Ενας Ελληνας για δύο µεγάλα γαλλικά βραβεία

• Του Μανώλη Πιµπλή, ΤΑ ΝΕΑ,Τρίτη 21 Σεπτεμβρίου 2010

• Με τις θετικές κριτικές να πέφτουν βροχή, το νέο µυθιστόρηµα του έλληνα συγγραφέα είναι υποψήφιο για τα µεγάλα γαλλικά βραβεία λογοτεχνίας, έχοντας να αντιµετωπίσει «µαγειρέµατα» και «προαποφασισµένα» φαβορί

«Αν το πάρω θα είναι θαύµα. Αλλά τα θαύµατα δεν αποκλείονται, έχουν ξαναγίνει», λέει στα «ΝΕΑ» ο Βασίλης Αλεξάκης. Το «θαύµα που έχει ξαναγίνει» είναι το γαλλικό βραβείο «Μεντισίς», το οποίο είχε πάρει το 1995 ο έλληνας συγγραφέας για το µυθιστόρηµά του «Η µητρική γλώσσα».

Είναι επίσης το Μεγάλο Βραβείο Μυθιστορήµατος της Γαλλικής Ακαδηµίας που πήρε το 2007 για το «µ.Χ.» – ήταν η πρώτη φορά που η Γαλλική Ακαδηµία έδωσε το µεγάλο της βραβείο σε ξένο υπήκοο. Οι Γάλλοι τον θεωρούν, βέβαια, «δικό τους» µε την ευρεία έννοια. Ο Αλεξάκης ζει κατά κύριο λόγο στη Γαλλία και γράφει τα βιβλία του στα γαλλικά, µετά δε τα µεταφράζει ο ίδιος στα ελληνικά. Αν τα κυκλοφορεί πρώτα στα γαλλικά, έστω και δύο µήνες νωρίτερα από τα ελληνικά, είναι ακριβώς για να έχουν το δικαίωµα να µπουν στις υποψηφιότητες των γαλλικών βραβείων, ως γαλλικά βιβλία.

Τώρα διεκδικεί ένα ακόµα «θαύµα». Το νέο του µυθιστόρηµα, που µόλις κυκλοφόρησε στη Γαλλία και ετοιµάζεται να κυκλοφορήσει και εδώ (Εκδ. Εξάντας), το οποίο έχει τίτλο «Le premier mot» (Η πρώτη λέξη, Εκδ. Stock), µπήκε στις υποψηφιότητες του πιο γνωστού γαλλικού βραβείου, του Γκονκούρ. Και µπήκε και στις υποψηφιότητες ενός ακόµα γνωστού γαλλικού βραβείου, του Ρενοντό. Για το πρώτο έχουν επιλεγεί 14 υποψηφιότητες, για το δεύτερο 15.

Το βραβείο Γκονκούρ, που εξασφαλίζει τεράστιες πωλήσεις, διαδίδεται ευρέως ότι έχει περίπου δοθεί ήδη. Οτι θα το δώσουν δηλαδή οι Γάλλοι στον Μισέλ Ουελµπέκ, επειδή δεν του το έχουν δώσει ποτέ και του το χρωστάνε, επειδή επίσης ο Ουελµπέκ έγραψε τώρα ένα βιβλίο στα µέτρα του Γκονκούρ _ όχι πολύ προκλητικό δηλαδή ή περισσότερο «πολιτικώς ορθό». Λέγεται «La carte et le territoire» («Ο χάρτης και τα εδάφη»). Το παραδέχτηκε και ο ίδιος ότι επιδιώκει το Γκονκούρ, όχι ακριβώς µε αυτά τα λόγια, το υπονόησε µε σαφήνεια όµως στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων της France 2, σε ευθεία ερώτηση του γνωστού γάλλου παρουσιαστή Νταβίντ Πουζαντάς.

Θα γίνουν έτσι τα πράγµατα; Μπορεί ναι, µπορεί όχι. Ο εκδότης του Βασίλη Αλεξάκη του λέει γελώντας να µην ελπίζει τίποτα, κατεβάζοντας τον πήχυ των προσδοκιών, είναι όµως βέβαιο ότι θα κινηθεί, όσο µπορεί, παρασκηνιακά, όπως κάνουν όλοι οι µεγάλοι γάλλοι εκδότες σε αυτό το βραβείο. Τόσο πολύ, που το όνοµα του βραβευµένου «κλειδώνει» πάντα τελευταία στιγµή.

Πέρσι το µαγείρεµα τελείωσε στις 3 το πρωί! Στα θετικά προµηνύµατα είναι ότι µόνο τέσσερα βιβλία θέτουν υποψηφιότητα και για τα δύο βραβεία, και το ένα από αυτά είναι του Βασίλη Αλεξάκη.

Από την άλλη πλευρά, τις δύο άλλες φορές που βιβλία του βρέθηκαν στην τελική λίστα υποψηφίων του Γκονκούρ («Η καρδιά της Μαργαρίτας», «Η µητρική γλώσσα») δεν ήρθε και η ακόµα µεγαλύτερη διάκριση.

Υπάρχει όµως και κάτι άλλο. Το όνοµα του Μισέλ Ουελµπέκ έχει ακουστεί τόσο πολύ, και τόσο νωρίς, που ενδεχοµένως να καεί. Μέχρι τις 8 Νοεµβρίου είναι πολύς καιρός. Ούτως ή άλλως, όµως, ο Βασίλης Αλεξάκης έχει ήδη ένα κέρδος.

Ολα τα βιβλία που περιλαµβάνονται στη λίστα των υποψηφίων για το Γκονκούρ θέτουν αυτοµάτως υποψηφιότητα και για το Goncourt des Lyceens. Το Γκονκούρ που δίνουν οι λυκειόπαιδες δηλαδή, πράγµα που σηµαίνει ότι το βιβλίο του Αλεξάκη µπήκε ήδη στα γαλλικά σχολεία και ο έλληνας συγγραφέας θα αρχίσει τον Οκτώβριο περιοδεία σε λύκεια όλης της Γαλλίας.

Ας µην ξεχνάµε όµως και το Ρενοντό. Το βραβείο αυτό ανακαλεί στη µνήµη του Βασίλη Αλεξάκη την εποχή που ήταν φοιτητής δηµοσιογραφίας στη Λιλ. Στο πρώτο µάθηµα, τότε, το πρώτο όνοµα που άκουσε ήταν τούτο: Θεόφραστος Ρενοντό. Είναι ο πατέρας του γαλλικού Τύπου. Το βραβείο φέρει το όνοµά του, γιατί το δηµιούργησαν πριν από αρκετά χρόνια δηµοσιογράφοι, ως «αντι-Γκονκούρ». Ως ένα βραβείο, δηλαδή, κάπως πιο «σοβαρό», που ήθελε να διορθώσει τις λαϊκίζουσες τάσεις του διεθνούς φήµης γαλλικού βραβείου. Βέβαια σήµερα, οι δύο επιτροπές συχνά επιλέγουν τα ίδια βιβλία και τσακώνονται ποια θα κάνει πρώτη τις ανακοινώσεις των νικητών. Τους τελευταίους, όµως, λίγο τους αφορά αυτό.

ΙΝFΟ

Το νέο µυθιστόρηµα του Βασίλη Αλεξάκη «Le premier mot» (Η πρώτη λέξη) µόλις κυκλοφόρησε στη Γαλλία (Εκδ. Stock) και ετοιµάζεται σύντοµα να κυκλοφορήσει και στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Εξάντας

 ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