- Η 86χρονη συγγραφέας κήρυξε αντάρτικο κατά της κυβέρνησης Ζούμα διεκδικώντας αυτά για τα οποία πολεμούσε μια ζωή: ελευθερία, ισότητα, δημοκρατία
ΟΥΤΕ που θα το φανταζόταν η Ναντίν Γκόρντιμερ ότι σήμερα, 20 χρόνια μετά την κατάργηση του απαρτχάιντ, θα έπρεπε να πολεμήσει ξανά για όλα αυτά για τα οποία αγωνιζόταν μια ολόκληρη ζωή: για την ελευθερία, την ισότητα και τη δημοκρατία. Και όμως στα 86 της η νομπελίστρια συγγραφέας κήρυξε αντάρτικο κατά της κυβέρνησης Ζούμα, η οποία επιχειρεί να χειραγωγήσει τα μέσα ενημέρωσης και να πνίξει την ελευθερία της έκφρασης στην πατρίδα της. «Μας γυρίζει πίσω σε κάποιες από τις πιο σκοτεινές ημέρες του απαρτχάιντ. Απειλεί την ίδια τη βάση της δημοκρατικής ελευθερίας» λέει η πιο γνωστή πένα του αντιρατσιστικού αγώνα στη Νότια Αφρική.
Η Ναντίν Γκόρντιμερ έχει θυμώσει με την κυβέρνηση του Τζέικομπ Ζούμα. Βλέπει τα δρακόντεια μέτρα τα οποία προτείνει σε μια άγαρμπη προσπάθειά του να φιμώσει τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και κατ' επέκταση όλους τους πολίτες οι οποίοι θέλουν να σκέπτονται, να μιλάνε και να γράφουν ελεύθερα.
«Πολλοί πέθαναν για την ελευθερία μας. Πέρασαν χρόνια και χρόνια στη φυλακή, από τον μεγάλο Νέλσον Μαντέλα μέχρι τόσους και τόσους άλλους» λέει στον «Guardian» με αφορμή την πρόσφατη έκδοση του βιβλίου της «Τelling Τimes: Writing and Living, 1950-2008».
Αν περάσουν τα μέτρα, θα επιτρέπεται στην κυβέρνηση να απαγορεύει τη δημοσίευση όποιου υλικού θεωρήσει ότι απειλεί « την επιβίωση και την ασφάλεια του κράτους ».
Η φράση «εθνικό συμφέρον» καλύπτει τα πάντα και επιτρέπει το κλείσιμο κάθε συζήτησης που οι κυβερνώντες πιστεύουν ότι τους θίγει. Και αυτό δεν το δέχεται η πρώτη νοτιοαφρικανή η οποία τιμήθηκε με το βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας (το 1991, όταν το απαρτχάιντ έπνεε τα λοίσθια).
Με τη μαχητικότητα που δεν έχασε ποτέ, κινητοποίησε ομότεχνούς της και υπέγραψαν όλοι μαζί μια έκκληση προς τον πρόεδρο, ζητώντας να πάρει πίσω τους νόμους.
«Αν κινδυνεύει η δουλειά και η ελευθερία του συγγραφέα,τότε κινδυνεύει και η ελευθερία κάθε αναγνώστη στη Νότια Αφρική» γράφει η Γκόρντιμερ στην έκκλησή της. Τη συνυπογράφουν δεκάδες συγγραφείς και άνθρωποι του πνεύματος, ανάμεσά τους ο συναγωνιστής της λογοτέχνης Αντρέ Μπρινκ και ο επίσης νομπελίστας Τζ. Μ. Κούτσι.
Το κείμενο παραδόθηκε στον Τζέικομπ Ζούμα την περασμένη εβδομάδα με την ελπίδα ότι θα τον κάνει να αλλάξει γνώμη. Η Γκόρντιμερ πιστεύει ότι πίσω από την κίνηση αυτή κρύβεται ο φόβος της κυβέρνησης να μην αποκαλυφθούν σκάνδαλα. «Είναι τραγικό που το Εθνικό Αφρικανικό Κογκρέσο (σ.σ.: το κόμμα του Μαντέλα) προτείνει τέτοια μέτρα, αφού αγωνίστηκε επί δεκαετίες για την ελευθερία και την ισονομία». Οι επίμαχοι νόμοι δεν έχουν ψηφιστεί ακόμη. Αλλος ένας λόγος που την κάνει πιο μαχητική, πιο ασυμβίβαστη. Πιστεύει ότι οι φωνές διαμαρτυρίας θα μεταπείσουν τελικά τον Ζούμα.
