Ένα βιβλίο μια σκέψη

• M.V. Montalban, Γκαλίντεθ: το ανώφελο πρόσωπο του θανάτου, μτφρ. Βάσω Συνοδινού, επιμ. μτφρ. Δήμ. Παπαβασιλείου, εκδόσεις Πάπυρος, σελ. 552

Στη Νέα Υόρκη του 1956 μια απολύτως αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, ο Χ. Ντ. Γκαλίντεθ, δικηγόρος και συγγραφέας, εξόριστος εκπρόσωπος του Βασκικού Εθνικιστικού Κόμματος και πράκτορας των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, ολοκληρώνει τη συγγραφή μιας διατριβής με αντικείμενο τις δικτατορίες της Λατινικής Αμερικής. Το θέμα της εστιάζεται κατά κύριο λόγο στην προσωπικότητα και τα έργα του Ραφαέλ Τρουχίγιο, του διαβόητο δικτάτορα του Αγίου Δομίνικου. Τη δημοσιοποίηση του βιβλίου θα ακολουθήσει ακαριαία η απαγωγή του συγγραφέα και η μεταφορά του στη Δομινικανή Δημοκρατία. Τα ίχνη του Γκαλίντεθ θα χαθούν για πάντα. Μια Αμερικανίδα φοιτήτρια ωστόσο θα ριχτεί τριάντα δυο χρόνια αργότερα στην αναζήτηση στοιχείων σχετικών με την πορεία της ζωής του τελευταίου, πριν και μετά την απαγωγή του.

Συνδυάζοντας μια μεγάλη ποικιλία αφηγηματικών ειδών και τεχνικών, που χωνεύονται διαλεκτικά σε ένα συναρπαστικό πολιτικό θρίλερ, ο γνωστός για τα ριζοσπαστικά αστυνομικά του μυθιστορήματα και πρόωρα χαμένος Μανουέλ Βάσκες Μονταλμπάν στέκεται σε ένα πραγματικό ιστορικό γεγονός και κομίζει από αυτό μια μεγάλη ποικιλία αποσταγμάτων, σχετικών με την διαρκή περιπέτεια και τις πανταχού παρούσες αντιφάσεις της πολιτικής, στις διάφορες εκδοχές της, καθεστωτικές και όχι μόνο.

• Μαρία Τσολακούδη, Γραμματική, εκδόσεις Τόπος, σελ. 208

Οι υποθέσεις των δεκαπέντε διηγημάτων που αποτελούν την πρώτη συλλογή της Μαρίας Τσολακούδη, τοποθετούνται σε ένα ελληνικό νησί, κατά την περίοδο της πρώτης μεταπολεμικής δεκαετίας -αφετηριακή εποχή της «βουβής» πρώτης φάσης της μετάβασης της χώρας από την παραδοσιακή στην σύγχρονη- και κατά το μάλλον ή ήττον κοινωνικά και ψυχολογικά εντροπική οντότητά της. Προτάσσοντας πριν από κάθε διήγημα κάποιες μικρές -πλην άκρως αντιπροσωπευτικές των ηθών και παθών της εποχής- επίκαιρες ειδήσεις, η συγγραφέας συγκροτεί μια πλουραλιστική και ταυτόχρονα συνεκτική μυθοπλασία που τοιχογραφεί το κοινωνικό πλαίσιο δια μέσου των μικρών εκφάνσεών του, των απλών, αδιαμεσολάβητων σχέσεων μεταξύ απλών ανθρώπων. Επηρεασμένη δημιουργικά από την κλασική ελληνική πεζογραφία του δέκατου ένατου αιώνα, και κυρίως από τους εκφραστές της ηθογραφικής συνιστώσας της, η Τσολακούδη μας δίνει κάποιες μινιμαλιστικές, ιδιαιτέρως γοητευτικές, τοιχογραφίες μιας εποχής που αν και ανήκει πλέον στο παρελθόν παραμένει αναγνωρίσιμη και ελκυστική και για τον σημερινό αναγνώστη, ακόμη και αυτόν -όπως, εν προκειμένω, ο γράφων- που δεν εντάσσουν στις προτιμήσεις τους το συγκεκριμένο είδος και τις αφηγηματικές του φόρμες και τεχνικές.

• ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΝΕΝΗΣ, Η ΑΥΓΗ: 13/06/2010