Irvine Welsh, Centre, Co-author of 'Babylon Heights' with cast members, From left, David Heap, Dermot Magennis, Rachael Rath and John Fitzpatrick, at The Mill Theatre in Dundrum, Dublin.
Photo: AP Photo/John Cogill
Ο Irvine Welsh με το τελευταίο του βιβλίο «Αν σου άρεσε το σχολείο, θα λατρέψεις τη δουλειά» (εκδόσεις Οξύ, σ. 368, ευρώ 19,90, μτφρ.: Αλέξης Καλοφωλιάς) δικαιώνει τον ρόλο του συγγραφέα στην κοινωνία.
Είναι ο παρατηρητής που βλέπει, ακούει και καταγράφει. Με τη φαντασία και το γεμάτο πνευματικό «οπλοστάσιό» του, μας βοηθά να κατανοήσουμε και να ξεπεράσουμε ταμπού και προσωπικά βάσανα.
Η γραφή του, ηλεκτρισμένη, διότι συνδυάζει καυστικό χιούμορ και κριτικό πνεύμα. Ο συνδυασμός των δύο δίνει στον αναγνώστη τον χρόνο και τον χώρο να επεξεργαστεί και να δει καθαρά το ζήτημα που θίγεται σε κάθε διήγημα. Μοναξιά, κρυμμένη ομοφυλοφιλία, εκδίκηση κ.ά.
Ο 52χρονος συγγραφέας δείχνει, γι' άλλη μια φορά, πόσο καλός χειριστής της διηγηματικής φόρμας είναι. Στους αυστηρούς κανόνες της αναπτύσσει χωρίς περιορισμούς τον λόγο του. Κάθε φινάλε ανατρεπτικό και όμως καθόλου ξαφνικό. Παράλληλα, παρουσιάζει το ιδεολογικό του στίγμα. Καταγγέλλει και αποτυπώνει έντονα το διαχρονικά στρεβλό, κοινωνικοπολιτικό τοπίο.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΕΡΓΙΟΠΟΥΛΟΣ: Το βιβλίο σας δεν αφορά κλασικές, τυπικές, υποθέσεις. Πόσο εύκολο ήταν να τις πλάσετε στο μυαλό σας;
IRVINE WELSH: «Μερικές φορές έρχονται σαν απρόσκλητοι επισκέπτες, χωρίς ιδιαίτερη ενθάρρυνση. Νομίζω ότι έτσι λειτουργεί το μυαλό μου. Ταξιδεύω, βλέπω πράγματα, ακούω και μετά επεμβαίνει το πανταχού παρόν, στο μυαλό κάθε συγγραφέα, «τι θα γινόταν εάν...».
Α.Σ.: Παρατήρησα ότι σε κάθε διήγημα οι άνθρωποι είναι σε δύσκολες καταστάσεις. Διαχρονικά προβλήματα που υπάρχουν και σήμερα. Μοναξιά (Μις Αριζόνα), κρυμμένη ομοφυλοφιλία, εκδίκηση (Κροταλίες) κ.ά.
Ι.W.: Λατρεύω να βγάζω τους ανθρώπους από την ασφάλειά τους και να τους ρίχνω στην ταπεινή πλευρά της ανθρώπινης φύσης τους. Εχει μεγάλο ενδιαφέρον για μένα να δω τι υπάρχει πραγματικά, όταν η ομορφιά και η πονηριά της πολιτισμένης μας ζωής εκλείπει.
Α.Σ.: Ηταν δύσκολο να αναπτύξετε τη φαντασία και τις ιστορίες σας στη φόρμα του διηγήματος;
Ι.W.: Είναι θέμα επιμονής. Γράφεις συνέχεια, σχεδιάζεις αδιάκοπα, μέχρι να προσεγγίσεις στη σελίδα αυτό που έχεις στο μυαλό σου. Πιο συγκεκριμένα, πώς συλλαμβάνεις την ιστορία. Ποτέ δεν το επιτυγχάνεις ακριβώς, αλλά κάνεις το καλύτερο που μπορείς.
Α.Σ.: Στη νουβέλα «Το βασίλειο του Φάιφ» ένας αουτσάιντερ γίνεται βασιλιάς σε μια επαρχία της ανατολικής Σκοτίας. Υπάρχουν βιωματικά στοιχεία;
Ι.W.: Θα ήταν παρατραβηγμένο να σκεφτώ κάτι τέτοιο για μένα. Ο βασικός χαρακτήρας σ' αυτή την ιστορία, ο Τζέισον, φεύγει, παίρνει το κορίτσι και τα κερδίζει όλα. Είναι εξαιρετικά σπάνιο για πρόσωπα στα βιβλία μου.
Α.Σ.: Νιώθετε ότι με το «Αν σου άρεσε το σχολείο, θα λατρέψεις τη δουλειά» κάνετε κοινωνικοπολιτική καταγγελία;
Ι.W.: Οτιδήποτε κάνω είναι πολιτικοκοινωνική δήλωση με κάποιον τρόπο. Είμαι ανήσυχο πνεύμα, που έρχεται από πολύ φτωχό μέρος μιας παρεξηγημένης πόλης. Συνεπώς, δεν έχω άλλη επιλογή.
Α.Σ.: Σε κάθε κεφάλαιο υπάρχει το στοιχείο της... αναμενόμενης έκπληξης. Γίνεται σκόπιμα ή αποτελεί μέρος της συγγραφικής διαδικασίας;
Ι.W.: Πιστεύω ότι ο συγγραφέας θέλει να εκπλήξει τον εαυτό του. Είναι το «τι θα γινόταν εάν...» πάλι. Γράφεις και σκέφτεσαι «ξέρω πού πάει αυτό, αλλά τι θα γινόταν αν...».
Α.Σ.: Νομίζω ότι δίνετε το ιδεολογικοπολιτικό σας στίγμα. Τονίζετε ταξικά ζητήματα, ανθρώπινη ματαιοδοξία, σχέσεις, κοινωνική βία. Είναι απαραίτητο για να αποκτήσει ιδιαίτερη δυναμική το βιβλίο;
Ι.W.: Απλώς έλκω αυτά τα συμπεράσματα από τη ζωή. Πιθανώς, δεν είναι ουσιώδη για την ιστορία, αλλά εξυπηρετούν την αφηγηματική δομή.
Α.Σ.: Ο λόγος σας συνδυάζει χιούμορ και κριτικό πνεύμα. Είναι απαραίτητο οι αναγνώστες να είναι κοντά σ' αυτό;
Ι.W.: Χρησιμοποιώ χιούμορ για να δώσω στον εαυτό μου και στον αναγνώστη τον χώρο να ασχοληθεί με τα ταμπού του. Νομίζω οποιοσδήποτε είναι ο συγγραφέας το κοινό θα τον ακολουθήσει, αν πιστέψει στην υπόθεση και στους χαρακτήρες. Αυτή είναι δική του δουλειά. Να τον πείσει. Αν η ιστορία είναι επίπεδη και οι ήρωες βαρετοί, ο αναγνώστης θα τη διαβάσει, όμως δεν θα ενδιαφερθεί περισσότερο. Αυτό διαχωρίζει το μέτριο μυθιστόρημα από τη σπουδαία λογοτεχνία.
No comments:
Post a Comment