Η Γκόρντιμερ θεωρεί ότι οι δημοσιογράφοι πλήττονται περισσότερο από τα μέτρα, αλλά δεν εξαιρεί τους συγγραφείς, γιατί, όπως λέει, και αυτοί βασίζονται πολλές φορές σε όσα αποκαλύπτουν πρώτοι οι δημοσιογράφοι.
Η Ναντίν Γκόρντιμερ έχει θυμώσει με την κυβέρνηση του Τζέικομπ Ζούμα. Βλέπει τα δρακόντεια μέτρα τα οποία προτείνει σε μια άγαρμπη προσπάθειά του να φιμώσει τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και κατ' επέκταση όλους τους πολίτες οι οποίοι θέλουν να σκέπτονται, να μιλάνε και να γράφουν ελεύθερα.
«Πολλοί πέθαναν για την ελευθερία μας. Πέρασαν χρόνια και χρόνια στη φυλακή, από τον μεγάλο Νέλσον Μαντέλα μέχρι τόσους και τόσους άλλους» λέει στον «Guardian» με αφορμή την πρόσφατη έκδοση του βιβλίου της «Τelling Τimes: Writing and Living, 1950-2008».
Αν περάσουν τα μέτρα, θα επιτρέπεται στην κυβέρνηση να απαγορεύει τη δημοσίευση όποιου υλικού θεωρήσει ότι απειλεί « την επιβίωση και την ασφάλεια του κράτους ».
Η φράση «εθνικό συμφέρον» καλύπτει τα πάντα και επιτρέπει το κλείσιμο κάθε συζήτησης που οι κυβερνώντες πιστεύουν ότι τους θίγει. Και αυτό δεν το δέχεται η πρώτη νοτιοαφρικανή η οποία τιμήθηκε με το βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας (το 1991, όταν το απαρτχάιντ έπνεε τα λοίσθια).
Με τη μαχητικότητα που δεν έχασε ποτέ, κινητοποίησε ομότεχνούς της και υπέγραψαν όλοι μαζί μια έκκληση προς τον πρόεδρο, ζητώντας να πάρει πίσω τους νόμους.
«Αν κινδυνεύει η δουλειά και η ελευθερία του συγγραφέα,τότε κινδυνεύει και η ελευθερία κάθε αναγνώστη στη Νότια Αφρική» γράφει η Γκόρντιμερ στην έκκλησή της. Τη συνυπογράφουν δεκάδες συγγραφείς και άνθρωποι του πνεύματος, ανάμεσά τους ο συναγωνιστής της λογοτέχνης Αντρέ Μπρινκ και ο επίσης νομπελίστας Τζ. Μ. Κούτσι.
Το κείμενο παραδόθηκε στον Τζέικομπ Ζούμα την περασμένη εβδομάδα με την ελπίδα ότι θα τον κάνει να αλλάξει γνώμη. Η Γκόρντιμερ πιστεύει ότι πίσω από την κίνηση αυτή κρύβεται ο φόβος της κυβέρνησης να μην αποκαλυφθούν σκάνδαλα. «Είναι τραγικό που το Εθνικό Αφρικανικό Κογκρέσο (σ.σ.: το κόμμα του Μαντέλα) προτείνει τέτοια μέτρα, αφού αγωνίστηκε επί δεκαετίες για την ελευθερία και την ισονομία». Οι επίμαχοι νόμοι δεν έχουν ψηφιστεί ακόμη. Αλλος ένας λόγος που την κάνει πιο μαχητική, πιο ασυμβίβαστη. Πιστεύει ότι οι φωνές διαμαρτυρίας θα μεταπείσουν τελικά τον Ζούμα.
