Ο ανταγωνισμός παρασέρνει και την αστική προπαγάνδαΟ καθένας για το κέρδος του και όλοι μαζί για την ψηφιακή εκμετάλλευση του πολιτισμού είναι η εικόνα που προκύπτει από τις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα της ψηφιοποίησης αρχείων
Το κτίριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας Το τελευταίο «επεισόδιο» στο «σίριαλ» του σκληρού και ανελέητου μονοπωλιακού ανταγωνισμού στο νέο κερδοσκοπικό «κελεπούρι» της ψηφιοποίησης βιβλίων, αρχείων, μουσειακών συλλογών κλπ ήταν η ανακοίνωση του Γάλλου προέδρου, Ν. Σαρκοζί, για την πρόθεση της κυβέρνησής του να χρηματοδοτήσει με 1,1 δισ. δολάρια την ψηφιοποίηση γαλλικών λογοτεχνικών έργων, οπτικοακουστικών αρχείων και ιστορικών εγγράφων. Μια κίνηση που εκλήφθηκε από τον Τύπο (π.χ. «New York Times») ως «υπογράμμιση» της «επιθυμίας» της Γαλλίας «να διατηρήσει τον έλεγχο της πολιτισμικής κληρονομιάς της» στην «εποχή της ψηφιοποίησης».
Ολοι εναντίον όλωνΤα πράγματα είναι σαφώς λιγότερο «πατριωτικά» από όσο εμφανίζονται και άπτονται ευθέως του μονοπωλιακού ανταγωνισμού, ο οποίος, ως συνήθως, δεν εκφράζεται μόνο στο επίπεδο του ανταγωνισμού μεταξύ των διεθνών ιμπεριαλιστικών πόλων (εν προκειμένω μεταξύ ΕΕ - ΗΠΑ) αλλά και στο εσωτερικό της ΕΕ, μεταξύ των ισχυρών κρατών μελών της. Μέσα από αυτό το πρίσμα, η πρόθεση της Γαλλίας να «παίξει» μόνη της στον τομέα της ψηφιοποίησης, μπορεί να εκληφθεί και ως χαρακτηριστικό δείγμα αυτού του ανταγωνισμού, δεδομένου ότι έχει περάσει μόλις ένας χρόνος από το πολυδιαφημισμένο εγχείρημα της ΕΕ με την «Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Βιβλιοθήκη» («Europeana»), η οποία, παρεμπιπτόντως, εμπεριέχει σε έναν πολύ σημαντικό βαθμό αρχεία από γαλλικές πηγές.
Η ελληνική έκδοση της ιστοσελίδας της «Europeana» (Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Βιβλιοθήκη) Το «κωμικό» της ιστορίας είναι ότι η «Europeana» εμφανίζεται ως ένα είδος «ηθικού αντίβαρου» στο αμερικανικό διαδικτυακό μονοπώλιο της «Google», το οποίο έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων διεθνώς λόγω της γνωστής συμφωνίας που «έκλεισε» με τους Αμερικανούς εκδότες για δημιουργία καθαρά εμπορευματικής ψηφιακής βιβλιοθήκης. Η υπόθεση βρίσκεται στα αμερικανικά δικαστήρια μετά από κινήσεις αντίπαλων μονοπωλίων («Microsoft», «Amazon») τα οποία φυσικά βλέπουν να απειλείται η εν δυνάμει κερδοφορία τους στο συγκεκριμένο τομέα. Είναι χαρακτηριστικό για το πώς προσπαθεί η ΕΕ να εμφανίσει το μονοπωλιακό ανταγωνισμό, ότι ο Ελληνας υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού, Π. Γερουλάνος, είπε στην παραπάνω σύνοδο στις Βρυξέλλες, πως η «επιθετική πολιτική της "Google" μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά από την Ευρώπη μόνο αν κατορθώσουμε να ανοίξουμε την "Europeana" στο σύνολο των έργων του δημοσίου τομέα, από ολόκληρο τον κόσμο, με αιχμή πάντα την προβολή του ευρωπαϊκού πολιτισμού». Για τη χρηματοδότηση του προγράμματος είχε πει πως «σαφώς πρέπει να διευρυνθεί με την παρουσία ιδιωτών, με την προϋπόθεση ότι ο ιδιώτης χρηματοδότης δε θα μπορεί να έχει "λέγειν" στις αποφάσεις για το περιεχόμενο και τη στρατηγική της Europeana»! Λες και το κεφάλαιο παίρνει «εντολές» από το αστικό κράτος...
Ακόμη όμως και αυτή η προσπάθεια της ΕΕ να εμφανιστεί ως ο «καλός» της ιστορίας πάει «στράφι». Οχι τόσο επειδή η Γαλλία αποφάσισε να χρηματοδοτήσει την ψηφιοποίηση των αρχείων της, έστω και με αγοραίους όρους. Αλλά γιατί η Γαλλία, στο μοντέλο ΣΔΙΤ που προωθεί μπορεί να εντάξει και τον... μέγα «εχθρό», την «Google». Ηδη από τον περασμένο Αύγουστο, η Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας - και ενώ σε επίπεδο ΕΕ γινόταν «χαμός» ενάντια στην «Google» - είχε «συζητήσεις» με το αμερικανικό μονοπώλιο με αντικείμενο την ψηφιοποίηση των συλλογών της! Οι επαφές διακόπηκαν λόγω του εύλογου σάλου που προκλήθηκε. Μάλιστα, την περασμένη εβδομάδα ο Σαρκοζί ξεσπάθωσε λέγοντας ότι «δε θα αφεθούμε να γδυθούμε από την κληρονομιά μας προς όφελος μιας μεγάλης επιχείρησης, ανεξάρτητα από το πόσο φιλική, μεγάλη ή αμερικανική είναι», αναφερόμενος προφανώς στην «Google». Αλλά οι «λεονταρισμοί» αυτοί όχι μόνο δεν είχαν συνέχεια, αλλά, σύμφωνα με τη «New York Times», τα χρήματα που ανακοινώθηκαν θα δοθούν μέσω ΣΔΙΤ... μοντέλο το οποίο μπορεί να περιλάβει και... την «Google»!
