Ζοζέ Σαραμάγκου: Ο Καζαντζάκης της Πορτογαλίας

• Ο νομπελίστας συγγραφέας δεν διστάζει να λέει τα πράγματα όπως τα σκέπτεται, κι ας τον βάζει αυτό σε μπελάδες ''με κυβερνήσεις και την Εκκλησία'' θυμίζοντας τις περιπέτειες του Νίκου Καζαντζάκη.

Παιδί φτωχής οικογένειας, αγροτικής προέλευσης και αυτοδημιούργητος. Αντιδογματικός, αριστερός και πιστός φρουρός των ανθρωπιστικών αξιών - «αυτό είναι αριστερά σήμερα», λέει. Πολίτης του κόσμου, μία από τις πιο δυνατές πένες της σύγχρονης λογοτεχνίας και μια ισχυρή φωνή αντίστασης. Αυτός είναι ο 87χρονος Ζοζέ Σαραμάγκου, ο νομπελίστας -από το 1998- συγγραφέας.

Με το εκκλησιαστικό καθεστώς της Πορτογαλίας είναι σε διαρκή σύγκρουση -παλαιότερα με «Το Κατά Ιησούν Ευαγγέλιον» και πρόσφατα με το βιβλίο του «Κάιν». Το προηγούμενο από αυτό έργο του, «Το Ταξίδι του Ελέφαντα», ένα κράμα πραγματικότητας και φαντασίας, μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Καστανιώτη, και με αυτή την αφορμή μιλήσαμε μαζί του.

Σε ποιον βαθμό βασίζεται σε πραγματική ιστορία το βιβλίο σας «Το Ταξίδι του Ελέφαντα»; Γιατί το περιστατικό του ελέφαντα -δώρο του βασιλιά Ιωάννη Γ΄ της Πορτογαλίας προς τον αρχιδούκα Μαξιμιλιανό της Αυστρίας- σας συγκίνησε ως συγγραφέα;

Η προσφορά του ελέφαντα στον αρχιδούκα της Αυστρίας είναι τεκμηριωμένο ιστορικό γεγονός. Οταν έμαθα για το επεισόδιο, με εντυπωσίασε αυτή η διαδρομή προς τον θάνατο και προς τον ύστατο εμπαιγμό να χρησιμοποιήσουν τις πατούσες του ελέφαντα για να φτιάξουν ομπρελοθήκες. Περιέργως, σε μια πρόσφατη έκθεση στη Λισαβόνα είδα μια καρέκλα φτιαγμένη από τα οστά του Σολομώντα (σ.σ. το όνομα του ελέφαντα-δώρου). Κατά κάποιον τρόπο, το ταξίδι ολοκληρώθηκε.... ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ στις ΕΙΚΟΝΕΣ [ΕΘΝΟΣ]