Η Γκόρντιμερ θεωρεί ότι οι δημοσιογράφοι πλήττονται περισσότερο από τα μέτρα, αλλά δεν εξαιρεί τους συγγραφείς, γιατί, όπως λέει, και αυτοί βασίζονται πολλές φορές σε όσα αποκαλύπτουν πρώτοι οι δημοσιογράφοι.
«Οι δημοσιογράφοι μάς δίνουν τα γεγονότα, αλλά στην ποίηση, στο θέατρο και στα μυθιστορήματα υπάρχει μια βαθιά πολυπλοκότητα. Στόχος μας είναι να ανακαλύπτουμε τη ζωή από την αρχή, με ειλικρίνεια και παρρησία. Και αυτός ο στόχος θα κινδυνεύσει με τους νόμους αυτούς» λέει.
Σήμερα, 16 χρόνια μετά την τυπική κατάργηση του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική, η αφρικανική υπερδύναμη έχει κάνει βήματα μπροστά, αλλά δεν έχει λύσει τα μεγάλα προβλήματά της.
Η υψηλή ανεργία, η μεγάλη εγκληματικότητα και το (αναλογικά με τον πληθυσμό) δεύτερο στον κόσμο ποσοστό φορέων του ιού ΗΙV δημιουργούν ένα εκρηκτικό τοπίο, που δεν μπόρεσε να το κρύψει η προσωρινή ευφορία από την οργάνωση του Μουντιάλ. Αλλά για την Γκόρντιμερ η χειρότερη απειλή είναι η περιστολή της ελευθεροτυπίας. «Αλλά όχι, δεν απελπίζομαι. Ούτε μου έχει περάσει ποτέ από το μυαλό να φύγω από την πατρίδα μου. Η ζωή είναι τόσο αβέβαιη. Αυτό που μπορείς να κάνεις είναι να αγωνίζεσαι για αυτά που πιστεύεις ότι είναι τα σωστά. Οι πεποιθήσεις δεν αλλάζουν. Πιστεύω και σήμερα σε αυτά που πίστευα και πριν από 20 χρόνια» δηλώνει.
Αρχισε να γράφει από εννέα ετών. Η πρώτη της συλλογή διηγημάτων με τίτλο «Face to face» (Πρόσωπο με πρόσωπο) δημοσιεύτηκε το 1949. Ακολούθησαν 10 μυθιστορήματα.
Οι κυβερνήσεις του απαρτχάιντ είχαν απαγορεύσει την κυκλοφορία βιβλίων της που χτυπούσαν αλύπητα τον ρατσισμό.
Παρά τη σκληρή λογοκρισία, αρνήθηκε επανειλημμένα να εγκαταλείψει την πατρίδα της, προτιμώντας να δώσει τον αγώνα εκ των έσω.
Οταν ο Νέλσον Μαντέλα βγήκε από τη φυλακή, ένας από τους πρώτους ανθρώπους που θέλησε να δει ήταν η Γκόρντιμερ.
Το 1991 τιμήθηκε με το Νομπέλ Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου της.
Το μυθιστόρημα «Το όπλο του σπιτιού» είναι το πρώτο που έγραψε μετά την πτώση του απαρτχάιντ. Κυκλοφόρησε στα αγγλικά το 1998.
«Ολες οι κυβερνήσεις, όλες οι κοινωνίες που σέβονται τους συγγραφείς τους πρέπει να τους έχουν όσο το δυνατόν πιο ελεύθερους να γράφουν με τον δικό τους τρόπο, επιλέγοντας τη δική τους φόρμα και τη δική τους γλώσσα, σύμφωνα με τη δική τους ανακάλυψη της αλήθειας.» Στο τέλος του δοκιμίου επικαλείται τον Τουργκένιεφ: «Χωρίς ελευθερία,υπό την ευρύτερη έννοια της λέξης, ένας πραγματικός καλλιτέχνης δεν μπορεί να υπάρξει. Χωρίς αυτόν τον αέρα είναι αδύνατον να αναπνεύσει».
