Η έκθεση για την Γεννάδειο Βιβλιοθήκη

• Ο πλούτος της Γενναδείου Βιβλιοθήκης πηγή έμπνευσης για την εικαστική έκθεση «Ο Ιωάννης Γεννάδιος και ο Κόσμος του».

• Ενας σπάνιος και ανεκτίμητος θησαυρός γνώσης, μια μοναδική πηγή έρευνας και μελέτης της ιστορίας της βυζαντινής, μεταβυζαντινής και νεότερης Ελλάδας, οι πλέον των 100.000 τόμοι της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, που έχουν μάλιστα περάσει στη φάση της ψηφιοποίησης και της ελεύθερης πρόσβασης από το διαδίκτυο, αποτέλεσε αφορμή καλλιτεχνικής δημιουργίας και πηγή εικαστικής έμπνευσης. 

• Με πρωτοβουλία του Δ.Σ. των Φίλων της Γενναδείου Βιβλιοθήκης και της διευθύντριάς της Δρ. Μαρίας Γεωργοπούλου, σχεδιάστηκε ομαδική εικαστική έκθεση με τίτλο «Ο Ιωάννης Γεννάδιος και ο Κόσμος του» με στόχο την προβολή του έργου της βιβλιοθήκης στο ευρύ κοινό. Την επιμέλεια της έκθεσης, η οποία εγκαινιάστηκε στις 8 Ιουνίου στο χώρο της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, έχει η ιστορικός τέχνης και επιμελήτρια εκθέσεων Ίρις Κρητικού. 

• Ως βασική αφετηρία της δημιουργικής δράσης των καλλιτεχνών, προτείνονται η φυσική και πνευματική υπόσταση του ίδιου του Γεννάδιου, η πολισχιδής πολιτική, πολιτισμική και κοινωνική δράση του, η διπλή του υπόσταση (¬ έντονα Έλληνας και έντονα πολίτης του κόσμου με αποτέλεσμα οι δύο αυτοί πόλοι να συγκρούονται συχνά), τα διαφορετικά πεδία του συλλεκτικού και βιβλιοφιλικού ενδιαφέροντός του (χειρόγραφα, παλαίτυπα, περιηγητικά, φιλελληνικά, βοτανολογικά, χάρτες κ.ά.). Το θέμα παραμένει αρκετά ευρύ, ώστε να αφήνει ένα ελεύθερο πεδίο δράσης και πολλαπλές εστίες έμπνευσης στους καλλιτέχνες που συμμετέχουν, δίνοντας ταυτόχρονα το έναυσμα σε έργα που θα δημιουργηθούν ειδικά για τις ανάγκες της έκθεσης: αποσπάσματα βιβλίων, στιγμιότυπα μυθολογικά, ιστορικά και καθημερινά, ενθυμήσεις από την αρχαιότητα, βυζαντινές μνήμες και καθημερινές εικόνες από τη νεότερη Ελλάδα, αλλά και έργα περισσότερο νοηματικά και αφαιρετικά, που ως πηγή έμπνευσής τους έχουν τα αρχετυπικά ψήγματα της ιδέας του βιβλίου, της βιβλιοθήκης ή του χαλκέντερου συλλέκτη. 

• Kατά τη διάρκεια της έκθεσης θα διενεργούνται πωλήσεις, ειδικότερα δε σε ό,τι αφορά στα διαθέσιμα έργα, που θα φιλοτεχνηθούν ειδικά για τις ανάγκες της έκθεσης. Μέρος των εσόδων από κάθε έργο θα διατεθεί για τους σκοπούς της Γενναδείου Βιβλιοθήκης. 

• Η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη που εγκαινιάστηκε το 1926 σε ένα μεγαλόπρεπο μαρμάρινο κτίριο, στις πλαγιές του Λυκαβηττού, τιμώντας τη μνήμη του Γεώργιου Γενναδίου πατέρα του ιδρυτή της, αποτελεί ένα θησαυροφυλάκιο μοναδικών ιστορικών πηγών για τη μελέτη της βυζαντινής, τουρκοκρατούμενης και νεότερης Ελλάδας. 

• Ο πυρήνας της συλλογής (26.000 τόμοι) δωρήθηκε στην Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα το 1922 από το διπλωμάτη και βιβλιόφιλο Ιωάννη Γεννάδιο¬, που διετέλεσε πρέσβης στο Λονδίνο κατά τον ύστερο 19ο και τον πρώιμο 20ο αιώνα. Ο Γεώργιος Γεννάδιος ήταν ένας παθιασμένος συλλέκτης βιβλίων που πίστευε στη συνέχεια του ελληνικού πνεύματος από την αρχαιότητα μέχρι τη νεότερη εποχή. 

