Το ΕΚΕΒΙ προτείνει το 2010 να τιμηθούν οι Στρατής Τσίρκας και Νίκος Καββαδίας αλλά όλα είναι στον αέρα ΕΠΕΤΕΙΟΙ. Τα τελευταία δέκα χρόνια μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων ξεκινούν οι εκδηλώσεις για τον Ελληνα συγγραφέα στον οποίο είναι αφιερωμένη η νέα χρονιά. Ενας θεσμός που έχουμε συνηθίσει να τον λέμε «Ετος... τάδε» και στη διάρκειά του ξαναγνωρίζουμε τα έργα, τη ζωή και το πλαίσιο στο οποίο δημιούργησε. Ή τουλάχιστον γίνονται προσπάθειες να τα γνωρίσουμε. Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου συνήθως αναλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος ή τον συντονισμό των εκδηλώσεων σε συνεργασία με άλλους φορείς.
Φέτος το ΕΚΕΒΙ δεν έχει πάρει ακόμα την επίσημη έγκριση του υπουργείου Πολιτισμού για να ανακηρύξει το 2010 «Ετος Καββαδία», αφού συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννηση του ποιητή του «Μαραμπού» αλλά και «Ετος Τσίρκα», με αφορμή τη συμπλήρωση 30 χρόνων από τον θάνατο του συγγραφέα των «Ακυβέρνητων Πολιτειών». Και στη διάρκεια αυτών των δέκα χρόνων έχουμε αποκτήσει ένα νέο ράφι στη βιβλιοθήκη μας με τις εργοβιογραφικές εκδόσεις του τιμώμενου κάθε φορά συγγραφέα, με εκδοτικό φορέα το ΕΚΕΒΙ. Μόνο που ο περιορισμένος προϋπολογισμός του ΕΚΕΒΙ δεν επιτρέπει αυτή τη στιγμή έντυπες εκδόσεις, αλλά μόνο ηλεκτρονικές (όπως θα είναι η έτσι κι αλλιώς καθυστερημένη έκδοση για το περσινό «Ετος Ρίτσου», που θα «ανεβεί» στο site του ΕΚΕΒΙ τις επόμενες μέρες). Οσο για το «Ετος Καββαδία», η μόνη γνωστή μέχρι στιγμής εκδήλωση είναι το συνέδριο και η έκθεση που ετοιμάζει το Μουσείο Μπενάκη για το τέλος του 2010.
Από τώρα το «Ετος Ελύτη»
Πρόκειται για ένα θεσμό που είχε ξεκινήσει με εντυπωσιακές πρωτοβουλίες, εκδηλώσεις, εκδόσεις, συνέδρια κ.λπ. στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Συμμετείχαν κάθε φορά οι εκδότες του τιμώμενου συγγραφέα, οι μελετητές του, οι μεταφραστές του. Και στο ΕΚΕΒΙ θα ήθελαν από τώρα να προκηρύξει το υπουργείο Πολιτισμού το 2011 ως «Ετος Ελύτη», αφού συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννηση του νομπελίστα συγγραφέα, ένα πρόσωπο που έχει φίλους και αναγνώστες όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλο τον κόσμο, ώστε να υπάρχει ο απαιτούμενος χρόνος να ετοιμαστεί όσο το δυνατόν πληρέστερα η επέτειος.
Ο «Κόλιας» και ο Τσίρκας
Ο Νίκος Καββαδίας γεννήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 1910 στην Απω Ανατολή, σε μια μικρή πόλη της Μαντζουρίας, το 1914 εγκαταστάθηκαν οικογενειακώς στην Κεφαλονιά και το 1921 στον Πειραιά. Είχε συμμαθητές τον Γιάννη Τσαρούχη και τον πατέρα Πυρουνάκη και από το δημοτικό εκδήλωσε την κλίση του για το γράψιμο. Μπάρκαρε στα καράβια το 1929 και το 1933 κυκλοφόρησε το «Μαραμπού» σε 245 αντίτυπα. Πέθανε το 1975 και δεν πρόλαβε να δει τυπωμένο το «Τραβέρσο» ούτε ν’ ακούσει μελοποιημένα τα ποιήματά του. Η ποίησή του ήταν «αυτοτελώς ισχυρή, που οφείλει ικανό μέρος της αξίας της στην αίσθηση του χειροποίητου με την οποία εφοδιάζει τον αναγνώστη που την εμπιστεύεται και την κοινωνεί και με το μάτι, κι όχι μόνο με την ακοή», έγραφε στην «Κ» ο Παντελής Μπουκάλας.
Ο Γιάννης Χατζηανδρέας, όπως ήταν το πραγματικό όνομα του λογοτέχνη Στρατή Τσίρκα, γεννήθηκε στο Κάιρο το 1911, δούλεψε σε εργοστάσιο εκκοκκισμού βάμβακος, στρατεύτηκε από νωρίς στην Αριστερά και τα πρώτα βιβλία του αφορούσαν τη χώρα όπου γεννήθηκε.
Το 1958 έγραψε τη μελέτη «Ο Καβάφης και η εποχή του» και το 1962 κυκλοφόρησε ο πρώτος τόμος της τριλογίας του «Ακυβέρνητες Πολιτείες», βιβλίο «σαρακοφαγωμένο από μεράκι και νοσταλγία και καημό για κείνον τον τόπο, για κείνα τα χρόνια, για κείνα τα πάθη και τα παθήματα», του είχε γράψει η Τατιάνα Γκρίτση-Μιλλιέξ, μόλις κυκλοφόρησε η «Λέσχη».
Πέθανε στις 28 Ιανουαρίου 1980 στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο της Αθήνας.
Είναι μόνο αφορμή για εκδηλώσεις ή μήπως οι επέτειοι είναι μια καλή ευκαιρία να ανατυπωθούν βιβλία, να ξαναφωτιστούν συγγραφείς και ίσως να ξαναβρούν τη θέση τους στο λογοτεχνικό στερέωμα; Πάντως με το 2010 συνδέονται επετειακά κι άλλοι Ελληνες συγγραφείς: ο Μ. Καραγάτσης πέθανε το 1960, ο Αλέξανδρος Δελμούζος γεννήθηκε το 1880, ο Νίκος Καρούζος πέθανε το 1990, ο Νίκος Καχτίτσης το 1970, ο Ιωάννης Κονδυλάκης το 1920, ο Λορέντζος Μαβίλης γεννήθηκε το 1860, ο Στράτης Μυριβήλης γεννήθηκε το 1890, ενώ «γενέθλια» έχουν και σημαντικά βιβλία: «Θέλετε να χορέψουμε Μαρία» (Μέλπω Αξιώτη, 1940, «Λεμονοδάσος» (Κοσμάς Πολίτης, 1930), «Λεωνής» (Γιώργος Θεοτοκάς, 1940), «Ημερολόγιον καταστρώματος Α» (Γιώργος Σεφέρης, 1940), «Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλα» (Κων. Θεοτόκης, 1920) κ.ά.
- Της Ολγας Σελλα, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 08/01/2010
No comments:
Post a Comment