Την εποχή του απαρτχάιντ αρκετά βιβλία της Γκόρντιμερ είχαν απαγορευτεί: το « Α world of strangers» (1958) για 12 χρόνια, ο «Υστερος αστικός κόσμος» (1966) για 10 χρόνια και αρκετά άλλα μυθιστορήματα για μικρότερο διάστημα.
Η Γκόρντιμερ δεν φοβήθηκε. Εμεινε στη Νότια Αφρική, ενώ πολλοί άλλοι έφυγαν. «Η εξορία», είπε κάποτε, «είναι ένα τρομερό πράγμα,ακόμα και όταν ζεις με άνεση».
Παρ΄ όλο που έπαιξε σημαντικό ρόλο στη μάχη κατά της λογοκρισίας και συνέβαλε στην ίδρυση του Κογκρέσου των Συγγραφέων της Νότιας Αφρικής, πάντα απέρριπτε τον χαρακτηρισμό «στρατευμένη συγγραφέας», για να μην τη χαρακτηρίσουν προπαγανδίστρια ή κομφορμίστρια. «Εξυπηρετείς καλύτερα τον σκοπό σου γράφοντας αυτή τη μικρή αλήθεια που ανακάλυψες, όπως την ξέρεις», είπε το 2003. Πιστεύει ότι «οι προπαγανδιστές θεωρούν ότι έχουν το μονοπώλιο της αλήθειας. Οι συγγραφείς αναγνωρίζουν τα λάθη τους και δεν μιλάνε για την “αλήθεια”, αλλά για την “αλήθεια όπως την καταλαβαίνουν”».
Αυτό που ίσως φοβάται περισσότερο δεν είναι ότι οι νέοι νόμοι θα περιορίσουν την ελευθερία των συγγραφέων, αλλά ότι καλλιεργούν ένα κλίμα στο οποίο θα απαγορεύεται στους συγγραφείς να έχουν τη δική τους άποψη.
«Σε έναν κόσμο στον οποίο η κυβέρνηση αποφασίζει τι πρέπει να δημοσιευτεί, τι απειλεί το εθνικό συμφέρον, οι συγγραφείς πρέπει να πάρουν θέση. Υποχρεώνονται να γίνουν πολιτικά όντα και δεν μπορούν να είναι ο εαυτός τους. Το γράψιμο γίνεται όπλο αντί για πνευματική περιπέτεια» επισημαίνει.
Σήμερα, 16 χρόνια μετά την τυπική κατάργηση του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική, η αφρικανική υπερδύναμη έχει κάνει βήματα μπροστά, αλλά δεν έχει λύσει τα μεγάλα προβλήματά της.
Η υψηλή ανεργία, η μεγάλη εγκληματικότητα και το (αναλογικά με τον πληθυσμό) δεύτερο στον κόσμο ποσοστό φορέων του ιού ΗΙV δημιουργούν ένα εκρηκτικό τοπίο, που δεν μπόρεσε να το κρύψει η προσωρινή ευφορία από την οργάνωση του Μουντιάλ. Αλλά για την Γκόρντιμερ η χειρότερη απειλή είναι η περιστολή της ελευθεροτυπίας. «Αλλά όχι, δεν απελπίζομαι. Ούτε μου έχει περάσει ποτέ από το μυαλό να φύγω από την πατρίδα μου. Η ζωή είναι τόσο αβέβαιη. Αυτό που μπορείς να κάνεις είναι να αγωνίζεσαι για αυτά που πιστεύεις ότι είναι τα σωστά. Οι πεποιθήσεις δεν αλλάζουν. Πιστεύω και σήμερα σε αυτά που πίστευα και πριν από 20 χρόνια» δηλώνει.
- ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΡΙΑ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Αρχισε να γράφει από εννέα ετών. Η πρώτη της συλλογή διηγημάτων με τίτλο «Face to face» (Πρόσωπο με πρόσωπο) δημοσιεύτηκε το 1949. Ακολούθησαν 10 μυθιστορήματα.
Οι κυβερνήσεις του απαρτχάιντ είχαν απαγορεύσει την κυκλοφορία βιβλίων της που χτυπούσαν αλύπητα τον ρατσισμό.
