤΟΝ ΝΟΕΜΒΡΙΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ Η ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΜΑΡΚ ΤΟΥΕΪΝ

• Προτού φύγει από τον µάταιο τούτο κόσµο είχε αφήσει ρητή οδηγία: η αυτοβιογραφία του δεν έπρεπε να εκδοθεί προτού παρέλθει η 100ετία από την ηµέρα του θανάτου του. Ισως γι’ αυτό η εικόνα που έχουµε για τον Μαρκ Τουέιν - από τα σπουδαιότερα ονόµατα της αµερικανικής λογοτεχνίας - είναι η εικόνα ενός ευγενικού ανθρώπου, βικτωριανής ηθικής που δεν είχε πάθη, µικρότητες, ελαττώµατα...

• Τώρα που παρήλθε το διάστηµα κατά το οποίο απαγορευόταν η κυκλοφορία του ογκωδέστατου ετούτου εγχειρήµατος, και θα έχουµε τον ερχόµενο Νοέµβριο τον πρώτο τόµο της αυτοβιογραφίας του από το Πανεπιστήµιο Μπέρκλεϊ, θα διαπιστώσουµε ότι η πραγµατικότητα απέχει αρκετά από την εικόνα που είχαµε γι’ αυτόν µέχρι τώρα.

• Ποιος ήταν ο λόγος που ο Τουέιν (Σάµιουελ Κλέµενς το αληθινό του όνοµα) δεν ήθελε να βγει στο φως η ζωή του και οι απόψεις του; Οι µελετητές διχάζονται. Αλλοι πιστεύουν ότι το έκανε για να µπορεί να µιλήσει ελεύθερα για θέµατα όπως η θρησκεία και η πολιτική, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι το διάστηµα των 100 χρόνων τον προστάτευε από παρεξηγήσεις µε φίλους του.

• Ενα είναι το σίγουρο: µε την καθυστέρηση της έκδοσης του έργου, ο συγγραφέας που πρόλαβε και απόλαυσε εν ζωή τη φήµη του εξασφάλισε ότι θα εξακολουθούν να τον συζητούν και κατά τη διάρκεια του 21ου αιώνα. Ενα κοµµάτι των αποµνηµονευµάτων του περιέχει λεπτοµέρειες για τη (σκανδαλώδη) σχέση του µε την Ιζαµπέλ Βαν Κλικ Λιόν, που υπήρξε γραµµατέας του µετά τον θάνατο της γυναίκας του Ολίβιας, το 1904.

• Ο συγγραφέας ήταν τόσο κοντά στην Ιζαµπέλ, που µια φορά του αγόρασε ένα δονούµενο σεξουαλικό παιχνιδάκι - προφανώς για µεγάλα παιδιά. Εντελώς ξαφνικά, το 1909, την κατηγόρησε ότι προσπάθησε να τον «υπνωτίσει» µε σκοπό να εκµεταλλευθεί την περιουσία του.

• «Ο περισσότερος κόσµος» λέει η ιστορικός Λάουρα Τρόµπλι στον «Ιndependent»,«πιστεύει ότι ο Τουέιν ήταν ένας ευγενικός άνθρωπος βικτωριανής ηθικής. Δεν είναι έτσι. Στη βιογραφία του αποκαλεί την Ιζαµπέλ τσούλα. Είναι το αντίθετο της εικόνας που έχουν οι περισσότεροι άνθρωποι γι’ αυτόν».

• Ο µελετητής και συγγραφέας Μάικλ Σέλντεν λέει ότι κάποιες από τις απόψεις του µπορούσαν να βλάψουν την εικόνα του κοινού. «Είχε αµφιβολίες για τον Θεό και στην αυτοβιογραφία του αµφισβητεί την αυτοκρατορική αποστολή των ΗΠΑ στην Κούβα, το Πουέρτο Ρίκο και τις Φιλιππίνες. Είναι επίσης επικριτικός απέναντι στον Ρούσβελτ και θεωρεί ότι ο πατριωτισµός είναι το τελευταίο καταφύγιο του απατεώνα... Επίσης, µισεί την αποστολή χριστιανών ιεραποστόλων στην Αφρική. Ελεγε ότι έχουν αρκετή δουλειά στο σπίτι: µε τόσο λιντσάρισµα που έπεφτε στον Νότο, θα έπρεπε να αρχίσουν τον προσηλυτισµό των παγανιστών από εκεί».

• Επιµέλεια: Χάρη Ποντίδα, ΤΑ ΝΕΑ: Τετάρτη 26 Μαΐου 2010