Η γενιά των 700 ευρώ διαβάζει Μπέκα;

• Από τον Κωνσταντίνο Μπούρα

• Βαγγέλης Μπέκας, Το 13ο υπόγειο, μυθιστόρημα εκδόσεις Μπαρτζουλιάνος, σ. 255, ευρώ 14

Ο Βαγγέλης Μπέκας, που γεννήθηκε πριν από 33 χρόνια στην Πρέβεζα, αφιερώνει το πρώτο δημοσιευμένο μυθιστόρημά του «στη γενιά των 700 ευρώ και στη γιαγιά Λέξω». Δεν ξέρω ποια είναι η γιαγιά Λέξω -φαντάζομαι μία από τις γιαγιάδες του νεαρού συγγραφέα-, όμως οι εκπρόσωποι της πολύπαθης νέας γενιάς που γνωρίζω, και προσπαθούν να βρουν δουλειά μέσα στην οικονομική κρίση εξαργυρώνοντας τους όποιους μεταπτυχιακούς τίτλους της ημεδαπής και της αλλοδαπής, θα διάβαζαν με ευχαρίστηση αυτό το εφιαλτικό, μελλοντολογικό και παράλογα σουρεαλιστικό πεζογράφημα ενός σημαντικού νέου συγγραφέα, που κινείται μεταξύ Κάφκα, Οργουελ, Ιονέσκο, Νταλί, Ιερώνυμου Μπος και «Κόλασης» του Δάντη.

Η αγωνία για το μέλλον, το άγχος και η ανασφάλεια, ο φόβος της αλλοτρίωσης μέσα από την καθημερινή εργασιακή ρουτίνα, η απροθυμία για συμβιβασμούς του ατόμου, το οποίο έχει βγει ανεπιστρεπτί από τον «παράδεισο» της εφηβικής ηλικίας (που μόνο παράδεισος δεν είναι, με τόσες εξετάσεις και τόσες δοκιμασίες), η αναζήτηση της αληθινής αγάπης μακριά από το «κρεοπωλείο» του ψυχρού, «καταναλωτικού», «μοδάτου» σεξ είναι μερικά μόνα από τα θέματα και τα προβλήματα αυτής της γενιάς, όπως αναδύονται από τις σελίδες του καλογραμμένου αυτού μυθιστορήματος και ποτίζουν την ψυχή και τη συνείδηση του αναγνώστη με τη στυφή, πικρή γεύση του αδιεξόδου των σύγχρονων νέων.

Ο «ήρωας» του Βαγγέλη Μπέκα, που αναζητάει την καλή του, αντιμετωπίζοντας όλους τους «κακούς» και διεφθαρμένους της φανταστικής μελλοντικής πολιτείας, δεν διστάζει να κατεβεί μ' ένα ασανσέρ του τρόμου στο 13ο υπόγειο, κι έπειτα στο 100ό, για να βρει τις απαντήσεις και τις λύσεις στα προβλήματα που μαστίζουν την ύπαρξή του. Αυτή η συμβολική κατάδυση στο ατομικό και συλλογικό ασυνείδητο έχει έναν χαρακτήρα μυητικά τελετουργικό, όπως οι ανάλογες τελετές ενηλικίωσης στις πρωτόγονες φυλές. Μόνο που εδώ κυριαρχούν οι «αστικοί μύθοι», πρωταγωνιστούν τα εφιαλτικά τοπία των μπαρ, των ξενυχτάδικων και των σαδομαζοχιστικών κλαμπ. Η Φύση και τα άγρια θηρία με τα οποία είχαν να παλέψουν για να επιβιώσουν οι έφηβοι των πρωτόγονων φυλών, αντικαθίστανται εδώ με μεταλλικά κουτιά και διαβολικούς μηχανισμούς.

Το αβυσσαλέο μίσος που φυτρώνει στην ψυχή των ματαιωμένων, βιασμένων, κατακρεουργημένων υπάρξεων είναι περισσότερο τρομακτικό από το πιο εξαγριωμένο θηρίο της ζούγκλας και περισσότερο τοξικό από το πλέον δηλητηριώδες φυτό. Η επιβίωση γίνεται αυτοσκοπός, και ο όρος «ζωή» δεν σημαίνει τίποτα πέρα από μια σειρά συμβιβασμούς και υπολογισμένες δράσεις πάνω σε καμουφλαρισμένα συναισθήματα, σ' έναν κόσμο όπου η υποκρισία θεωρείται μέγιστη αρετή και η προγραμματισμένη κακία κι επιθετικότητα βαθμολογούνται με άριστα στο σύγχρονο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Οσο για τη Φύση, αυτή είναι ο μεγάλος χαμένος αυτού του μακιαβελικού παιχνιδιού εξουσίας, αφού υποσκάπτεται και οι πόροι της λεηλατούνται και κατασπαταλιούνται στον βωμό ανόσιων συμφερόντων.

Το μυθιστόρημα έχει κυκλική δομή. Κλείνει ακριβώς με τα λόγια που άρχισε: Πρώτα φόρεσε το καλσόν του. Δυσκολεύτηκε λίγο γιατί σκάλωνε στις τρίχες των ποδιών του. (Κακή συνήθεια να μην κάνεις χαλάουα.) Μετά φόρεσε την πιο κοντή φούστα της φίλης του, ξυρίστηκε, βάφτηκε, μονάχα περούκα δεν φόρεσε. Κι έτσι κάπως βγήκε από το σπίτι, μπήκε στο αυτοκίνητο και κατευθύνθηκε στη δουλειά του. Τον έλεγαν Πέτρο. Το σχέδιο είχε μπει στη δυσκολότερη φάση του... (σ. 253).[...] ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ 

• Βιβλιοθήκη, Σάββατο 18 Σεπτεμβρίου 2010