Παρά τη σκληρή λογοκρισία, αρνήθηκε επανειλημμένα να εγκαταλείψει την πατρίδα της, προτιμώντας να δώσει τον αγώνα εκ των έσω.
Οταν ο Νέλσον Μαντέλα βγήκε από τη φυλακή, ένας από τους πρώτους ανθρώπους που θέλησε να δει ήταν η Γκόρντιμερ.
Το 1991 τιμήθηκε με το Νομπέλ Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου της.
Το μυθιστόρημα «Το όπλο του σπιτιού» είναι το πρώτο που έγραψε μετά την πτώση του απαρτχάιντ. Κυκλοφόρησε στα αγγλικά το 1998.
- «Το γράψιμο γίνεται όπλο...»
«Ολες οι κυβερνήσεις, όλες οι κοινωνίες που σέβονται τους συγγραφείς τους πρέπει να τους έχουν όσο το δυνατόν πιο ελεύθερους να γράφουν με τον δικό τους τρόπο, επιλέγοντας τη δική τους φόρμα και τη δική τους γλώσσα, σύμφωνα με τη δική τους ανακάλυψη της αλήθειας.» Στο τέλος του δοκιμίου επικαλείται τον Τουργκένιεφ: «Χωρίς ελευθερία,υπό την ευρύτερη έννοια της λέξης, ένας πραγματικός καλλιτέχνης δεν μπορεί να υπάρξει. Χωρίς αυτόν τον αέρα είναι αδύνατον να αναπνεύσει».
Την εποχή του απαρτχάιντ αρκετά βιβλία της Γκόρντιμερ είχαν απαγορευτεί: το « Α world of strangers» (1958) για 12 χρόνια, ο «Υστερος αστικός κόσμος» (1966) για 10 χρόνια και αρκετά άλλα μυθιστορήματα για μικρότερο διάστημα.
Η Γκόρντιμερ δεν φοβήθηκε. Εμεινε στη Νότια Αφρική, ενώ πολλοί άλλοι έφυγαν. «Η εξορία», είπε κάποτε, «είναι ένα τρομερό πράγμα,ακόμα και όταν ζεις με άνεση».
Παρ΄ όλο που έπαιξε σημαντικό ρόλο στη μάχη κατά της λογοκρισίας και συνέβαλε στην ίδρυση του Κογκρέσου των Συγγραφέων της Νότιας Αφρικής, πάντα απέρριπτε τον χαρακτηρισμό «στρατευμένη συγγραφέας», για να μην τη χαρακτηρίσουν προπαγανδίστρια ή κομφορμίστρια. «Εξυπηρετείς καλύτερα τον σκοπό σου γράφοντας αυτή τη μικρή αλήθεια που ανακάλυψες, όπως την ξέρεις», είπε το 2003. Πιστεύει ότι «οι προπαγανδιστές θεωρούν ότι έχουν το μονοπώλιο της αλήθειας. Οι συγγραφείς αναγνωρίζουν τα λάθη τους και δεν μιλάνε για την “αλήθεια”, αλλά για την “αλήθεια όπως την καταλαβαίνουν”».
Αυτό που ίσως φοβάται περισσότερο δεν είναι ότι οι νέοι νόμοι θα περιορίσουν την ελευθερία των συγγραφέων, αλλά ότι καλλιεργούν ένα κλίμα στο οποίο θα απαγορεύεται στους συγγραφείς να έχουν τη δική τους άποψη.
«Σε έναν κόσμο στον οποίο η κυβέρνηση αποφασίζει τι πρέπει να δημοσιευτεί, τι απειλεί το εθνικό συμφέρον, οι συγγραφείς πρέπει να πάρουν θέση. Υποχρεώνονται να γίνουν πολιτικά όντα και δεν μπορούν να είναι ο εαυτός τους. Το γράψιμο γίνεται όπλο αντί για πνευματική περιπέτεια» επισημαίνει.
Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=2&artId=352362&dt=05/09/2010#ixzz0yd9zcWzI
No comments:
Post a Comment