• Με περισσότερους από 117.000 τόμους σήμερα η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη αποτελεί ένα θησαυροφυλάκιο βιβλίων, αρχείων και έργων τέχνης που αποτελούν σημαντικές πηγές για την ιστορία και τον πολιτισμό της μετά - κλασικής, της βυζαντινής και της σύγχρονης Ελλάδας. Περιλαμβάνει πολύτιμα χειρόγραφα, βιβλία, έγγραφα, περιοδικά και χάρτες των πιο σημαντικών εποχών της ελληνικής λογοτεχνίας. Επίσης, υπάρχει μια αξιόλογη βυζαντινή βιβλιοθήκη, αναγνωστήριο και μια αίθουσα για εκθέσεις. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η συλλογή με τα προσωπικά αντικείμενα του Λόρδου Βύρωνα (το χρυσό του ρολόι, το δάφνινο στεφάνι του, σφραγίδες κ.ά.).
• Η Γεννάδειος φιλοξενεί σπάνιες εκδόσεις και βιβλιοδεσίες, σαγηνευτικές διηγήσεις περιηγητών, πάνω από 200 υδατογραφίες μαγευτικών ελληνικών τοπίων του Άγγλου ζωγράφου και λογοτέχνη Edward Lear, καθώς και μοναδικές αρχειακές συλλογές όπως τα προσωπικά αρχεία του αρχαιολόγου Ερρίκου Σλήμαν και των βραβευμένων με Νόμπελ ποιητών Γιώργου Σεφέρη και Οδυσσέα Ελύτη. Αρχεία πολιτικών και λογοτεχνών, σπάνιοι ιστορικοί χάρτες και έργα τέχνης συμπληρώνουν τις μοναδικές συλλογές της Βιβλιοθήκης. 

• Το καινούργιο υλικό της Βιβλιοθήκης ταξινομείται σύμφωνα με το αρχικό σύστημα του Ιωάννη Γεννάδιου με μικρές αλλαγές και προσθήκες στα ταξιθετικά σύμβολα, που επιτρέπουν την προσθήκη μεγάλου αριθμού βιβλίων και καινούργιων θεματικών κατηγοριών, όπως αυτής των παιδικών βιβλίων. Η καταλογογράφηση των νέων τίτλων γίνεται σύμφωνα με διεθνή βιβλιοθηκονομικά πρότυπα και από το 2004 ο κατάλογος της βιβλιοθήκης είναι διαθέσιμος στο διαδίκτυο (www.gennadius.gr). 

• Τα λευκώματα (scrapbooks) του Ιωάννη Γεννάδιου που περιέχουν φωτογραφικό υλικό, καθώς και άλλα εφήμερα (αποκόμματα από εφημερίδες και βιβλία, γκραβούρες, έντυπο υλικό, προγράμματα από εκδηλώσεις, προσκλήσεις και πολλά άλλα) περιέχουν ανεκτίμητες πληροφορίες για την ιστορία της νεότερης Ελλάδας σχετικά με ιστορικά, τοπογραφικά, αρχαιολογικά, εθνολογικά, αρχιτεκτονικά, καλλιτεχνικά, βιβλιογνωστικά, δημοσιογραφικά και προσωπικά θέματα του Γενναδίου. 

• Η ψηφιοποίηση και επιστημονική τεκμηρίωση μέρους αυτού του υλικού μέσα στα πλαίσια του προγράμματος της Κοινωνίας της Πληροφορίας καλύπτει μια καίρια ανάγκη της βιβλιοθήκης για διάσωση και δημοσιοποίηση μιας ομάδας υλικού τόσο σημαντικού για την τεκμηρίωση της ιστορίας της νεότερης Ελλάδας, ενώ η δημοσίευσή του στο διαδίκτυο αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην έρευνα, αλλά επίσης και για εκπαιδευτικούς σκοπούς. 

• Η ψηφιακή εφαρμογή με τίτλο «Το όραμα και η συλλογή του Ιωάννη Γεννάδιου» παρουσιάζει το χρονικό της ίδρυσης της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, των συλλογών, καθώς και τη βιογραφία του Ιωάννη Γεννάδιου, ως διπλωμάτη και ως συλλέκτη. Το ψηφιοποιημένο υλικό προέρχεται ως επί το πλείστον από τα λευκώματα του Γεννάδιου, αλλά και από άλλα ψηφιοποιημένα τεκμήρια από συλλογές της Βιβλιοθήκης, ενώ τα κείμενα βασίζονται σε παλαιότερες δημοσιεύσεις της Γενναδείου Βιβλιοθήκης.