Το θέμα είναι το «ποιος», όχι το «πώς»...Επιπλέον, σε δηλώσεις του στην εφημερίδα, ο Bruno Racine, πρόεδρος της γαλλικής Εθνικής Βιβλιοθήκης, είπε ότι αυτό το ζήτημα «παραμένει ανοιχτό» υπογραμμίζοντας την «ανάγκη μιας συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα» προκειμένου να εξασφαλιστεί το κεφάλαιο που απαιτείται για την ψηφιοποίηση, δεδομένου πως 1,1 δισ. δολάρια δεν επαρκούν για τους πάνω από 14 εκατομμύρια τόμους του ιδρύματος. Πρόσθεσε μάλιστα, ότι εκείνοι που αντέδρασαν για τις συζητήσεις της εθνικής βιβλιοθήκης με την «Google» ενδιαφέρθηκαν πρώτιστα για τη «κυρίαρχη θέση της» στην ψηφιακή αγορά και όχι επειδή είναι ιδιωτική εταιρεία...
Παρ' όλ' αυτά, πριν λίγες εβδομάδες, ο Γάλλος υπουργός Πολιτισμού, Φρεντερίκ Μιτεράν, συναντήθηκε με ανώτερο στέλεχος της «Google», για να εκφράσει «τις ανησυχίες του» από μια πιθανή συνεργασία με την επιχείρηση. Οχι όμως και πάλι για «πατριωτικούς» λόγους. Αλλά γιατί η Γαλλία θεωρεί επικίνδυνη την «Google» ήδη από το 2005, οπότε ένα κονσόρτσιουμ μεγάλων γαλλικών και γερμανικών μονοπωλίων (μεταξύ αυτών η «Deutsche Telecom» και η «France Telecom») ανακοίνωσαν τη δημιουργία της «Quaero», της ευρωπαϊκής μηχανής αναζήτησης στο διαδίκτυο, ως «απάντηση» στην «Google». Μάλιστα, ο τότε πρόεδρος της Γαλλίας, Ζακ Σιράκ, είχε δηλώσει ότι «πρέπει να αντιμετωπίσουμε την παγκόσμια πρόκληση των Αμερικανών γιγάντων "Google" και "Yahoo"»!
Είναι φανερό ότι όλα αυτά δε γίνονται μόνο εν αγνοία των εργατών του λόγου και του πνεύματος... αλλά και πάνω στην «καμπούρα» τους, όσον αφορά στη σύγχρονη λογοτεχνία, καθώς και πάνω στην «καμπούρα» της πολιτισμικής κληρονομιάς των λαών που μετατρέπεται σε απλό εμπόρευμα προς αγοροπωλησία και, φυσικά, μονοπωλιακό κέρδος. Το θέμα λοιπόν δεν είναι, για τους δημιουργούς, η υπεράσπιση των μονοπωλίων της ΕΕ έναντι των ΗΠΑ, αλλά η κάθετη αντίθεσή τους στην παραπάνω προσπάθεια. Πολύ περισσότερο που έχει ξεκινήσει μια άγρια ιδεολογική χειραγώγηση σε πανευρωπαϊκό επίπεδο για το θέμα, πρωτοστατούντων μάλιστα δυνάμεων της σοσιαλδημοκρατίας και των οικολόγων. Για παράδειγμα η Γερμανίδα «πράσινη» Χέλγκα Τρούπελ, που ανέλαβε και τη σύνταξη σχετικής έκθεσης προς την ΕΕ, θέτει ύπουλα ψευτοδιλήμματα του τύπου (οι υπογραμμίσεις δικές μας): «Η Europeana μπορεί να μην είναι ποτέ τόσο πλούσια όσο η ψηφιακή βιβλιοθήκη της "Google", επειδή δε θα χρηματοδοτηθεί μέσω των διαφημίσεων, αλλά είναι πολύ σημαντικό να δείξουμε ότι υπάρχει μια άλλη δυνατότητα: Να το κάνει με δημόσια χρηματοδότηση. Εάν θέλουμε να υπερασπίσουμε το ευρωπαϊκό κοινωνικό πρότυπό μας και να πάμε για την πολιτισμική ποικιλομορφία, χρειαζόμαστε την Europeana». Αυτό όμως που δε λέει είναι ότι τα ΣΔΙΤ αποτελούν ένα ακόμη εργαλείο που προσφέρει το αστικό κράτος στο κεφάλαιο για την αναπαραγωγή του...
Saturday, January 2, 2010
ΜΟΝΟΠΩΛΙΑ ΚΑΙ ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment