Ισμαήλ Κανταρέ

• Χρονογράφημα

• Η συγγραφέας Σώτη Τριανταφύλλου διαφωνεί [σσ. κάπως καθυστερημένα] με την ακύρωση της διάλεξής του στο Μέγαρο Μουσικής

 
  

Τον περασμένο Απρίλιο, ο Αλβανός συγγραφέας     Ισμαήλ Κανταρέ ακύρωσε τη διάλεξή του στο Μέγαρο Μουσικής σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τα ρατσιστικά συνθήματα κατά των Αλβανών, τα οποία άνδρες της Μονάδας Υποβρύχιων Αποστολών του Λιμενικού Σώματος φώναξαν στη διάρκεια της παρέλασης της 25ης Μαρτίου. Δεν ήξερα ότι η Μ.Υ.Α./Λ.Σ. εκπροσωπεί την Ελλάδα... Αλλά, αν κάναμε όλοι ό,τι έκανε ο Ισμαήλ Κανταρέ, κανείς δεν θα ταξίδευε σε τούτο τον πλανήτη: οι Αμερικανοί δεν θα επισκέπτονταν ποτέ καμιά χώρα, μιας και παντού τούς θεωρούν φονιάδες των λαών και ηλιθίους· ούτε οι Γερμανοί την Ευρώπη, μιας και οι Ευρωπαίοι τούς κατηγορούν ότι έσυραν την ανθρωπότητα σε δύο παγκόσμιους πολέμους. Με τη λογική και το συναίσθημα του Ισμαήλ Κανταρέ, οι Γερμανοί δεν θα έπρεπε να ξαναπατήσουν το πόδι τους στην Ελλάδα, εφόσον οι Ελληνες έπαθαν νευρική κρίση με τα πρόσφατα δημοσιεύματα του γερμανικού Τύπου. Ομοίως, οι Γάλλοι δεν πρέπει να διασχίζουν τη Μάγχη.

Και καλόν θα ήτο οι Βρετανοί να απομονωθούν στο νησί τους, αφού οι Γάλλοι τούς αντιπαθούν από το σωτήριον έτος 1194, αν όχι από νωρίτερα. Ο Ισμαήλ Κανταρέ, στην επιστολή με την οποία ακυρώνει το ταξίδι του, αναφέρει: «Λόγω των πολύ δυσάρεστων πρόσφατων γεγονότων που συνέβησαν στην Αθήνα και χαρακτηρίστηκαν από ρατσισμό κατά των Αλβανών, αποφάσισα να ματαιώσω την επικείμενη επίσκεψή μου στη χώρα σας. Γνωρίζετε καλά τον θαυμασμό που τρέφω για την ελληνική λογοτεχνία και τον ελληνικό πολιτισμό, αλλά εκτιμώ ότι μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα, που στερείται κάθε ίχνους πολιτισμού, η επίσκεψή μου θα ήταν άκαιρη». Αλλά έτσι δεν πάμε μπροστά? ένας πολυβραβευμένος συγγραφέας θα έπρεπε να το γνωρίζει. Ετσι αντιδρά ο όχλος, ο οποίος είτε κραυγάζει ρατσιστικά συνθήματα (σαν τους προαναφερθέντες υποβρύχιους καταστροφείς), είτε καίει γαλανόλευκες, σε ένδειξη διαμαρτυρίας, έξω από την ελληνική πρεσβεία στα Τίρανα.

Το επίπεδο της κοινωνικής μας συμπεριφοράς -είτε πρόκειται για τον «όχλο», είτε για «συγγραφείς»- καθορίζεται -λυπάμαι που το γράφω- από τις ιδέες που μας εμπνέουν. Για μεγάλο μέρος της ζωής του ο Ισμαήλ Κανταρέ υποστήριξε το εγκληματικό καθεστώς του Εμβέρ Χότζα: το απαρνήθηκε οψίμως? πιθανότατα, για να ανοίξει ο δρόμος προς τα ευρωπαϊκά και διεθνή βραβεία. Τουλάχιστον αυτό δείχνει το ήθος του μέχρι τώρα: κινήσεις εντυπωσιασμού, διαφυγή στη Γαλλία λίγους μήνες πριν από την κατάρρευση του καθεστώτος... Και τώρα, αντί να συμπεριφερθεί με ευγένεια και μεγαλοψυχία, υιοθετεί εθνικιστική στάση και εκφράζει το σύμπλεγμα των Αλβανών που υπέστησαν διακρίσεις στην Ελλάδα. Με λίγα λόγια, εμείς οι Ελληνες συγγραφείς θα μπορούσαμε να τα βάλουμε με την Τουρκία και να κηρύξουμε συγγραφικό εμπάργκο. Ή με τη Γερμανία, διότι το περιοδικό Focus μάς καθυβρίζει. Ή με τις ΗΠΑ, που μας τοποθετούν στη λίστα των χωρών «υψηλού κινδύνου τρομοκρατίας». Συμπεραίνω ότι ο κ. Κανταρέ -όπως πολλοί από μας- δεν έχει βρει τον τρόπο να υπερβαίνει τα σύνορα στο πλαίσιο μιας διεθνιστικής συνεννόησης? τι κρίμα που οι συγγραφείς είναι το ίδιο μισαλλόδοξοι και μυωπικοί με τους υπόλοιπους ανθρώπους. Και που, επιπλέον, αντιδρούν σαν δύστροπες και ανασφαλείς ντίβες επαρχιακής οπερέτας.