Σύγχρονη τέχνη και αιώνια γνώση

Το ρητό του Κικέρωνα «Αν έχετε στην κατοχή σας μια βιβλιοθήκη και έναν κήπο, έχετε ό,τι σας είναι απαραίτητο», θα μπορούσε να ορθώνεται ανάγλυφο σε μια επιγραφή δίπλα στην αυστηρή μαύρη καγκελόπορτα της εισόδου της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, στις παρυφές του Λυκαβηττού.

Ανάγνωση στην παραλία» της Μαρίας Φιλοπούλου

• Στην καρδιά της Αθήνας βρίσκεται η μικρή όαση πρασίνου -με κήπους υψηλής αισθητικής- αλλά και συσσωρευμένης γνώσης εντός των τειχών της βιβλιοθήκης, η οποία με αφετηρία τους 26.000 τόμους σπάνιων βιβλίων που δώρισε το 1922 ο ιδρυτής της, Γεώργιος Γεννάδιος, αριθμεί πλέον 117.000 τίτλους. Ενα εικαστικό απόκτημα στον κήπο, το γλυπτό από αλουμίνιο της Εριέττας Βορδώνη, «Ο φόβος για την ελευθερία», είναι τοποθετημένο σε ένα παγκάκι και αναπαριστά μια νεαρή με ένα βιβλίο στο πλάι. Λειτουργεί ως εισαγωγή στην έκθεση που εγκαινιάστηκε χθες, «Ο Ιωάννης Γεννάδιος και ο κόσμος του» και φιλοξενείται σε αίθουσα της βιβλιοθήκης.

• Εξήντα πέντε καλλιτέχνες αποδίδουν μέσα από τη δημιουργική τους φαντασία φόρο τιμής στον διπλωμάτη, βιβλιόφιλο και φιλέλληνα Γεώργιο Γεννάδιο. Ο θησαυρός του -τα πρώτα αποκτήματα της Βιβλιοθήκης- στο πέρασμα των χρόνων πολλαπλασιάστηκε. Χειρόγραφα, βιβλία, έγγραφα, περιοδικά και χάρτες αποτελούν σημαντικές πηγές για την ιστορία και τον πολιτισμό της μετακλασικής, βυζαντινής και σύγχρονης Ελλάδας.

• Η παρούσα έκθεση -σε επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Ιριδας Κρητικού- έχει στόχο την προβολή του έργου της βιβλιοθήκης στο ευρύ κοινό. Σημείο αναφοράς είναι φυσικά ο Γεώργιος Γεννάδιος, ως φυσικό πρόσωπο και ως πνεύμα, αλλά και οι εκφάνσεις της δράσης του πολιτικής, πολιτισμικής, κοινωνικής. Ορισμένοι καλλιτέχνες εμπνεύστηκαν από τη βιβλιοφιλία του και την ίδια την έννοια της βιβλιοθήκης (Μαρία Φιλοπούλου κ.ά.). Αλλοι, πάλι, προτίμησαν να φιλοτεχνήσουν το πορτρέτο του (Γιάννης Αδαμάκης, Σάββας Γεωργιάδης, Χαρίτων Μπεκιάρης κ.ά.).

• Τα πρώτα εκθέματα που σε καλωσορίζουν μόλις περάσεις το κατώφλι του μεγαλόπρεπου μαρμάρινου κτιρίου σηματοδοτούν την είσοδο στη βιβλιοθήκη και την έκθεση. Δύο κόκκινα ανθρωπάκια σφιχταγκαλιάζουν μερικά βιβλία στο έργο του Γιώργου Λάππα «Ανθρωποι και βιβλία». Απέναντι βρίσκεται μια βιβλιοθήκη από ξύλο, χαρτί και γραφίτη, έργο του Θεόδωρου Ζαφειρόπουλου, με τίτλο «6Β Library».

• Για να μπει στην κυρίως αίθουσα της έκθεσης, ο επισκέπτης πρέπει να διασχίσει τον χώρο ανάγνωσης. Και εκεί έχουν τοποθετηθεί έργα. Ανάμεσα σε σπάνιες εκδόσεις, κάπου ανάμεσα στα βιβλία του Σεφέρη και του Ελύτη, προσωπικά αρχεία του Ερρίκου Σλήμαν αλλά και του ίδιου του Γεννάδιου (χρυσό ρολόι, δάφνινο στεφάνι, σφραγίδες κ.ά.), «Το σπίτι του αναγνώστη» του Αλέξη Βερούκα ή το «These are books» της Μαρίας Αντωνάτου και άλλα λειτουργούν ως προθάλαμος της κυρίως έκθεσης.

• Πολλοί ακόμα καλλιτέχνες συμμετέχουν στο εγχείρημα: Ηώ Αγγελή, Στέλιος Αλεξάκης, Νίκος Αλεξίου, Σάββας Γεωργιάδης, Ειρήνη Γκόνου, Μανώλης Ζαχαριουδάκης, Θεόφιλος Κασιπάνος, Αφροδίτη Λίτη, Βαν Ξένου, Μίλτος Παντελιάς, Αγγελος Παπαδημητρίου, Μαρία Παπαδημητρίου, Νίκος Στεφάνου, Μάριος Σπηλιόπουλος, Μανώλης Χάρος, κ.ά. Μέρος των εσόδων από την πώληση των έργων θα διατεθεί για τους σκοπούς της Γενναδείου Βιβλιοθήκης.

• ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, Ελευθεροτυπία, Τετάρτη 9 Ιουνίου 2010